Από την Εργατική Πάλη Μάρτη
Η ιμπεριαλιστική εισβολή της Ρωσίας
Ας δούμε καταρχάς τους στόχους και την πορεία της ρωσικής εισβολής, πέρα από τις ανιστόρητες και άθλιες, αντικομμουνιστικές και αντιμπολσεβίκικες αναφορές του Πούτιν. Και, βέβαια, πέρα από την θλίψη, αγωνία και οργή που μας προκαλεί το δράμα ενός ακόμα λαού που υφίσταται την φρίκη του πολέμου, μετά από αυτούς του Ιράκ, του Αφγανιστάν, της Συρίας, της Παλαιστίνης…
Η Ρωσία, ανασυγκροτημένη μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και την οδυνηρή 10ετία 1990-2000 που ακολούθησε, από το 2008 (με τον πόλεμο στη Γεωργία, όπου ανεξαρτητοποιήθηκαν η Αμπχαζία και η Ν. Οσετία) και αργότερα με την αντίδρασή της στο φασιστικό πραξικόπημα του Μαϊντάν στην Ουκρανία (προσάρτηση Κριμαίας, υποστήριξη ρωσόφωνων στα ανατολικά κ.ά.), είχε κάνει σαφές ότι δεν θα δεχτεί την παραπέρα ασφυκτική περικύκλωσή της από ΗΠΑ και ΝΑΤΟ.
Υπολογίζοντας τη βαθιά κρίση των δυτικών ιμπεριαλιστών, που επιδεινώθηκε μετά το 2020 (οικονομική κρίση, ήττα σε Αφγανιστάν, εσωτερικές διαιρέσεις στις ΗΠΑ και την ΕΕ), απαίτησε δεσμεύσεις για τη μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και τη δημιουργία μια «ζώνης ασφαλείας» στα δυτικά σύνορά της, θέλοντας να μετατρέψει σε χειροπιαστά αποτελέσματα τη μετατόπιση των συσχετισμών υπέρ της ή έστω να μεταφέρει την πίεση στους δυτικούς ιμπεριαλιστές, ιδιαίτερα στους ευρωπαίους και στη Γερμανία, στοχεύοντας και στην παραπέρα διαίρεσή τους. Ταυτόχρονα, όταν οι αξιώσεις της αγνοήθηκαν, ήταν έτοιμη -όπως αποδείχτηκε- να επέμβει.
Στόχος της ιμπεριαλιστικής επέμβασης της Ρωσίας -όπως φαίνεται- είναι να μην επιτρέψει με τίποτα την περικύκλωσή της και την επέκταση του ΝΑΤΟ στο έδαφος της Ουκρανίας. Να επιβάλλει έμπρακτα την «περίμετρο ασφαλείας», που αρνήθηκαν να της παραχωρήσουν οι δυτικοί ιμπεριαλιστές και το φερέφωνό τους, το μισο-φασιστικό καθεστώς του Κιέβου. Αυτό ενδεχόμενα να σημαίνει διχοτόμηση-διαμελισμό της Ουκρανίας. Όπως εξελίσσονται τα πράγματα, αυτή είναι μάλλον και η πιο πιθανή εξέλιξη, χωρίς τίποτα να μπορεί να αποκλειστεί κατηγορηματικά.
Με κάθε επιφύλαξη, μπορούμε να πούμε ότι η Ρωσία είναι εύλογο ότι θα ήθελε να αποφύγει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο (όσο κι αν ανατριχιάζει η προπαγάνδα των δυτικών ιμπεριαλιστών με τη «βαρβαρότητα», ξεχνώντας τα εγκλήματα του δικού τους «ελεύθερου κόσμου»).
Αντίθετα, καθοδηγώντας τον αχυράνθρωπο Ζελένσκι και το φασιστικό σκυλολόι γύρω του, χρησιμοποιώντας ως ασπίδα τον λαό «του», οι ΗΠΑ, με πρόφαση την αναδείξη της «βαρβαρότητας του Πούτιν», ετοιμάζουν τα χειρότερα για όλο τον κόσμο.
Εμπρηστής νούμερο 1: Αμερικάνικος Ιμπεριαλισμός
Ο πόλεμος στην Ουκρανία (αντίθετα με την προπαγάνδα των δυτικών ιμπεριαλιστών αλλά και με αρκετή σύγχυση που έχει διαχυθεί σε μεγάλο μέρος της αριστεράς) δεν «ξεκίνησε» με το διάγγελμα Πούτιν τα ξημερώματα της Πέμπτης 24/2.
Αν και στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο δεν έχει νόημα ποιος είναι «ο πρώτος επιτιθέμενος», είναι γεγονός ότι η πρωτοβουλία των κινήσεων στο μέτωπο της Ουκρανίας ανήκε εδώ και πάνω από 15 χρόνια στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, που έσερνε πίσω του τους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές «εταίρους» του. Το 2004, με την «πορτοκαλί επανάσταση» επέβαλλε πραξικοπηματικά την αλλαγή ηγεσίας στη χώρα. Το 2014, ενορχηστρώνοντας το φασιστικού τύπου πραξικόπημα του Μαϊντάν (με πρωταγωνιστικό ρόλο του σημερινού πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ), εξαπέλυσε ανοιχτή επίθεση, προσπαθώντας να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της χώρας, ενώ στο Κίεβο εγκαταστάθηκε ένα μισο-φασιστικό καθεστώς, όπου αλωνίζουν ακροδεξιές και ναζιστικές οργανώσεις, με σοβαρή δικτύωση σε όλη τη χώρα, ένταξη στον ουκρανικό στρατό, υποστήριξη από τη CIA. Αυτό έγινε παρά τις σοβαρές φωνές στο εσωτερικό των ΗΠΑ (όπως και του «γκουρού» της διεθνούς πολιτικής Κίσινγκερ) ότι είναι λάθος η παραπέρα επέκταση του ΝΑΤΟ, γιατί η Ρωσία θα υποχρεωθεί να αντιδράσει. Όπως και έγινε, με την προσάρτηση της Κριμαίας και τον έλεγχο στις ανατολικές ρωσόφωνες περιοχές (αυτή χρειάστηκε και την καταστολή από τον Πούτιν των πιο ταξικών-ριζοσπαστικών στοιχείων της αντι-Μαϊντάν εξέγερσης του 2014, που είχαν και μια κομμουνιστική-διεθνιστική αναφορά). Στη συνέχεια, οι ΗΠΑ υποδαύλιζαν διαρκώς την ένταση, ακυρώνοντας κάθε προσπάθεια συμβιβασμού (Συμφωνίες του Μινσκ, ανάμεσα σε Ρωσία-Ουκρανία-Γερμανία-Γαλλία), διεξάγοντας διαρκώς έναν εμφύλιο πόλεμο ενάντια στις ανατολικές περιοχές, με χιλιάδες θύματα.
Δύο ακόμα παράγοντες συντέλεσαν στην απόφαση των ΗΠΑ να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία και να εξωθήσουν τα πράγματα σε άμεση κλιμάκωση: α) Τα έτη 2020 και 2021, στη δίνη της πανδημίας, φάνηκε ξεκάθαρα ότι η οικονομική κρίση οδηγεί σε παραπέρα υποβάθμιση των δυτικών ιμπεριαλιστών και, αντίθετα, ενίσχυση της Κίνας. β) Ο ένας χρόνος της διακυβέρνησης Μπάιντεν έδειξε την αποτυχία οποιασδήποτε εναλλακτικής πολιτικής και επιβάρυνε με επιπλέον αποτυχίες και ήττες (Αφγανιστάν κ.ά.), αφήνοντας ανοιχτό μόνο τον δρόμο μιας φυγής προς τα εμπρός, προς πολεμικές «λύσεις».
Γι’ αυτό, όλο το προηγούμενο διάστημα (μετά από κάποιες παλινδρομήσεις επί Τραμπ), ειδικά μετά από την ανάληψη της προεδρίας από τα «γεράκια» των Δημοκρατικών του Μπάιντεν, οι ΗΠΑ ετοιμάζονταν ταχύτατα: ενίσχυση βάσεων και ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη, ασκήσεις περικύκλωσης της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα, προσπάθειες πραξικοπηματικών ανατροπών σε χώρες της επιρροής της (Λευκορωσία, Καζακστάν κ.ά.).Φαίνεται είχαν αποφασίσει ότι θα θυσιάσουν την Ουκρανία ή μέρος της (άλλωστε σαν χώρα και καθεστώς ήταν μια «μαύρη τρύπα»), προκειμένου με τον εκβιασμό της ρωσικής απειλής να πετύχουν: 1. Πλήρη ευθυγράμμιση ή μάλλον υποταγή των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών. 2. Αναζωγόννηση του ΝΑΤΟ. 3. Αλλαγή του ενεργειακού χάρτη υπέρ τους, με τη βίαιη αποκοπή της ρωσικής ενέργειας.
Άλλωστε, η πλύση εγκεφάλου της κοινής γνώμης από τα δυτικά ΜΜΕ όχι μόνο για την «ηρωική αντίσταση με ηγέτη τον Ζελένσκι» αλλά και για τις «λεγεώνες ξένων και εθελοντών» (κάθε είδους μισθοφόρους ακροδεξιούς και καθάρματα ανά τον κόσμο) ή και για «απελευθερωτικό αντάρτικο» στην Ουκρανία, δείχνει ότι όποια κι αν είναι η άμεση έκβαση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, ο πόλεμος των ΗΠΑ στην Ουκρανία θα συνεχιστεί. Ταυτόχρονα, μετά από την πιθανή διχοτόμηση της χώρας, το δυτικό κομμάτι μάλλον θα ενταχθεί με συνοπτικές διαδικασίες σε ΕΕ και ΝΑΤΟ.
Με άλλα λόγια, βλέποντας ότι ο χρόνος πλέον κυλάει σε βάρος του, ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός άνοιξε επιθετικά το παιχνίδι της «τελικής λύσης», της καθυπόταξης της Ρωσίας, πάντα με το βλέμμα και στην επόμενη σύγκρουσή του με την Κίνα.
«Σκοτεινή ήπειρος» η ΕΕ
Η ταχύτητα με την οποία οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές συντάχθηκαν πίσω από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και ξεδίπλωσαν τις απαντήσεις τους, δείχνει ότι αυτά τα σχέδια ήταν έτοιμα από καιρό, τουλάχιστον για την πιο αποφασισμένη, πολεμοκάπηλη πτέρυγά τους. Και η οποία, αυτή την στιγμή τουλάχιστον, εμφανίζεται να κυριαρχεί, όπως δείχνει το νέο δόγμα «πρέπει να ετοιμάζουμε τον πόλεμο». Η ΕΕ, αυτή η «αγία οικογένεια» των «φιλελεύθερων δημοκρατιών»(!) προετοιμάζει τις πιο άγριες αντεργατικές επιθέσεις, το πιο μαύρο καθεστώς έκτακτης ανάγκης με σκληρότατους περιορισμούς στις δημοκρατικές ελευθερίες (λογοκρισία κ.ά.), τον πιο άκρατο φιλονατοϊσμό και ξέφρενο μιλιταρισμό. Πέρα από τον ιδεολογικό και πολιτικό εκφασισμό που επιχειρούν, με τα πογκρόμ αντιρωσικής υστερίας, η επιτομή είναι η απόφαση της κυβέρνησης Σολτς (φαίνεται ότι δεν την γνώριζαν παρά ελάχιστοι) για επανεξοπλισμό της Γερμανίας. Για ακόμα μια φορά στην ιστορία, η ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία (μαζί και οι «προοδευτικοί» Πράσινοι) κάνει λυσσασμένα την πιο βρώμικη δουλειά ως πρακτορείο του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Για ακόμα μια φορά, ο πόλεμος δίνει μια ευκαιρία στους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές να προσπαθήσουν να συντρίψουν τον «εσωτερικό εχθρό», το εργατικό κίνημα, επιχειρώντας έτσι να βρουν διέξοδο στην κρίση τους.
Ωστόσο, η θέση τους είναι δεινή. Η πλήρης υποταγή τους στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό σημαίνει ότι αυτοί πρώτοι θα πληρώσουν, και μάλιστα βαριά, την οικονομική κρίση. Η «αφύπνιση» και η επαναστρατιωτικοποίηση της Ευρώπης, για την οποία πανηγυρίζουν οι πάσης φύσης «Μένουμε Ευρώπη», δεν θα σημάνει κάποια αυτονομία, αλλά ότι η ΕΕ θα γίνει οριστικά ένα εξάρτημα του ΝΑΤΟ. Με όλα αυτά, οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές, αφού για σχεδόν 20 χρόνια έμεναν διαρκώς πίσω (οικονομικά, τεχνολογικά, πολιτιστικά κ.λπ.), βούλιαζαν στα αδιέξοδα των διαιρέσεών τους (Brexit κ.ά.), αδυνατούσαν να χαράξουν μια δική τους στρατηγική για τη σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας που διαμορφωνόταν και διαμόρφωνε το μέλλον του κόσμου, βαδίζουν τώρα προς την οριστική υποβάθμισή τους σε μια περιφερειακή δύναμη. Αυτή η πορεία θα μεγαλώσει τις διαιρέσεις στο εσωτερικό τους, που δείχνουν προς στιγμή να παραμερίστηκαν. Το τίμημα, όμως, που θα καλεστούν να πληρώσουν οι εργαζόμενοι και οι λαοί της Ευρώπης, είναι πραγματικά ανυπολόγιστο…
Νέος Ψυχρός Πόλεμος;
Οι συγκρίσεις με τον Ψυχρό Πόλεμο είναι άστοχες, για μια σειρά λόγων: α) Δεν υπάρχουν δύο διαφορετικά κοινωνικά καθεστώτα, η Ρωσία είναι μια καπιταλιστική οικονομία (με όποιες ιδιομορφίες, το ίδιο και η Κίνα). β) Ο Ψυχρός Πόλεμος είχε βασιστεί σε μια ανασυγκρότηση της Ευρώπης, με τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό στο ρόλο της ηγεμονικής, παγκόσμιας «ανασχετικής δύναμης». Αντίθετα, σήμερα υπάρχει ένα μακρύ κύμα κάμψης της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας (ήδη διαρκεί 50 χρόνια), ενώ η ΕΕ δέχεται (και) από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό τα πυρά μιας ιστορικής υποβάθμισης. γ) Οι δυτικοί ιμπεριαλιστές, ακόμα και μετά την μεταπολεμική κατάρρευση των παλιών αποικιακών αυτοκρατοριών, μπορούσαν να στηριχτούν στις δομές της νεοαποικιοκρατίας. Σήμερα, όλη αυτή η δομή του ιμπεριαλιστικού συστήματος συγκλονίζεται από πάνω ως κάτω, με τρόπο πρωτοφανή στην ιστορία, αν δεν έχει ανατραπεί ήδη σε βάρος τους, όπως δείχνει ιδιαίτερα το θέριεμα της Κίνας και η ανάδυση άλλων μεγάλων ή περιφερειακών δυνάμεων. δ) Για όλους τους παραπάνω λόγους, στον Ψυχρό Πόλεμο ο χρόνος κύλαγε υπέρ των ευρωπαίων και αμερικάνων ιμπεριαλιστών (που είχαν και μεγάλη οικονομική υπεροχή), επιτρέποντάς τους μέσα από την άσκηση διαρκούς πίεσης (βλ. και την κούρσα των εξοπλισμών) να οδηγήσουν τα σταλινικά καθεστώτα («υπαρκτός σοσιαλισμός») να καταρρεύσουν από την έκρηξη των εσωτερικών αντιφάσεών τους.
Ωστόσο, η αναφορά στον «Ψυχρό Πόλεμο 2» είναι χρήσιμη στους δυτικούς ιμπεριαλιστές, ως στοιχείο μιας τρομακτικής ιδεολογικής επίθεσης στο εργατικό κίνημα. Αφενός για να θολώσουν τις κοσμοϊστορικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί σε βάρος τους, συντηρώντας τις όποιες ψευδαισθήσεις υπεροχής της Δύσης. Αφετέρου, και κυρίως, για να υποτάξουν το εργατικό κίνημα σε μια στρατοπεδική αντίληψη, στην ανοχή ή στοίχιση με τα σχέδιά τους, επικαλούμενοι –όπως τότε την «κομμουνιστική απειλή»– το «απόλυτο κακό» και τον «ασιατικό δεσποτισμό» του Πούτιν, τα σχέδια «αναβίωσης της τσαρικής αυτοκρατορίας». Και βέβαια σβήνοντας τα δικά τους ιστορικά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας: αποικιοκρατία, φασισμός, ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι και επεμβάσεις, «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» κ.λπ.
Αγωνία για τα πυρηνικά
Είναι γεγονός ότι το πυρηνικό οπλοστάσιο της Ρωσίας είναι μια απειλή για όλους τους λαούς. Ειδικά όταν βρίσκεται στα χέρια μιας ηγεσίας αυταρχικής, αντιδραστικής και εθνικιστικής, που στεριώθηκε πάνω στην ταπείνωση της ρωσικής κοινωνίας μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.
Πυρηνικά όμως δεν έχει μόνο η Ρωσία (όπου στρέφουν τα φώτα τα διεθνή ΜΜΕ), αλλά πρώτες οι ΗΠΑ και άλλοι δυτικοί ιμπεριαλιστές και σύμμαχοί τους. Πρόσφατα οι ΗΠΑ, επί Τραμπ, είχαν αρνηθεί την ανανέωση της συμφωνίας για τον περιορισμό των πυρηνικών στην Ευρώπη, όπως είχε προτείνει η Ρωσία – πράγμα που τους επιτρέπει να εγκαταστήσουν πυρηνικά στις βάσεις του ΝΑΤΟ που είναι σπαρμένες σε όλη την Ευρώπη (και βέβαια στην Ελλάδα). Αυτό ισχύει και για την Γερμανία, όπου η απόφαση για τον θηριώδη επανεξοπλισμό της δημιουργεί την απειλή να αποκτήσει και πυρηνικά όπλα, πάντα με πρόσχημα την «άμυνα» απέναντι στη Ρωσία.
Ο πυρηνικός όλεθρος είναι το απόλυτο όριο για την ανθρωπότητα, επομένως και για την πάλη του εργατικού κινήματος, για τον σοσιαλισμό. Το σύνθημα ΟΧΙ στα Πυρηνικά μπαίνει πλέον σταθερά στην προμετωπίδα των εργατικών και λαϊκών αγώνων.
Κυρώσεις και παγκόσμια οικονομία
Δεν χωράει αμφιβολία ότι οι κυρώσεις θα πλήξουν σκληρά τη Ρωσία (αποχώρηση δυτικών επιχειρήσεων, περιορισμός τραπεζικών συναλλαγών και εμπορίου κ.λπ.). Αυτό συνιστά έναν επιπλέον λόγο που δεν θέλει να βαλτώσει στην Ουκρανία. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο οι ρώσοι «ολιγάρχες» (οι μεγαλοκαπιταλιστές και πολυεθνικές της Δύσης, που καμώνονται τους ενάρετους επιχειρηματίες, θα αρπάξουν φυσικά, όπως σε κάθε πόλεμο, ένα μέρος από τη λεία που πριν μοιράζονταν ευχαρίστως μαζί τους), αλλά τα δεινά για τον ρωσικό λαό.
Ωστόσο, οι κυρώσεις είναι δίκοπο μαχαίρι. Από το 2014, η Ρωσία έχει προετοιμάσει σημαντικές άμυνες, συσσωρεύοντας μεγάλα διαθέσιμα, κάνοντας σοβαρή στροφή (με όσα αναγκαστικά όρια έχει αυτό) σε κάποια «αυτάρκειά» της, ενώ το χρέος της είναι μόλις στο 1/3 του ΑΕΠ (δεν υπάρχει σύγκριση με τα επίπεδα 100% και παραπάνω των δυτικών ιμπεριαλιστών).
Σε γενικές γραμμές, η οικονομική κρίση έχει ήδη παροξυνθεί. Από τη διαρκή όξυνση των οικονομικών εθνικισμών εδώ και πάνω από μια 10ετία, η παγκόσμια οικονομία κινείται πλέον ταχύτατα προς μια κάθετη διχοτόμηση. Όπου, αν μη τι άλλο, οι δυτικοί ιμπεριαλιστές κάθε άλλο παρά μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς, όταν οι οικονομίες τους παραπαίουν. Ενώ, αντίθετα, στην Ασία όχι μόνο μετατοπίζεται το κέντρο βάρος της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά σχηματίζεται ένα κολοσσιαίο αντίπαλο μπλοκ, όσο η Ρωσία (αποκομμένη από κάθε ελπίδα συμβιβασμού και κάθε άλλη διέξοδο, λόγω της λυσσασμένης επιθετικότητας του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού) γέρνει όλο και πιο πολύ προς το «βάθος» της Κίνας.
Η νέα κούρσα εξοπλισμών σε Ευρώπη και ΗΠΑ θα έχει και αυτό τον στόχο, να αναθερμάνει τις καπιταλιστικές οικονομίες, που βουλιάζουν στον πληθωρισμό και την στασιμότητα, με την εργατική τάξη και τους λαούς να αιμορραγούν από την ακρίβεια, την ανεργία, την φτώχεια, τις αντεργατικές και αντιδημοκρατικές επιθέσεις.
Ενάντια στον Ιμπεριαλιστικό Πόλεμο
Η ανθρωπότητα έχει μπει σε μια σκοτεινή περίοδο και ζει ώρες μεγάλης έντασης. Οι λαοί δοκιμάζονται και αγωνιούν, δεν θέλουν τον άδικο, ιμπεριαλιστικό πόλεμο και δεν έχουν συμφέρον να ταχθούν με καμία από τις αντιδραστικές, ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που συγκρούονται. Όμως αυτό δεν αρκεί. Περισσότερο από ποτέ, η σύγκρουση δεν αφορά μόνο την τραγωδία ή τα εθνικά δικαιώματα του ουκρανικού λαού. Ούτε ιδιαίτερα μας ωφελούν τα γενικόλογα, αφηρημένα ή πασιφιστικά κηρύγματα του τύπου «οι λαοί δεν έχουν ανάγκη από προστάτες» ή «δεν διαλέγουμε ιμπεριαλιστή, είμαστε με τους λαούς».
Χρειαζόμαστε μια πολιτική ταξικής ανεξαρτησίας, πραγματικά αντιιμπεριαλιστική και διεθνιστική, όπου κάθε εργατική τάξη πρέπει να παλέψει «τον εχθρό μέσα στην ίδια τη χώρα της». Σε Ελλάδα και Ευρώπη, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποσπάσουμε το αντιπολεμικό αίσθημα από τα υποκριτικά, ύπουλα, βρώμικα, πολεμοκάπηλα χέρια της κυβέρνησης της ΝΔ, της ελληνικής αστικής τάξης και των ιμπεριαλιστών ΗΠΑ-ΕΕ-ΝΑΤΟ, που θέλουν να το μετατρέψουν σε υποταγή μας στον δικό τους πόλεμο ενάντια σε Ρωσία-Κίνα. Μόνο έτσι θα συμβάλλουμε πραγματικά σε ένα διεθνές αντιπολεμικό αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, όρος επιβίωσης της ανθρωπότητας σήμερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου