Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (20.1.24)
Συμπληρώνονται 100 χρόνια από τον θάνατο του Λένιν και ο ηγέτης των μπολσεβίκων αποτελεί και σήμερα ένα ορόσημο για την επαναστατική πολιτική και την αναγέννηση του κομμουνιστικού κινήματος. Όχι μόνο γιατί η πολιτική και θεωρητική του κληρονομιά είναι θεμελιακός πυλώνας για τους επαναστάτες όλων των εποχών, αλλά και γιατί έχουμε ανάγκη την ανατρεπτική του προσέγγιση στα πράγματα.
Η σημαία της επανάστασης
Στις 21 Γενάρη του 1924 πέθανε ο Βλαντίμιρ Ίλιτς Ουλιάνοφ ή αλλιώς Λένιν. Τα 100 χρόνια από τον θάνατό του είναι αφορμή για αποτίμηση της σκέψης και της δράσης αυτού που το όνομά του, όσο κανένα άλλο, συνδέθηκε με την επανάσταση του Οκτώβρη. Την παραμονή της επανάστασης (24 Οκτώβρη 1917) σε γράμμα του προς την ΚΕ των μπολσεβίκων έγραφε: «Πρέπει με κάθε θυσία, σήμερα το βράδυ, απόψε τη νύχτα να συλλάβουμε την κυβέρνηση, αφού αφοπλίσουμε (αφού νικήσουμε, αν προβάλλουν αντίσταση) τους ευέλπιδες κ.λπ. Δεν πρέπει να περιμένουμε! Μπορεί να τα χάσουμε όλα!». Είναι συνήθης η εστίαση σ’ αυτήν ακριβώς τη διάγνωση της αποφασιστικής στιγμής για την κατάληψη της εξουσίας, μαζί με τη σύγκλιση των παραγόντων που έστεψαν με επιτυχία την «έφοδο στον ουρανό».
Η κύρια συμβολή του Λένιν όμως βρίσκεται στις δεκαετίες που προηγήθηκαν της 25ης Οκτωβρίου του 1917 (7 Νοέμβρη με το σύγχρονο ημερολόγιο). Ο «εξημερωμένος» μαρξισμός της 2ης Διεθνούς έβλεπε την επανάσταση (όταν γινόταν λόγος γι’ αυτήν) να προκύπτει ως προϊόν της καπιταλιστικής εξέλιξης και της αντικειμενικής ιστορικής νομοτέλειας. Ο Λένιν, αντίθετα, την αντιμετώπιζε σαν αποτέλεσμα συνειδητής προετοιμασίας και σχεδιασμού. Από τα τέλη του 19ου αιώνα, η προσπάθεια συγκρότησης σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, με τις διασπάσεις, τις επανασυνδέσεις και τα προγράμματά του, οι απόψεις του για την τακτική και τις συμμαχίες, τις εξεγέρσεις και την εκλογική συμμετοχή, καθώς και οι μελέτες και τα φιλοσοφικά του έργα, υπηρετούσαν αυτόν τον σκοπό.
Ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι, στην προσπάθεια να προσεγγιστεί η
προλεταριακή επανάσταση στην καθυστερημένη, μοναρχική, μισοφεουδαρχική
και αγροτική Ρωσία, πρόταξαν τον στόχο της «επαναστατικής δημοκρατικής
δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς», που θα ανέπτυσσε τον
καπιταλισμό και τη δημοκρατία μέχρι την ωρίμανση των προϋποθέσεων για τη
σοσιαλιστική επανάσταση. Μια αστικοδημοκρατική επανάσταση χωρίς την
αστική τάξη και με την εργαζόμενη πλειονότητα στην εξουσία. Αυτό το
πρόγραμμα ο ίδιος ο Λένιν το απέρριψε ως ξεπερασμένο μετά την επανάσταση
του Φλεβάρη του 1917 για να προτείνει ένα νέο, αυτό της προλεταριακής
επανάστασης. Ήδη όμως από τον Δεκέμβρη του 1906, μετά την ήττα της
επανάστασης του 1905, δήλωνε:
«Θα πούμε και θα αποδείξουμε στο προλεταριάτο ότι οι προδοσίες της
αστικής τάξης και οι ταλαντεύσεις των μικρονοικοκυραίων χαντάκωσαν την
αστική επανάσταση, και ότι το ίδιο το προλεταριάτο θα προετοιμάσει και
θα κάνει τώρα μια νέα, τη σοσιαλιστική επανάσταση»· προαναγγέλλοντας
έτσι την Οκτωβριανή Επανάσταση 11 χρόνια πριν.
Αντί για τις εκλογικές συμμαχίες και την τακτική χωρίς αρχές στήριζε πάντα την αυτοτελή εμφάνιση του εργατικού κόμματος στις εκλογικές αναμετρήσεις: «Αφετηρία της γενικής εκλογικής τακτικής της σοσιαλδημοκρατίας πρέπει να είναι η πλήρης αυτοτέλεια του ταξικού κόμματος του επαναστατικού προλεταριάτου» (Οκτώβρης 1906). Αντί για την υποταγή στις επικρατούσες κάθε φορά στις μάζες αντιλήψεις, ο Λένιν δεν δίσταζε να συγκρουστεί με αυτές, παροτρύνοντας «να ρίξουμε ξύδι και χολή στο γλυκερό νεράκι της επαναστατικοδημοκρατικής φρασεολογίας» (Απρίλης 1917).
Ο Λένιν είναι επίκαιρος όσο είναι αναγκαία η προλεταριακή επανάσταση — και είναι. Το να είναι κάποιος με τον Λένιν σημαίνει όχι μόνο να ελπίζει σε μια επανάσταση αλλά να ακολουθεί τον επαναστατικό δρόμο όχι μόνο όταν αυτή αχνοφαίνεται στον ορίζοντα αλλά και όταν φαντάζει μακρινή, όχι να την αναμένει σαν αναπάντεχο «συμβάν» αλλά να την προετοιμάζει συνειδητά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου