2025 Έτος ανατροπών, κινδύνων αλλά και ελπίδων σε παγκόσμια κλίμακα
Η προπαγάνδα του Μητσοτάκη περί «σταθερότητας», «ανάπτυξης», «μεταρρυθμίσεων» διαψεύδεται και από τις διεθνείς εξελίξεις αλλά και από την κατάσταση που βιώνει ο εργαζόμενος ελληνικός λαός: ακρίβεια, παρασιτισμός, διαφθορά, απαξίωση των δημόσιων αγαθών, αδιέξοδα για τη νέα γενιά.
1. Η αυγή του 2025 βρίσκει τον κόσμο μας στην κρισιμότερη κατάσταση των τελευταίων δεκαετιών. Πολεμικές και άλλες απειλές μοιάζουν να κυριαρχούν, αλλά και νέες δυνατότητες για αλλαγή πορείας εμφανίζονται, έστω σε εμβρυϊκή κατάσταση.
Οι πολιτικοί της κυρίαρχης μέχρι τώρα τάσης μέσα στον παγκόσμιο καπιταλισμό, αυτής που εμφανίζεται ως «φιλελεύθερη» και «ορθολογική» –ενώ είναι το αντίθετο–, προσπαθούν να μας πείσουν ότι όλα τα είχαν φτιάξει σωστά, αλλά για τη σημερινή κατάσταση φταίνε κάποιοι «κακοί λαϊκιστές». Ή φταίμε εμείς, οι απλοί εργαζόμενοι, που είμαστε «ηλίθιοι» και δεν καταλαβαίνουμε το συμφέρον μας, με αποτέλεσμα να παρασυρόμαστε από τους «λαϊκιστές». Όπου λέγοντας «λαϊκιστές» εννοούν καθέναν που διαφωνεί με την πολιτική τους.
Η πραγματικότητα, βέβαια, είναι ότι το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα βρίσκεται σε τέτοια φάση ιστορικής παρακμής, που οι αντιθέσεις του έχουν από καιρό αποκτήσει έναν εκρηκτικό χαρακτήρα. Το σύστημα όμως έκανε ότι δεν τις έβλεπε ή, ακόμα περισσότερο, τις αξιοποιούσε εις βάρος των λαών. Δεν έφεραν οι «λαϊκιστές» την όξυνση του ανταγωνισμού ανάμεσα στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και την αδυναμία επίλυσης των περιφερειακών εθνικών ζητημάτων, βασικές αιτίες των σημερινών πολέμων σε Ουκρανία, Μέση Ανατολή, Αφρική κ.α. Οι πόλεμοι αυτοί, άλλωστε, είχαν ξεκινήσει πριν την εκλογή Τραμπ.
Δεν ευθύνονται οι «ηλίθιες» μάζες αν η «πράσινη μετάβαση» και η «ψηφιακή μετάβαση» δημιουργούν νέες εκρηκτικές ανισότητες, αλλά και νέες απειλές για το περιβάλλον και τη δημοκρατία. Ή αν το σχέδιο της «ενωμένης Ευρώπης» έχει πιάσει πάτο – η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρείται πλέον και επισήμως ο αδύναμος κρίκος του παγκόσμιου συστήματος, ένας παραγωγικός και τεχνολογικός ουραγός.
Δεν ευθύνονται οι λαοί αν η μέση δυτική κοινωνία έχει μεταβληθεί σε ζούγκλα, λόγω των πολιτικών που διαλύουν τον κοινωνικό ιστό και δημιουργούν ανεξέλεγκτα, μη αφομοιώσιμα μεταναστευτικά ρεύματα. Ή αν η αστική δημοκρατία γίνεται όλο και λιγότερο ελκυστική, αφού οι ίδιες οι κυρίαρχες ψευδο-«φιλελεύθερες» ελίτ φρόντισαν να την αδειάσουν από κάθε περιεχόμενο, απογειώνοντας την ισχύ των τραπεζών και της «αγοράς». Και παραβιάζοντας συστηματικά τα ίδια τους τα συντάγματα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως π.χ. την περίοδο της επιδημίας.
2. Για όλα τα παραπάνω, λοιπόν, ο μόνος που ευθύνεται είναι το ιστορικά χρεοκοπημένο καπιταλιστικό σύστημα.Και ιδίως υπό τη μορφή του καπιταλισμού «των ανοιχτών αγορών και των ανοιχτών συνόρων», της «παγκόσμιας φιλελεύθερης τάξης», μιας «παγκόσμιας τάξης βασισμένης σε κανόνες» (που οι ίδιοι ποτέ δεν τήρησαν). Μιλάμε για την πολιτική αυτή που κυριάρχησε περίπου ένα τρίτο του αιώνα, ξεκινώντας από την κατάρρευση του Ανατολικού Μπλοκ το 1989. Το πού έχει οδηγήσει αυτή η πολιτική είναι πλέον ξεκάθαρο. Ήταν τελείως αναμενόμενο ότι οι αντιθέσεις και το αδιέξοδο αυτής της πολιτικής θα γεννούσαν μια αντίδραση μέσα από το ίδιο το σύστημα, υπό τη μορφή του εθνικού προστατευτισμού. Αυτή η αναμέτρηση «παγκοσμιοποιητών» και «προστατευτιστών» ξεκίνησε το 2016, με το Brexit και την πρώτη νίκη Τραμπ. Τώρα ξεκινάει ο «δεύτερος γύρος» της, που θα είναι πολύ πιο σκληρός από τον πρώτο και με μεγαλύτερες επιπτώσεις ανά τον κόσμο.
Αυτή η κατάσταση ασφαλώς συνεπάγεται περισσότερους κινδύνους, πολεμικού ή άλλου χαρακτήρα. Αλλά και δίνει την ευκαιρία σε αγωνιζόμενες λαϊκές δυνάμεις να αξιοποιήσουν τις οξυμένες αντιθέσεις και τα ρήγματα μέσα στο στρατόπεδο της άρχουσας τάξης και να φέρουν στο προσκήνιο τις ανάγκες και τις διεκδικήσεις των καταπιεζόμενων. Για την υπεράσπιση της ειρήνης και της φιλίας των λαών. Για τη διεύρυνση και όχι συρρίκνωση των συλλογικών και ατομικών δικαιωμάτων. Για να μπει η ανάπτυξη της τεχνολογίας στην υπηρεσία των πραγματικών κοινωνικών αναγκών – και όχι στην υπηρεσία του κέρδους και της οργουελικής επιτήρησης των πολιτών. Για να περάσουν οι στρατηγικοί τομείς της οικονομίας, οι βασικοί πόροι, οι τράπεζες σε δημόσιο έλεγχο, με έναν κεντρικό δημοκρατικό σχεδιασμό. Ώστε οι παραγωγικές δυνάμεις να υπηρετούν την πρόοδο της ανθρωπότητας και όχι να γίνονται όπλα για συγκεντροποίηση της εξουσίας, καταστροφή και υποδούλωση.
3. Απέναντι σε όλη αυτή τη διεθνή αναταραχή ο Μητσοτάκης ισχυρίζεται ότι «η Ελλάδα είναι φάρος σταθερότητας». Πρόκειται, θα το ξαναπούμε, για μια επίπλαστη σταθερότητα. Πολιτικά οφείλεται στην απουσία αντιπολίτευσης και όχι στο ότι ο κόσμος είναι ευχαριστημένος από την κυβέρνηση. Αντίθετα, τα γκάλοπ καταγράφουν μαζική απαισιοδοξία όσον αφορά τις γενικότερες προοπτικές. Στο οικονομικό πεδίο, ξένοι οίκοι (π.χ. Moody’s) κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι η Ελλάδα παραμένει υπερβολικά εξαρτημένη από τον τουρισμό και ευάλωτη λόγω χρέους και ελλειμμάτων. Πρόσφατα ανακοινώθηκε νέα αλματώδης αύξηση του εμπορικού ελλείμματος, που έφθασε το 2024 τα 31,8 δις ευρώ. Στο ύψος του πραγματικού μισθού αλλά και στο ποσοστό των επενδύσεων στο ΑΕΠ η χώρα παραμένει στις τελευταίες θέσεις της Ε.Ε.
Ο κόσμος βλέπει και σιγά σιγά βγάζει τα συμπεράσματά του. Η ακρίβεια δεν λέει να υποχωρήσει, τα καρτέλ συνεχίζουν να οργιάζουν. Οι δημόσιες υπηρεσίες απαξιώνονται σκόπιμα. Στα νοσοκομεία πέφτουν ασανσέρ. Οι αστικές συγκοινωνίες παρακμάζουν, με αραιότερα δρομολόγια και αυξανόμενα ατυχήματα στα μέσα σταθερής τροχιάς. Η παιδεία γίνεται όλο και πιο ταξική, και η νέα γενιά δεν πείθεται καθόλου ότι η εκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης θα δημιουργήσει περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης – γι’ αυτό και η τάση φυγής στο εξωτερικό συνεχίζεται. Στην ύπαιθρο οι άνθρωποι βλέπουν μόνο να πολλαπλασιάζονται οι ανεμογεννήτριες στα βουνά – και όχι οι ευκαιρίες να μείνουν οι νέοι εκεί. Σε ένα άλλο επίπεδο, βραβευμένη αστυνομικός βρίσκεται επικεφαλής ισχυρού κυκλώματος προστασίας – η κοινωνική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές ενθαρρύνει και ενισχύει τις κάθε είδους μαφίες.
4. Στην εξωτερική πολιτική τώρα, όλες οι προβλέψεις του Μητσοτάκη και των εγχώριων νεοφιλελεύθερων έχουν πέσει έξω. Στην Ουκρανία το τέλος του πολέμου δεν θα αργήσει, και η Ρωσία θα είναι νικήτρια, έστω «στα σημεία» – με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την Ε.Ε. Ομοίως στη Μέση Ανατολή η κυβέρνηση Μητσοτάκη μόνο που δεν πανηγύριζε για τις στρατιωτικές επιτυχίες του Ισραήλ – αλλά η εξάπλωση του πολέμου εκεί κατέληξε τελικά σε μια εκκωφαντική νίκη της Τουρκίας στη Συρία. Το 2025 ξεκινά, λοιπόν, με την Τουρκία ακόμα ισχυρότερη στην περιοχή, και κυρίως με την Ε.Ε. πιο αποδυναμωμένη από ποτέ.
Στην ορκωμοσία του νέου «πλανητάρχη», του Τραμπ, η ηγεσία της Ε.Ε. δεν είναι καλεσμένη. Γιατί απλούστατα ο Τραμπ δεν υπολογίζει την Ε.Ε. Ο Μασκ και άλλοι τραμπικοί δουλεύουν ήδη υπέρ πολιτικών αλλαγών στην Ευρώπη, με κριτήριο τα αμερικανικά συμφέροντα. Οι εξελίξεις στην Ουκρανία, τα ενεργειακά, οι δασμοί του Τραμπ και το 5% του ΑΕΠ για την άμυνα (που έχει απαιτήσει από όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ ο Τραμπ) σπρώχνουν την Ευρώπη σε μια πολύπλευρη κρίση. Είναι εντελώς απίθανο όλα τα παραπάνω να αφήσουν ανεπηρέαστο τον μητσοτακικό «φάρο σταθερότητας».
5. Τα πλέον πρωτοπόρα και σκεπτόμενα τμήματα του εργαζόμενου ελληνικού λαού πρέπει να είναι προετοιμασμένα ότι η διεθνής κατάσταση, αργά ή γρήγορα, θα επηρεάσει και τη χώρα μας. Γι’ αυτό πρέπει να ταχύνουμε το βήμα μας και να τολμήσουμε! Χρειάζεται διαρκής ενθάρρυνση του κόσμου, στους χώρους εργασίας και τις γειτονιές, ώστε να ανακτήσει ηθικό για πάλη. Να δουλέψουμε πάνω σε συγκεκριμένα μέτωπα πάλης, και όχι με αφηρημένες εκκλήσεις. Η αντίσταση των εκπαιδευτικών στην πολιτική της διάλυσης της δημόσιας εκπαίδευσης, οι ελπιδοφόροι αγώνες της νέας εργατικής γενιάς, όπως οι εργαζόμενοι στα call center και οι ντελιβεράδες, οι αγώνες ενάντια στη λεηλασία των βουνών από τους εργολάβους ΑΠΕτζήδες είναι μερικά καλά πρόσφατα παραδείγματα. Να τοποθετούμαστε τολμηρά και ευέλικτα στις αλλαγές της κατάστασης, πρώτα στο εσωτερικό, αλλά και στο εξωτερικό – γιατί και αυτό επηρεάζει το κριτήριο και την ψυχολογία του κόσμου. Να «αφουγκραζόμαστε» το λαϊκό αισθητήριο και να επιλέγουμε πού θα συγκεντρώσουμε τα πυρά μας ενάντια στον αντίπαλο, ώστε να μπορούμε να παλέψουμε πιο αποτελεσματικά. Μέσα από τις εκρηκτικές αντιθέσεις που διαγράφονται στην παγκόσμια σκηνή, μέσα από τις δύσκολες προκλήσεις αυτής της νέας εποχής, με τους κινδύνους της και τις ελπίδες της, θα σφυρηλατηθούν οι νέες ηγεσίες και πρωτοπορίες που τόσο έχει ανάγκη το εργατικό και ευρύτερο λαϊκό κίνημα.
16.1.2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου