Το 2020 η ελπίδα στην οργάνωση και την πάλη των εργαζομένων

Η νέα χρονιά ξεκινά με απειλές πολέμου στη γειτονιά μας και με επιθέσεις της κυβέρνησης της ΝΔ στα συνδικάτα, τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, τις συλλογικές συμβάσεις, την κοινωνική ασφάλιση. Ξεκινά όμως και με ελπίδα για αναγέννηση της εργατικής αντίστασης, με τις πρώτες οργανωμένες απεργίες ύστερα από καιρό και με έμπνευση από τις λαϊκές εξεγέρσεις ανά τον κόσμο.

Η μεγάλη μάχη του εργαζόμενου λαού της Γαλλίας, που ανάγκασε ήδη τον Μακρόν στις πρώτες υποχωρήσεις, δείχνει τον δρόμο της πανευρωπαϊκής εργατικής-λαϊκής αφύπνισης. Ο ταξικός αντίπαλος είναι πιο αδύναμος απ’ όσο νομίζουμε.

1. Το νέο έτος 2020 χαράζει με τα τύμπανα του πολέμου να χτυπούν στη γειτονιά μας, την ίδια στιγμή που στη χώρα μας βαθαίνει η αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη και εντείνεται η επίθεσή της στα κοινωνικά, πολιτικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα. Παράλληλα, η οριστικοποίηση του Brexit μετά τις πρόσφατες εκλογές στη Βρετανία ανοίγει αντικειμενικά έναν δρόμο αμφισβήτησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης – μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης που πλήττεται επίσης από τις ασθενέστατες αναπτυξιακές προοπτικές της και την έλλειψη μιας ενιαίας και ισχυρής πολιτικο-στρατιωτικής παρουσίας στις παγκόσμιες εξελίξεις. Όλα αυτά διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό κλίμα μέσα στο οποίο οι πρωτοπόρες δυνάμεις του εργατικού κινήματος και της επαναστατικής ιδεολογίας θα πρέπει να παρέμβουν αποφασιστικά και πολύπλευρα, δυναμώνοντας το στρατόπεδο της εργατικής μας τάξης πολιτικά, αγωνιστικά και ηθικά.

Η καπιταλιστική παρακμή όχι μόνο κάνει όλο και πιο αγωνιώδη τη ζωή των λαϊκών μαζών αλλά απειλεί να βάλει μπουρλότο στον πλανήτη, με τους πολέμους, την ένταση των ιμπεριαλιστικών οικονομικών ανταγωνισμών, τις όλο και πιο οξυμένες περιβαλλοντικές κρίσεις. Το 2019 μάς άφησε μια παρακαταθήκη αντίστασης σε όλα αυτά, με τους αυθόρμητους λαϊκούς ξεσηκωμούς στη Λατινική Αμερική, στη Γαλλία, σε μια σειρά χώρες της Μέσης Ανατολής. Το 2020 πρέπει αυτή η παγκόσμια δυναμική της αντίστασης των εργαζομένων να πάρει μια πιο πλατιά, πιο συνειδητή, πιο στοχευμένη κατεύθυνση, πετυχαίνοντας νίκες εδώ ή εκεί απέναντι στον ιστορικά χρεοκοπημένο καπιταλισμό.

2. Στη χώρα μας η κυβέρνηση Μητσοτάκη, μετά το πρώτο μπαράζ αντεργατικών-αντιλαϊκών μέτρων, με επίκεντρο το «αναπτυξιακό πολυνομοσχέδιο», χρησιμοποίησε ως πρόσχημα μια στάση εργασίας στο μετρό για να ξεδιπλώσει όλο το μένος της ενάντια στα συνδικαλιστικά και γενικά τα δημοκρατικά δικαιώματα, ενάντια στην οργανωμένη εργατική τάξη. Προωθεί τώρα ένα νέο χτύπημα στο δικαίωμα της απεργίας, μέσα από την καθιέρωση υποχρεωτικού «προσωπικού ασφαλείας» (έμμεση απαγόρευση της απεργίας στον δημόσιο τομέα), αλλά και ένα αποφασιστικό χτύπημα στο δικαίωμα της συνάθροισης-διαδήλωσης. Για κάθε διαδήλωση θα πρέπει να ορίζεται ένας υπεύθυνος, ο οποίος θα ειδοποιεί την αστυνομία 48 ώρες νωρίτερα· η αστυνομία θα μπορεί, ανάλογα με τον αριθμό των συγκεντρωμένων, να αναγκάζει τους διαδηλωτές να κινηθούν μόνο σε μια λωρίδα, ή ακόμα και στο πεζοδρόμιο, και ενδεχομένως να ακολουθήσουν συγκεκριμένη διαδρομή ή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Εξυπακούεται ότι ο «υπεύθυνος της διαδήλωσης» θα έχει άμεση ευθύνη για τυχόν επεισόδια και ζημιές (άρα θα μπορεί και να μηνυθεί και να απειληθεί με εξοντωτικό πρόστιμο ή φυλάκιση)· κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι οποιοδήποτε συνδικάτο, οργάνωση, συλλογικότητα θα το σκέφτεται δυο και τρεις φορές προτού αποφασίσει μια διαδήλωση.

Η αλλεργία αυτής της κυβέρνησης απέναντι στην οργανωμένη εργατική τάξη και τα συνδικάτα, απέναντι σε οτιδήποτε θυμίζει συλλογικά δικαιώματα, δεν κρύβεται με τίποτα. Τα τελευταία κρούσματα; Η κατασταλτική βία έναντι καταλήψεων που δεν είχαν δημιουργήσει κανένα πρόβλημα στην περιοχή τους (ίσα ίσα, το αντίθετο), τα ξεγυμνώματα διαδηλωτών και οι εισβολές σε σπίτια χωρίς άδεια εισαγγελέα, η προώθηση της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας (τουτέστιν κατάργηση γενικών συνελεύσεων) στα συνδικάτα αλλά πιθανώς και στους φοιτητικούς συλλόγους, τα σχέδια για απομάκρυνση των υπουργείων από το κέντρο (φυσικά για να αποδυναμωθούν οι διαδηλώσεις και οι κάθε είδους λαϊκές αντιδράσεις) κ.λπ.

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση καταργεί και αυτή ακόμα την κουτσουρεμένη 13η σύνταξη που είχε δοθεί πέρυσι, ανακοινώνει ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού για την οποία μιλούσε προεκλογικά ήταν αυτή που έδωσε η προηγούμενη κυβέρνηση (!), μειώνει τις δαπάνες για κοινωνικά επιδόματα και προετοιμάζει την ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης. Επίσης, διαμορφώνει ένα νέο ενεργειακό «τοπίο», που θα είναι καταστροφικό για την τσέπη μας, δεν θα προσφέρει τίποτα στο περιβάλλον και θα εξαρτήσει απολύτως τη χώρα από το εισαγόμενο φυσικό αέριο. Στις αστικές συγκοινωνίες προσπαθεί να αναδείξει ως μείζον πρόβλημα τις απεργίες (!) για να καλύψει την τρομερή έλλειψη προσωπικού – και ενδεχομένως για να ανοίξει και εκεί δρόμο προς την ιδιωτικοποίηση.

Η πολιτική αυτή είναι τελείως φυσικό να ενθαρρύνει και την εργοδοτική ασυδοσία. Σε αυτό άλλωστε αποσκοπεί, να στρέψει τον ταξικό συσχετισμό (ακόμα περισσότερο) υπέρ της εργοδοσίας. Στον ΟΤΕ και τις τράπεζες, μεταξύ άλλων, ενώ τα αφεντικά κερδίζουν όλο και περισσότερα, προωθούνται απολύσεις, σπάσιμο συλλογικών συμβάσεων, καθήλωση των μισθών και μεταφορά όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους του προσωπικού σε εργολαβίες-θυγατρικές. Εδώ, όμως, είχαμε και τις πρώτες συγκροτημένες αντιδράσεις εργαζομένων ύστερα από καιρό. Οι απεργίες στην Τράπεζα Πειραιώς και τον ΟΤΕ, ενάντια στις απολύσεις αλλά και τη γενικότερη προκλητική πολιτική των διοικήσεων, δείχνουν ότι υπάρχει και θέληση και δυνατότητα για αντίσταση! Όλοι οι συνειδητοί εργαζόμενοι πρέπει να συμπαραστεκόμαστε έμπρακτα σε κάθε εργασιακό κλάδο που βγαίνει μπροστά για τα δικαιώματά του. Όσο μεγαλύτερη η αλληλεγγύη τόσο περισσότερο θα ενθαρρυνθούν και άλλοι κλάδοι να παλέψουν! Το πρώτο βήμα είναι να σπάσει το τείχος σιωπής που έχουν υψώσει τα ΜΜΕ – καθώς τα περισσότερα ζουν από διαφημίσεις τραπεζών και τηλεπικοινωνιακών εταιρειών, αλλά και για να μη χαλάσει η εικόνα που πλασάρει η κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι όλα πηγαίνουν καλύτερα.

3. Για τα κέρδη και τα άμεσα συμφέροντα της μεγαλοαστικής τάξης τα πράγματα πηγαίνουν όντως καλύτερα. Τι γίνεται όμως από εκεί και πέρα; Για να θυμηθούμε και τον Άδωνι, οι μπουλντόζες δεν έχουν μπει στο Ελληνικό – και απ’ ό,τι φαίνεται δεν θα μπουν ούτε τους πρώτους μήνες του 2020, καθώς υπάρχουν σοβαρά εμπόδια, χρημοτοδοτικής και νομικής φύσεως. Κανένα κύμα επενδύσεων δεν βλέπουμε, ειδικά στον παραγωγικό τομέα της οικονομίας. Ο κύριος όγκος της μικρής και μεσαίας αστικής τάξης ψίχουλα έχει πάρει προς το παρόν, και μάλιστα οι φτωχότεροι αυτοαπασχολούμενοι θα υποχρεωθούν σε υψηλότερες ασφαλιστικές εισφορές με την επαναφορά των κλιμακίων. Το μεταναστευτικό-προσφυγικό παραμένει εκτός ελέγχου. Η οικοδομή θα προσφέρει κάποια τόνωση στην οικονομία, αλλά οι πολύ χαμηλοί μισθοί και η έλλειψη πληθωρισμού λειτουργούν ως «κόφτης» στην εσωτερική ζήτηση. Το αναπτυξιακό «άλμα προς τα εμπρός» στο οποίο ήλπιζε η κυβέρνηση δεν είναι ορατό.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η κυβέρνηση προσπαθεί με το χτίσιμο ενός πιο κατασταλτικού καθεστώτος, με το χτύπημα και τη συκοφάντηση των συνδικάτων, των απεργιών, των διαδηλώσεων, να διεκδικήσει τη λεγόμενη «ηγεμονία». Να παγιώσει δηλαδή έναν αρνητικό για την εργατική τάξη συσχετισμό δυνάμεων, να ακυρώσει ιστορικές δημοκρατικές κατακτήσεις που συνδέθηκαν με το εργατικό κίνημα και την αριστερά και να επιβάλει σε όλη την κοινωνία τον νεοφιλελεύθερο κανιβαλισμό. Εμείς πιστεύουμε ότι θα αποτύχει. Τα κοινωνικά της ερείσματα δεν είναι τόσο σταθερά όσο πιστεύει και δεν μπορείς για πολύ να παρουσιάζεις την επιστροφή στο μνημόνιο… ως επιστροφή στην «κανονικότητα», ειδικά όσο οι τσέπες των «μεσαίων στρωμάτων» παραμένουν μισο-άδειες.

4. Το 2020 ξεκινάει για το καταπιεσμένο και εκμεταλλευόμενο κομμάτι της κοινωνίας με πολλά προβλήματα, με πολλές δυσκολίες, με πολλές ανησυχίες – ακόμα ακόμα και για αυτό που μέχρι χθες έμοιαζε κάπως μακρινό, τον πόλεμο. Όμως, μέσα σε αυτά υπάρχει και πολλή ελπίδα. Στο εσωτερικό οι πρώτες απεργίες, το κλίμα κατακραυγής για την κρατική καταστολή και άλλα συμβάντα δείχνουν ότι η νεοφιλελεύθερη δεξιά δεν θα συνεχίσει την πορεία της αντουφέκιστη. Στο εξωτερικό, η εν εξελίξει μεγάλη εργατική-λαϊκή μάχη ενάντια στην ασφαλιστική «μεταρρύθμιση» του Μακρόν στη Γαλλία, οι εξεγέρσεις στη Λατινική Αμερική και αλλού, το Brexit και άλλοι παράγοντες δείχνουν ότι ο ταξικός αντίπαλος δεν είναι τόσο δυνατός όσο διακηρύσσει.

Δεν μπορούμε όμως να περιμένουμε μια ριζική υπέρ μας αλλαγή της κατάστασης με τα χέρια κατεβασμένα. Τώρα είναι η ώρα τα πιο πρωτοπόρα τμήματα του εργαζόμενου λαού να ταχύνουν το βήμα τους. Αυτό σημαίνει αγωνιστική ετοιμότητα και ξεκάθαρη πολιτική. Τι να κάνουμε; Να οξύνουμε την προπαγάνδα μας ενάντια στην αρπακτική-παρασιτική μεγαλοαστική τάξη και την αυταρχική κυβέρνησή της. Να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για αναζωογόνηση των σωματείων. Να κινητοποιηθούμε ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, ενάντια στη συνέχιση του σφαγείου στη Μέση Ανατολή, ενάντια στην απειλή ενός μεγάλου πολέμου που κραδαίνουν οι εγκληματίες καπιταλιστές μπροστά στα αδιέξοδα του συστήματός τους. Να εκμεταλλευθούμε τις παγκόσμιες διαιρέσεις μέσα στον καπιταλισμό, στρέφοντας το κύριο μέτωπο ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, πρέπει να ξεκινήσει μια πολύ πιο ειλικρινής και τολμηρή συζήτηση μέσα στην πρωτοπορία, για τον πολιτικό και ιδεολογικό επανεξοπλισμό της πάνω στη βάση του μαρξισμού.

Ένα αποφασιστικό βήμα για όλα τα παραπάνω είναι να προωθήσουμε παντού τη λογική του ενιαίου μετώπου όλων των αγωνιστικών πρωτοπόρων δυνάμεων ενάντια στην κυβέρνηση και τους εργοδότες: Βαδίζουμε χώρια-χτυπάμε μαζί! Μόνο έτσι μπορούν να ενοποιηθούν τα διάσπαρτα μέτωπα, να οργανωθεί η αλληλεγγύη σε κλάδους που κινητοποιούνται, να αποκτήσει πολλαπλασιαστική δύναμη η αυθόρμητη τάση για αντίσταση και διεκδίκηση, που είμαστε σίγουροι ότι θα ενισχυθεί!

15/1/2019

Η Συντακτική Επιτροπή