Η Δυτική Οχθη Ασφυκτιά Και Στρέφεται Υπέρ Της Χαμάς /// * Joan Mas Autonell

* Καταλανός δημοσιογράφος - Πηγή : Εφημερίδα Των Συντακτών

Υστερα από τρεις μήνες ένοπλης αντίστασης στη Γάζα και την αιφνιδιαστική επίθεση στο Ισραήλ, η δημοφιλία της Χαμάς έχει τριπλασιαστεί μεταξύ των Παλαιστινίων στη Δυτική Οχθη, ακόμα και μεταξύ ανθρώπων μη θρησκευόμενων, με προοδευτικές και αριστερές ιδέες. Πολλοί από αυτούς δεν βλέπουν κάποιο άλλο, εναλλακτικό πολιτικό κίνημα που να αντιστέκεται πραγματικά στο Ισραήλ και θεωρούν την επίθεση που πραγματοποίησε η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου μια «συμβολική νίκη».

 

Απηυδισμένοι ύστερα από ολόκληρες δεκαετίες κατοχής και αποικιοκρατικής πολιτικής από το Ισραήλ και απογοητευμένοι από τον αυταρχισμό και τη διαφθορά της Παλαιστινιακής Αρχής -ενός οργάνου με περιορισμένη εξουσία στη Δυτική Οχθη, το οποίο κατηγορούν ως μαριονέτα του Ισραήλ- πολλοί Παλαιστίνιοι υποστηρίζουν τη Χαμάς παρ' όλο που δεν συμφωνούν με την ισλαμιστική ιδεολογία της ή τις θρησκευτικές της πεποιθήσεις.

Εν μέσω συνεχών συλλήψεων, στρατιωτικών εφόδων και επιθέσεων από Ισραηλινούς στρατιώτες και εποίκους -το 2023 σκότωσαν περισσότερους από 520 ανθρώπους, με τη χρονιά να καταγράφεται ως η πιο αιματηρή μετά τη Δεύτερη Ιντιφάντα-, μεγάλη μερίδα των κατοίκων της Δυτικής Οχθης βλέπει τη Χαμάς ως τη μόνη που κατάφερε ένα πλήγμα το οποίο αποδυνάμωσε το Ισραήλ και έδωσε νέο αέρα στον παλαιστινιακό αγώνα.

Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις και διάφορους αναλυτές, αυτή η τάση υπέρ των ισλαμιστών έχει περισσότερο πραγματιστικό χαρακτήρα και δεν συνιστά ιδεολογική στροφή, απεικονίζει ωστόσο την απογοήτευση των τριών και πλέον εκατομμυρίων κατοίκων της Δυτικής Οχθης οι οποίοι υφίστανται διαχωριστικές μπάρες, στρατιωτικό νόμο, ρατσιστικούς διαχωρισμούς ή την επέκταση των ισραηλινών οικισμών που τους στριμώχνουν σε μια γωνιά και συρρικνώνουν ολοένα περισσότερο τη δική τους ελευθερία κινήσεων.

«Δεν συμφωνώ με το θρησκευτικό τους δόγμα, όμως τώρα υποστηρίζω τη Χαμάς γιατί με την επίθεσή της επανέφερε το παλαιστινιακό ζήτημα στη διεθνή ατζέντα», λέει η Μανάρ, μια φιλελεύθερη, νεαρή γυναίκα η οποία κατοικεί στη Ραμάλα και συμμετέχει σε πορείες αλληλεγγύης για τη Γάζα, στις οποίες τώρα πια βλέπει κάποιος να κυματίζουν όλο και περισσότερες πράσινες σημαίες της Χαμάς.

Αλλαγή σκηνικού

 

Με όλα αυτά, μετά το χτύπημα των μαχητών από τη Γάζα στις 7 Οκτωβρίου οι οποίοι ταπείνωσαν το Ισραήλ ως στρατιωτική δύναμη και κατέλαβαν εξαπίνης τον υπερεξελιγμένο μηχανισμό ασφαλείας και πληροφοριών, «το παλαιστινιακό ζήτημα βγήκε ξανά από τη λήθη στην oποία θαβόταν σταδιακά σε παγκόσμιο επίπεδο», πιστεύει η Μανάρ.

Αυτά τα λέει καθώς περπατά στους γεμάτους κίνηση δρόμους της Ραμάλα, de facto πρωτεύουσας της Παλαιστινιακής Αρχής, όπου κατοικεί μια μεσαία τάξη η οποία σχετίζεται επαγγελματικά με αυτό το διοικητικό όργανο η δημιουργία του οποίου ήταν καρπός των Συμφωνιών του Οσλο (1993-1995).

Στην πόλη, παρ' όλο που είναι περικυκλωμένη από ισραηλινούς οικισμούς και σημεία ελέγχου, υπάρχουν μπαρ, ακριβά αυτοκίνητα και συνοικίες της ελίτ οι οποίες πλούτισαν μέσα στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο που προέκυψε ενόσω η διεθνής κοινότητα χρηματοδοτούσε τις αρχές της Παλαιστίνης.

Αυτές οι ελίτ, πιστές στο ιστορικό εθνικιστικό κόμμα Φατάχ του αείμνηστου Γιάσερ Αραφάτ, υποσχέθηκαν ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, αλλά το μόνο που κατάφεραν ήταν μια περιορισμένη αυτονομία και εξαρτημένη από το Ισραήλ, με το οποίο η Παλαιστινιακή Αρχή διατηρεί σύμφωνα συνεργασίας από την εποχή του Οσλο με τα οποία θέλει να έρθει σε ρήξη η πλειονότητα των Παλαιστινίων.

Τα σύμφωνα αυτά αποτελούν κλειδιά για την ασφάλεια και τη συλλογή πληροφοριών -ρυθμίζουν τη συνεργασία των παλαιστινιακών δυνάμεων με τις ισραηλινές, για παράδειγμα- και για πολλούς είναι η απόδειξη του ότι η Παλαιστινιακή Αρχή εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Ισραήλ και αποτελεί παράγοντα διαιώνισης της κατοχής.

Αυτά τα επιχειρήματα χρησιμοποιούν η Μανάρ και άλλοι απλοί άνθρωποι και αυτό φαίνεται και στις έρευνες του Παλαιστινιακού Κέντρου Πολιτικών Ερευνών, το οποίο εδώ και καιρό επισημαίνει τη βαθιά αντιδημοτικότητα του προέδρου, του γηραιού Μαχμούντ Αμπάς.

Η κυβέρνησή του, η οποία κατηγορείται για διαφθορά και αντιδημοκρατική στάση καθώς έχει να προκηρύξει εκλογές από το 2006, απέτυχε στο σχέδιό της για δημιουργία ανεξάρτητου κράτους και δεν προσφέρει προοπτικές για το μέλλον που να εμπνέουν εμπιστοσύνη και αισιοδοξία στους Παλαιστινίους.

Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του Δεκεμβρίου, ενώ η υποστήριξη προς τη Χαμάς έχει τριπλασιαστεί, πάνω από το 90% του πληθυσμού θέλει την παραίτηση του Αμπάς, ετών 87, και σύμφωνα με πολλούς χωρίς πραγματική επαφή με τον κόσμο. «Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει γίνει βαρίδι και κάποια στιγμή η κατάσταση θα είναι απολύτως μη βιώσιμη», λέει ο ειδικός Χαμάντα Τζαμπέρ.

«Οι διοικητικές ικανότητες του Αμπάς είναι πολύ αδύναμες, δεν πέτυχε καμία αλλαγή και η αντιδημοφιλία του αντικατοπτρίζει την πολιτική του αποτυχία και σε ό,τι αφορά την ειρηνευτική διαδικασία», συνεχίζει. Αυτό γίνεται εμφανές και στην ανάδειξη ένοπλων ομάδων από νεαρούς Παλαιστινίους οι οποίες δρουν ανεξάρτητα από τις παραδοσιακές πολιτικές φράξιες και έχουν οδηγήσει στην απώλεια ελέγχου της Παλαιστινιακής Αρχής σε περιοχές της Δυτικής Οχθης όπως η Ναμπλούς ή η Τζενίν.

Μπροστά σε αυτό το σκηνικό και εν μέσω του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα όπου εξακολουθούν να αντιστέκονται οι ένοπλες ομάδες της Χαμάς, «δεν υπάρχει άλλο κόμμα που να μπορεί να την επισκιάσει». Επιπλέον, ενώ ιστορικές ομάδες της Αριστεράς, όπως το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο της Παλαιστίνης, «βρίσκονται σε παρακμή», πολύς κόσμος στη Δυτική Οχθη βλέπει τη Χαμάς «ως τη μοναδική εναλλακτική που είναι σε θέση να αλλάξει τα πράγματα», δηλώνει ο Τζαμπέρ.

Η υποστήριξη προς τη Χαμάς στη Γάζα είναι χαμηλότερη σε σχέση με τη Δυτική Οχθη λόγω της κυβερνητικής φθοράς όλα αυτά τα χρόνια και των καταστροφών που προκάλεσαν οι επιθέσεις της στο Ισραήλ, ενώ την ίδια στιγμή οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυξάνεται η υποστήριξη για την ένοπλη πάλη στη Δυτική Οχθη, όπου πάνω από το 70% των Παλαιστινίων την υποστηρίζει ως το μόνο μέσο αγώνα κατά της κατοχής και αντιμετώπισης της αυξανόμενης βίας των εποίκων.
 

Ποια δύο κράτη;

 

Αυτή την εποχή, μόνο το ένα τρίτο των Παλαιστινίων πιστεύει στη λεγόμενη λύση των δύο κρατών για τον τερματισμό της σύγκρουσης με το Ισραήλ, κάτι σχεδόν αδύνατο να υλοποιηθεί με δεδομένες την επέκταση των εβραϊκών οικισμών και τις αυξανόμενες επιθέσεις των Ισραηλινών εποίκων, που από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα κατάφεραν τον καταναγκαστικό εκτοπισμό περίπου 15 αγροτικών κοινοτήτων στη Δυτική Οχθη μέσα σε καθεστώς πλήρους ατιμωρησίας.

Αυτή η ακραία βία, «χειρότερη» από ό,τι στα χρόνια της Δεύτερης Ιντιφάντα και η οποία τροφοδοτείται από τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, είχε αποτέλεσμα να αλλάξουν οι αντιλήψεις πολλών Παλαιστινίων που δεν βλέπουν άλλες διεξόδους ή προοπτικές βελτίωσης, εξομολογείται η Μανάρ. Σύμφωνα με τον Τζαμπέρ, πολλοί είναι ικανοποιημένοι με το γεγονός ότι η Χαμάς τίναξε στον αέρα τα σχέδια του Ισραήλ, «το οποίο σκόπευε να θάψει το παλαιστινιακό ζήτημα» μαζί με τις ΗΠΑ.

Αυτό φάνηκε και στην πρόοδο της εξομάλυνσης των δεσμών του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία. Κατά τη γνώμη του Τζαμπέρ, αυτή η διαδικασία τερματίστηκε με την επίθεση της Χαμάς και στα μάτια των Παλαιστινίων οδήγησε σε αποτυχία το σχέδιο Ισραηλινών και Αμερικανών να αγνοήσουν το παλαιστινιακό ζήτημα.

Με όλα αυτά τα δεδομένα, το μέλλον διαγράφεται πολύ αβέβαιο, αν και όλοι συγκλίνουν στο ότι η Χαμάς διέρρηξε τις ευαίσθητες ισορροπίες που επέτρεπαν στο Ισραήλ να επιβάλλει την κατασταλτική πολιτική του χωρίς ιδιαίτερα εμπόδια, καθώς και ότι άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στο οποίο εκτυλίσσεται ένα σενάριο πρωτοφανούς και μακρόσυρτης σύγκρουσης όχι μόνο στη Γάζα, αλλά και στη Δυτική Οχθη.