Ρύθμιση Χρεών Και Σύνταξη Οφειλετών Στον ΕΦΚΑ /// του Δ. Τεμπονέρα

Δ. Τεμπονέρας

 Αντί η κυβέρνηση να κάνει αλχημείες και πειραματισμούς, δίνοντας λύσεις αμφιβόλου αποτελεσματικότητας, ας φέρει άμεσα μια νέα, γενναία ρύθμιση χρεών, για να πάρει ανάσα και η αγορά αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες.

Το ερχόμενο φθινόπωρο αναμένεται να θέσει σε διαβούλευση η κυβέρνηση το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας, το οποίο θα περιλαμβάνει σημαντικές διατάξεις για ασφαλισμένους και συνταξιούχους.

Η πρώτη ρύθμιση, θα αφορά την αλλαγή στο καθεστώς απασχόλησης συνταξιούχων, η δεύτερη την αλλαγή στη δυνατότητα συνταξιοδότησης οφειλετών στα ασφαλιστικά ταμεία και η τρίτη, την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τα Επαγγελματικά Ταμεία.

Σε σχέση με την συνταξιοδότηση των οφειλετών, η κυβέρνηση επιχειρεί να λύσει ένα χρόνιο πρόβλημα, το οποίο ταλανίζει τις τελευταίες δεκαετίες, χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους. Ειδικά την τελευταία δεκαετία, οι μνημονιακές πολιτικές, η πανδημία αλλά και η τελευταία ενεργειακή κρίση, χτύπησαν ανελέητα την μικρομεσαία επιχείρηση και τους επιστήμονες, με αποτέλεσμα τα χρέη στον ΕΦΚΑ να εκτοξευθούν.

 

Το υφιστάμενο πλαίσιο, προβλέπει την δυνατότητα χορήγησης σύνταξης σε οφειλέτες, εφόσον έχουν χρέη μέχρι 20.000 ευρώ( ή 6.000 ευρώ για τους αγρότες). Στην περίπτωση αυτή προβλέπεται η δυνατότητα εξόφλησης των οφειλόμενων, σε 60 δόσεις. Το πρόβλημα ανακύπτει, όταν τα χρέη στα ταμεία, ξεπερνούν το ποσό αυτό, οπότε ο νόμος ορίζει ότι το υπερβάλλον ποσό, θα πρέπει να εξοφληθεί εφάπαξ και μάλιστα, σε διάστημα δύο μηνών, από την κοινοποίηση της οφειλής.

Προς στιγμήν, η κυβέρνηση είχε αφήσει να εννοηθεί, ότι η συγκεκριμένη κατηγορία οφειλετών, θα απεγκλωβιστεί από την αδυναμία συνταξιοδότησης, «πατώντας» πάνω στην πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία θα παραγράφονταν οι οφειλές στον ΕΦΚΑ πέραν της δεκαετίας, για τα χρέη που δεν έχουν βεβαιωθεί. Όμως, λίγο οι περιορισμοί που θέτει το ΚΕΑΟ, το οποίο έχει βεβαιώσει την συντριπτική πλειοψηφία των οφειλών, λίγο η αδυναμία των υπηρεσιών του ΕΦΚΑ, να ανταποκριθούν και να ελέγξουν τα αιτήματα των ασφαλισμένων(μόλις τις 4.000 φτάνουν οι αιτήσεις για 10ετή παραγραφή οφειλών προς τον ΕΦΚΑ που έχουν μεταβιβαστεί στο ΚΕΑΟ, καθώς οι οφειλέτες δεν επιθυμούν να παραγραφεί ο ασφαλιστικός χρόνος), δεν βοήθησαν να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.

Η κυβέρνηση σήμερα φαίνεται να επεξεργάζεται νέα ρύθμιση, με την οποία επιχειρείται να δοθεί λύση στο πρόβλημα των οφειλετών στα ταμεία. Ανάμεσά στους τελευταίους, θα γίνει μία διάκριση σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία, είναι οι οφειλέτες που δεν έχουν τους αντίστοιχους πόρους για να ανταποκριθούν. Υπάρχει και μια δεύτερη κατηγορία όμως, η οποία πιθανόν να έχει σημαντικά περιουσιακά στοιχεία, είτε στη μορφή τραπεζικών λογαριασμών, είτε στη μορφή ακίνητης περιουσίας, την οποία πραγματικά δεν θα μπορούσε κανείς να την κατατάξει στην περίπτωση εκείνων, που έχουν αδυναμία πληρωμής.

Αυτό το οποίο εξετάζει το Υπουργείο Εργασίας, είναι να τεθεί ένα δεύτερο όριο, πάνω από το υφιστάμενο (20 ή 6 χιλιάδες ευρώ για αγρότες σήμερα). Αν το χρέος του υποψήφιου συνταξιούχου προς τον ΕΦΚΑ βρίσκεται στην περιοχή μεταξύ του υφισταμένου και του νέου ορίου και αυτός αποδείξει ότι έχει ανεπαρκή περιουσιακά στοιχεία, τότε:

θα υπολογίζεται η μηνιαία σύνταξη την οποία θα έπρεπε να λαμβάνει και για τους πρώτους μήνες και μέχρι την εξάντληση του ποσού μεταξύ των δύο ορίων θα λαμβάνει μηδενική σύνταξη για τους επόμενους 60 μήνες θα ισχύει ότι και σήμερα, δηλαδή, αναλογική περικοπή της σύνταξής του ώστε να εξαλειφθεί το χρέος του προς τον ΕΦΚΑ και, κατόπιν, καταβολή της πλήρους σύνταξης που του αναλογεί.
Το ίδιο σενάριο προβλέπει την αύξηση των ορίων χρεών για τους επαγγελματίες στα 30.000 ευρώ (από 20.000 ευρώ) και για τους αγρότες στα 8.000 ευρώ (από 6.000 ευρώ).
Και εδώ όμως η ρύθμιση έχει προβλήματα αφού ενδέχεται να εξωθήσει αρκετούς επαγγελματίες, στην μη καταβολή των τρεχουσών εισφορών και τη σώρευση τους, στο τέλος του ασφαλιστικού τους βίου. Ο κίνδυνος να διαταραχθεί η κουλτούρα πληρωμών και των συνεπών ασφαλισμένων, είναι υπαρκτός.

Η ρύθμιση που προωθείται, αναμένεται να συναντήσει επιπλέον προβλήματα:

Οι μη μισθωτοί οφειλέτες στις περιπτώσεις αυτές, είναι συνήθως μεγάλης ηλικίας( άνω των 67) και οι ασφαλιστικοί χρόνοι δεν ξεπερνούν κατά μέσο όρο, τα 20-25 έτη στην ασφάλιση. Πρόκειται δηλαδή για σύντομους ασφαλιστικούς χρόνους, που αποδίδουν μικρές συντάξεις. Χαρακτηριστικό είναι, ότι σήμερα ένας ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ με 25 έτη στην ασφάλιση λαμβάνει μια σύνταξη κοντά στα 600 ευρώ. Αν το ύψος της οφειλής είναι υψηλό, τότε η απόσβεση της οφειλής με μηδενική καταβολή σύνταξης, θα διαρκέσει για αρκετά χρόνια με αποτέλεσμα να είναι ορατό το ενδεχόμενο να μην «προλάβει» ο υποψήφιος συνταξιούχος, να δει χρήματα στην τσέπη του. Επιπλέον, το εναπομείναν ποσό, μετά την αφαίρεση της δόσης για την οφειλή, θα είναι τέτοιο, που δεν θα εξασφαλίζει την αξιοπρεπή διαβίωση του ασφαλισμένου.

Αυτό σημαίνει, ότι δεν πρέπει να υπάρξει λύση για το θέμα των χιλιάδων οφειλετών που βρίσκονται κοντά στη σύνταξη;

Το αντίθετο.

Πρωτίστως, πρέπει να στηριχθεί η μικρομεσαία επιχείρηση. Μείωση φορολογίας, πάταξη γραφειοκρατίας, ρευστότητα, κρατική ενίσχυση, πραγματική ψηφιοποίηση κλπ. είναι χρήσιμα εργαλεία, που μπορούν να δώσουν ανάσα στους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες.

Σε σχέση με το θέμα των οφειλών στον ΕΦΚΑ, η αγορά «φωνάζει» για μια νέα, γενναία ρύθμιση οφειλών στα ταμεία, με κούρεμα σημαντικού μέρους της οφειλής και εξόφληση σε πολλές δόσεις. Οι υφιστάμενες ρυθμίσεις δεν βοηθούν και έχουν αποτύχει, ενώ και ο εξωδικαστικός συμβιβασμός δεν αποδίδει.

Τον Μάιο του 2019 με το ν.4611/2019, δόθηκε σημαντική ανάσα και χιλιάδες οφειλέτες είδαν τις οφειλές τους να μειώνονται, σε ποσοστό ακόμα και 60%, με αποτέλεσμα να ανοίξει ο δρόμος για τη συνταξιοδότηση σε χιλιάδες επαγγελματίες.

«Μα είναι δυνατόν να προκύψει νέα ρύθμιση σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα;». Θα αναρωτηθεί κάνεις.

Η απάντηση είναι πως ναι, καθώς οι μη μισθωτοί τα τελευταία 4 έτη έχουν αντιμετωπίσει δύο σημαντικούς εξωγενείς παράγοντες, που ανέτρεψαν κάθε σχεδιασμό και οικονομικό προγραμματισμό και δεν σχετίζονται άμεσα με το «επιχειρείν» : την πανδημία και την ενεργειακή κρίση, που έχει αυξήσει κατακόρυφα το κόστος λειτουργίας και παραγωγής των επιτηδευματιών.

Αντί λοιπόν η κυβέρνηση, να κάνει αλχημείες και πειραματισμούς, δίνοντας λύσεις αμφιβόλου αποτελεσματικότητας, ας φέρει άμεσα μια νέα, γενναία ρύθμιση χρεών, για να πάρει ανάσα και η αγορά αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Είναι η μόνη εφαρμόσιμη και ρεαλιστική προοπτική.

(Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος – Εργατολόγος)

Πηγή : left