ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
Η εμβληματική ταινία του Κεν Λόουτς (1994) για το ρόλο και τη λειτουργία του λεγόμενου «κοινωνικού κράτους», ή «κοινωνικής πρόνοιας». Ποια ήταν η φύση και η λειτουργία του ως εργαλείου κοινωνικού ελέγχου ακόμα πριν από την νεοφιλελεύθερη αποδόμηση και συρρίκνωσή του.
Πρόκειται για μια πραγματική ιστορία, της Μάγκι, μιας ανύπαντρης γυναίκας από τις λαϊκές συνοικίες του Λονδίνου, με τέσσερα παιδιά από τέσσερις διαφορετικούς άντρες, που φεύγει από μια κακοποιητική σχέση που είχε και πηγαίνει σ΄ ένα «καταφύγιο γυναικών». Εκεί, θέλοντας ένα βράδυ, να βγει έξω και προκειμένου να προστατέψει τα παιδιά που θα τα άφηνε μόνα τους, κλειδώνει το χώρο. Προκύπτει όμως μια πυρκαγιά και το ένα παιδί τραυματίζεται. Η κοινωνική πρόνοια, κρίνοντας ότι είναι ανίκανη μητέρα, παίρνει τα παιδιά για φροντίδα και για ανάθεση σε θετές οικογένειες, ενώ η Μάγκι γυρίζει στον κακοποιητικό σύντροφο.
Στη συνέχεια η Μάγκι συναντάει και ερωτεύεται τον Γιόργκε, ένα ιδιαίτερα ευγενικό άτομο που είναι πρόσφυγας από χώρα της Λατινικής Αμερικής. Ο Γιόργκε, εξαιρετικά υποστηρικτικός στη σχέση του με τη Μάγκι, έχει τα δικά του προβλήματα και ανάγκες ως πρόσφυγας μη μπορώντας να γυρίσει στη χώρα του. Κάνουν ένα παιδί, το οποίο, όμως, τους το παίρνει η κοινωνική πρόνοια γιατί ένας γείτονας έδωσε μια μαρτυρία ότι ο Γιόργκε θεωρήθηκε ότι «μπορεί» να είναι βίαιος.
Ο Γιόργκε και η Μάγκι κάνουν ένα δεύτερο παιδί, το οποίο, όμως, αμέσως μόλις γεννηθεί, μέσα από το νοσοκομείο, τους το παίρνει και πάλι η κοινωνική πρόνοια. Αργότερα, ο Γιόργκε και η Μάγκι έκαναν τρία ακόμα παιδιά τα οποία, όμως, η πρόνοια δε τους τα πήρε γιατί οι υπηρεσίες της είχαν αλλάξει άποψη για τον Γιόργκε. Αλλά δεν τους έδωσαν ποτέ πίσω τα δυο άλλα παιδιά τους.
Αν και δέχτηκαν ότι ο Γιόργκε είναι «καλός άνθρωπος», γιατί αυτή η ακαμψία, γιατί να μην πάρουν πίσω τα παιδιά τους;
Πρόκειται για τον, ως επί το πλείστον, μονόδρομο και ελεγκτικού χαρακτήρα τρόπο σκέψης των κοινωνικών υπηρεσιών (που οδηγεί συχνά σε μια μονοδιάστατη προσέγγιση και βίαιου χαρακτήρα πρακτική) ότι, επειδή η Μάγκι είναι ένα κακοποιημένο άτομο, δεν μπορεί παρά να αναπαράγει την κακοποίηση αυτή και στα παιδιά της - όπως πιθανόν να έχει συμβεί σε κάποιες περιπτώσεις. Ξέρουν όσα ξέρουν από όσα έχουν καταγράψει στους φακέλους τους. Τα στοιχεία για τις προηγούμενες σχέσεις, για τη φωτιά και τα εγκαύματα του παιδιού, για τον άντρα που ήλθε από τη Λατινική Αμερική και που, «πιθανόν», να είχε εμπλακεί σε κάποια αντάρτικη ομάδα που χρησιμοποιούσε βία. Αλλά τι πραγματικά είναι αυτό που υπάρχει και συμβαίνει πίσω από όλα αυτά, είτε ως συμβάντα, είτε και ως υποθέσεις και κατασκευές, δεν μπορούν σχεδόν ποτέ να αναγνωρίσουν.
Πρόκειται για μια πραγματική ιστορία, της Μάγκι, μιας ανύπαντρης γυναίκας από τις λαϊκές συνοικίες του Λονδίνου, με τέσσερα παιδιά από τέσσερις διαφορετικούς άντρες, που φεύγει από μια κακοποιητική σχέση που είχε και πηγαίνει σ΄ ένα «καταφύγιο γυναικών». Εκεί, θέλοντας ένα βράδυ, να βγει έξω και προκειμένου να προστατέψει τα παιδιά που θα τα άφηνε μόνα τους, κλειδώνει το χώρο. Προκύπτει όμως μια πυρκαγιά και το ένα παιδί τραυματίζεται. Η κοινωνική πρόνοια, κρίνοντας ότι είναι ανίκανη μητέρα, παίρνει τα παιδιά για φροντίδα και για ανάθεση σε θετές οικογένειες, ενώ η Μάγκι γυρίζει στον κακοποιητικό σύντροφο.
Στη συνέχεια η Μάγκι συναντάει και ερωτεύεται τον Γιόργκε, ένα ιδιαίτερα ευγενικό άτομο που είναι πρόσφυγας από χώρα της Λατινικής Αμερικής. Ο Γιόργκε, εξαιρετικά υποστηρικτικός στη σχέση του με τη Μάγκι, έχει τα δικά του προβλήματα και ανάγκες ως πρόσφυγας μη μπορώντας να γυρίσει στη χώρα του. Κάνουν ένα παιδί, το οποίο, όμως, τους το παίρνει η κοινωνική πρόνοια γιατί ένας γείτονας έδωσε μια μαρτυρία ότι ο Γιόργκε θεωρήθηκε ότι «μπορεί» να είναι βίαιος.
Ο Γιόργκε και η Μάγκι κάνουν ένα δεύτερο παιδί, το οποίο, όμως, αμέσως μόλις γεννηθεί, μέσα από το νοσοκομείο, τους το παίρνει και πάλι η κοινωνική πρόνοια. Αργότερα, ο Γιόργκε και η Μάγκι έκαναν τρία ακόμα παιδιά τα οποία, όμως, η πρόνοια δε τους τα πήρε γιατί οι υπηρεσίες της είχαν αλλάξει άποψη για τον Γιόργκε. Αλλά δεν τους έδωσαν ποτέ πίσω τα δυο άλλα παιδιά τους.
Αν και δέχτηκαν ότι ο Γιόργκε είναι «καλός άνθρωπος», γιατί αυτή η ακαμψία, γιατί να μην πάρουν πίσω τα παιδιά τους;
Πρόκειται για τον, ως επί το πλείστον, μονόδρομο και ελεγκτικού χαρακτήρα τρόπο σκέψης των κοινωνικών υπηρεσιών (που οδηγεί συχνά σε μια μονοδιάστατη προσέγγιση και βίαιου χαρακτήρα πρακτική) ότι, επειδή η Μάγκι είναι ένα κακοποιημένο άτομο, δεν μπορεί παρά να αναπαράγει την κακοποίηση αυτή και στα παιδιά της - όπως πιθανόν να έχει συμβεί σε κάποιες περιπτώσεις. Ξέρουν όσα ξέρουν από όσα έχουν καταγράψει στους φακέλους τους. Τα στοιχεία για τις προηγούμενες σχέσεις, για τη φωτιά και τα εγκαύματα του παιδιού, για τον άντρα που ήλθε από τη Λατινική Αμερική και που, «πιθανόν», να είχε εμπλακεί σε κάποια αντάρτικη ομάδα που χρησιμοποιούσε βία. Αλλά τι πραγματικά είναι αυτό που υπάρχει και συμβαίνει πίσω από όλα αυτά, είτε ως συμβάντα, είτε και ως υποθέσεις και κατασκευές, δεν μπορούν σχεδόν ποτέ να αναγνωρίσουν.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου