Το Εditorial Της Εργατικής Αριστεράς Που Κυκλοφορεί (φύλλο Νο 463)

 Δεν υπάρχει φαινόμενο πιο αποκαλυπτικό για την πραγματική κατάσταση του συστήματος διεθνώς, από το χαρακτήρα που πήρε η προεκλογική αντιπαράθεση και τον τρόπο που κρίθηκε η εκλογή προέδρου στις ΗΠΑ.

Στη με­γα­λύ­τε­ρη οι­κο­νο­μία στον κόσμο, στην ισχυ­ρό­τε­ρη χώρα στον πλα­νή­τη, η κυ­βερ­νη­τι­κή εξου­σία κρί­θη­κε μέσα σε συν­θή­κες ακραί­ας πό­λω­σης και με τρό­πους που ελά­χι­στα απεί­χαν από το να πά­ρουν χα­ο­τι­κές δια­στά­σεις. Πα­ρό­λο που στο πεδίο της πραγ­μα­τι­κής πο­λι­τι­κής οι απο­στά­σεις με­τα­ξύ Μπάι­ντεν και Τραμπ θα απο­δει­χθούν μι­κρό­τε­ρες από ό,τι ισχυ­ρί­ζε­ται ο διε­θνής Τύπος, η μεν σκλη­ρή ρε­που­μπλι­κα­νι­κή Δεξιά δε δί­στα­σε να κα­λέ­σει την ακρο­δε­ξιά να πα­ρέμ­βει «στο δρόμο», το δε στρα­τό­πε­δο που επι­θυ­μού­σε την ανα­τρο­πή του Τραμπ ενερ­γο­ποι­ή­θη­κε με τα­κτι­κές που ανα­κα­λούν στη μνήμη τις πα­ρα­δό­σεις της «από τα κάτω» δρά­σης, πα­λιό­τε­ρων πολύ πιο ρι­ζο­σπα­στι­κών πε­ριό­δων του αμε­ρι­κα­νι­κού κι­νή­μα­τος.

Αυτή η ει­κό­να πό­λω­σης, όχι κυ­ρί­ως στις εκλο­γι­κές μάχες, αλλά πε­ρισ­σό­τε­ρο στην πραγ­μα­τι­κή ζωή, είναι «υπό κα­τα­σκευή» σε πολ­λές γω­νιές του πλα­νή­τη.

Η παν­δη­μία του Sars-Covid19 εξε­λίσ­σε­ται ως μια ακραία πρό­κλη­ση. Απο­δει­κνύ­ει χει­ρο­πια­στά το αδιέ­ξο­δο, αλλά και τον βαθιά αντι­δρα­στι­κό χα­ρα­κτή­ρα της πο­λι­τι­κής που επι­κρά­τη­σε διε­θνώς μετά τον Ρί­γκαν και τη Θά­τσερ. Και η συ­νέ­χειά της θα είναι ακόμα πιο προ­κλη­τι­κή: την ώρα που η παν­δη­μία τσα­κί­ζει τους φτω­χούς στον πα­γκό­σμιο Βορρά και Νότο, την ώρα που στις πιο φτω­χές χώρες δο­κι­μά­ζε­ται και η στοι­χειώ­δης αντο­χή, ο «εθνι­κι­σμός των εμ­βο­λί­ων» και οι ακραί­ες τα­ξι­κές δια­φο­ρές που έχουν εγκα­τα­στα­θεί στην πρό­σβα­ση στα απο­τε­λε­σμα­τι­κά φάρ­μα­κα και στην αν­θρώ­πι­νη πε­ρί­θαλ­ψη, βά­ζουν τε­ρά­στιες λαϊ­κές μάζες μπρο­στά στις επι­λο­γές της τα­ξι­κής πάλης και της αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κής πάλης που, μέχρι σή­με­ρα, υπο­στή­ρι­ζαν μόνο οι μαρ­ξι­στι­κές μειο­ψη­φί­ες.

Είναι κοινό μυ­στι­κό ότι το ξέ­σπα­σμα της παν­δη­μί­ας συν­δέ­ε­ται πολύ στενά με την πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή κα­τα­στρο­φή: η απο­ψί­λω­ση των δασών, οι γι­γά­ντιες αγρο­τι­κές κτη­νο­τρο­φι­κές και πτη­νο­τρο­φι­κές φάρ­μες, η μα­ζι­κή εγκα­τά­στα­ση πλη­θυ­σμών εκεί που μέχρι χθες κυ­ριαρ­χού­σε η άγρια ζωή, η απει­λή της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής, εγκυ­μο­νούν τε­ρά­στιες απει­λές, είτε με τη μορφή νέων δια­δο­χι­κών παν­δη­μιών, είτε με τη μορφή ακραί­ων και­ρι­κών φαι­νο­μέ­νων κ.ο.κ. Ο κυ­νι­σμός των κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων που ήδη οχυ­ρώ­νο­νται σε μια αυ­τό­νο­μη δική τους αυ­το­προ­στα­σία, αφή­νο­ντας να εν­νο­εί­ται ως ίσως ανα­πό­φευ­κτη μια δρα­μα­τι­κή μεί­ω­ση του πλη­θυ­σμού των πλη­βεί­ων, είναι μια σκλη­ρή προει­δο­ποί­η­ση για τον επεί­γο­ντα χα­ρα­κτή­ρα των με­γά­λων κοι­νω­νι­κών αλ­λα­γών.

Οι κα­πι­τα­λι­στές επι­χει­ρούν να αξιο­ποι­ή­σουν την παν­δη­μία ως μια ευ­και­ρία για γε­νι­κευ­μέ­νες αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σεις με στόχο την αύ­ξη­ση του πο­σο­στού εκ­με­τάλ­λευ­σης των ερ­γα­τών πα­ντού. Η μεί­ω­ση των μι­σθών, η επέ­κτα­ση των ελα­στι­κών ερ­γα­σια­κών σχέ­σε­ων, οι πε­ρι­κο­πές των κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών, οι διαρ­κείς ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις, είναι τα συν­θή­μα­τα που κυ­ριαρ­χούν στην πο­λι­τι­κή των κυ­βερ­νή­σε­ων πα­ντού. Αυτός ο καρ­κί­νος που δια­βρώ­νει τις στοι­χειώ­δεις ερ­γα­τι­κές κα­τα­κτή­σεις του με­γά­λου 20ού αιώνα, με­τα­τρέ­πει τις ερ­γα­ζό­με­νες μάζες σε πιο ευά­λω­τες όχι μόνο απέ­να­ντι στην εκ­με­τάλ­λευ­ση, αλλά και στην κα­τα­πί­ε­ση. Η στρο­φή στον πο­λι­τι­κό αυ­ταρ­χι­σμό είναι εμ­φα­νής, τόσο στις κυ­βερ­νή­σεις της σκλη­ρής «νέας Δε­ξιάς» (τύπου Τραμπ, Μπολ­σο­νά­ρο, Ορ­μπάν, κλπ), είτε και στις λε­γό­με­νες δη­μο­κρα­τι­κές ανά­λο­γές τους (τύπου Μα­κρόν, Μέρ­κελ κ.ο.κ.). Ο ξε­τσί­πω­τος ρα­τσι­σμός και ο αχα­λί­νω­τος σε­ξι­σμός έχουν ενι­σχυ­θεί ιδιαί­τε­ρα, μέσα στις κυ­βερ­νη­τι­κές πο­λι­τι­κές και στους διε­θνείς «θε­σμούς».

Μέσα σε αυτόν το σκλη­ρό πραγ­μα­τι­κό κόσμο οξύ­νο­νται διαρ­κώς οι ιμπε­ρια­λι­στι­κοί, αλλά και οι υπο-ιμπε­ρια­λι­στι­κοί αντα­γω­νι­σμοί. Σε πολ­λές γω­νιές του πλα­νή­τη, αλλά και στη γει­το­νιά μας στην ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο, έχουν ανοί­ξει όλα τα ζη­τή­μα­τα ανα­κα­τα­νο­μής ισχύ­ος και επιρ­ρο­ής που βρί­σκο­νται πίσω από τις ση­μαί­ες της ενί­σχυ­σης των εθνι­κι­σμών. Ο Μη­τσο­τά­κης την ώρα που κα­μώ­νε­ται ότι ορ­γα­νώ­νει την ει­ρη­νι­κή προ­ο­πτι­κή του «δια­λό­γου» με την Τουρ­κία, προ­χω­ρά σε ένα πρω­το­φα­νές πρό­γραμ­μα εξο­πλι­σμών που ξε­περ­νά σε κό­στος τα 10 δισ. ευρώ (κό­στος ισό­πο­σο, πε­ρί­που με το κα­θέ­να από τα 3 μνη­μό­νια που επι­βλή­θη­καν στην Ελ­λά­δα από το 2010 και μετά).

Απέ­να­ντι σε αυτήν την κα­τά­στα­ση εμ­φα­νί­στη­καν πλα­τιά κοι­νω­νι­κά κι­νή­μα­τα αντί­στα­σης και μια σειρά από αυ­θε­ντι­κές ερ­γα­τι­κές/λαϊ­κές εξε­γέρ­σεις. Το φαι­νό­με­νο μοιά­ζει να έχει ανα­κο­πεί μπρο­στά στις ει­δι­κές συν­θή­κες που εγκα­τέ­στη­σε η παν­δη­μία. Όμως το ρεύμα αυτό δεν πρό­κει­ται να ανα­κο­πεί. Όπως ένα πο­τά­μι που φτά­νει σε σαθρό έδα­φος μοιά­ζει να χά­νε­ται στο υπέ­δα­φος, μόνο για να ανα­βλύ­σει ξανά ορ­μη­τι­κό­τε­ρο κάπου πα­ρα­πέ­ρα, το ρεύμα της σκλη­ρής πάλης με­γά­λων κοι­νω­νι­κών δυ­νά­με­ων θα επα­νεμ­φα­νι­στεί και θα είναι κα­θο­ρι­στι­κός πα­ρά­γο­ντας των εξε­λί­ξε­ων. Κα­νείς δεν πρέ­πει να υπο­χω­ρή­σει από αυτήν την εκτί­μη­ση, από αυτήν την πε­ποί­θη­ση.

Στις εμπει­ρί­ες αυτών των κι­νη­μά­των και εξε­γέρ­σε­ων, είναι η ανά­δει­ξη συ­γκε­κρι­μέ­νων αιχ­μών, με­γά­λων αι­τη­μά­των των μαζών που τις ενο­ποιούν και τους δί­νουν τη δυ­να­τό­τη­τα να επι­βά­λουν πο­λι­τι­κές λύ­σεις. Θα μπο­ρού­σε να προ­βλέ­ψει κα­νείς ότι η απαί­τη­ση για ανα­τρο­πή του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού θα είναι μια «ση­μαία» της πλα­τιάς ερ­γα­τι­κής και λαϊ­κής πάλης στην ερ­χό­με­νη πε­ρί­ο­δο.

Αυτή η απαί­τη­ση, όταν έρ­χε­ται από τα κάτω, από τους ερ­γα­τι­κούς και λαϊ­κούς αγώ­νες, δεν έχει τί­πο­τα κοινό με τις «κεϊν­σια­νές» ανα­ζη­τή­σεις από τα πάνω (χλω­μές και εξαι­ρε­τι­κά δι­στα­κτι­κές άλ­λω­στε…) κά­ποιων με­ταρ­ρυθ­μι­στών που ανα­ζη­τούν εναλ­λα­κτι­κές για το σύ­στη­μα, γνω­ρί­ζο­ντας ότι ο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός έχει φτά­σει σε αδιέ­ξο­δο.

Σε αυτήν την εφη­με­ρί­δα έχου­με μάθει να δί­νου­με προ­σο­χή σε αυτήν τη διά­κρι­ση. Κάθε με­γά­λος ξε­ση­κω­μός ξε­κι­νά από συ­γκε­κρι­μέ­να αι­τή­μα­τα των αν­θρώ­πων, κάθε με­γά­λο πο­λι­τι­κό προ­χώ­ρη­μα των μαζών ξε­κι­νά μέσα από τις εμπει­ρί­ες τους στους συ­γκε­κρι­μέ­νους αγώ­νες. Η πάλη ακόμα και για με­ταρ­ρυθ­μι­στι­κά ζη­τή­μα­τα, πάνω στα αυ­θε­ντι­κά αι­τή­μα­τα των ερ­γα­τών και των φτω­χών, είχε και έχει πάντα με­γά­λη ση­μα­σία.

Όμως για την πο­λι­τι­κο­ποί­η­ση που δια­μορ­φώ­νε­ται μέσα στη συ­γκε­κρι­μέ­νη εποχή, έχει ση­μα­σία η συ­στη­μα­τι­κή υπο­στή­ρι­ξη μιας συ­γκε­κρι­μέ­νης κα­τεύ­θυν­σης: το σύ­νο­λο των προ­βλη­μά­των που έχει θέσει μπρο­στά μας η συ­γκυ­ρία, μπο­ρεί να απα­ντη­θεί μο­νά­χα με τη διεκ­δί­κη­ση μιας συ­νο­λι­κής αλ­λα­γής, με τη διεκ­δί­κη­ση της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής ανα­τρο­πής.

Άλ­λω­στε η πα­ρού­σα νε­ό­τε­ρη γενιά αγω­νι­στών-στριών, έχει ήδη τις εμπει­ρί­ες που πεί­θουν ότι ακόμα και η διεκ­δί­κη­ση με­ταρ­ρυθ­μι­στι­κών αι­τη­μά­των, στις πα­ρού­σες συν­θή­κες, μπο­ρεί να υπη­ρε­τη­θεί έντι­μα μόνο με επα­να­στα­τι­κές με­θό­δους πάλης, μόνο ως ενταγ­μέ­νη σε μια ευ­ρύ­τε­ρη στρα­τη­γι­κή βα­θιών κοι­νω­νι­κών αλ­λα­γών, στην κα­τεύ­θυν­ση της σο­σια­λι­στι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης.

Που γί­νε­ται όλο και πιο οφθαλ­μο­φα­νώς ανα­γκαία. Και η ιστο­ρία δεί­χνει ότι όποτε αυτό συμ­βαί­νει, η τα­ξι­κή πάλη πα­ρά­γει τις δυ­νά­μεις που θα την κά­νουν και εφι­κτή.