Πανεπιστήμια : Συγχωνεύσεις - Καταργήσεις Τμημάτων Και Αστυνομοκρατία

 Κωνσταντίνος Αυγέρος

Η κυβέρνηση σχεδιάζει να περικόψει ακόμα περισσότερο τις δαπάνες στην τριτοβάθμια Εκπαίδευση, με την ίδια λογική που το έκανε και πέρυσι στη δευτεροβάθμια: με συγχωνεύσεις και καταργήσεις ολόκληρων τμημάτων και σχολικών μονάδων, σε μια περίοδο που η πανδημία βρισκόταν σε έξαρση. Το προηγούμενο διάστημα, η κυβέρνηση έστειλε ένα κείμενο στις πρυτανείες των πανεπιστημίων της χώρας στο οποίο τούς γνωστοποιούσε ότι θα πρέπει να κλείσουν και να συγχωνευθούν τμήματα, ιδιαίτερα αυτά που εδράζονται σε μικρές πόλεις. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα γίνει έλεγχος των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων από μια «ανεξάρτητη αρχή», τη λεγόμενη ΕΘ.Α.Α.Ε. (Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης), η οποία με βάση έξι κριτήρια που όρισε η κυβέρνηση θα εισηγηθεί τις καταργήσεις και συγχωνεύσεις των τμημάτων. Φυσικά το βασικό κριτήριο της κυβέρνησης και της ΕΘΑΑΕ είναι η μείωση των δαπανών για τη δημόσια Παιδεία.

Το πρώτο κριτήριο της κυβέρνησης είναι η επάρκεια του διδακτικού και βοηθητικού προσωπικού των τμημάτων. Τα τελευταία 15 χρόνια οι κυβερνήσεις, διαχειριζόμενες την καπιταλιστική κρίση, έχουν κάνει μια σειρά από περικοπές σε καθηγητές και διοικητικούς υπαλλήλους των πανεπιστημίων. Οι μόνιμες προσλήψεις έχουν «παγώσει» εδώ και αρκετά χρόνια, με αποτέλεσμα τις διαρκείς αλλαγές στο πρόγραμμα σπουδών των τμημάτων (κατάργηση μαθημάτων), δημιουργώντας τεράστια κενά και υποβάθμιση της ποιότητας σπουδών. Αυτός ο νέος γύρος συγχωνεύσεων-κλεισιμάτων θα περιλαμβάνει δεκάδες τμήματα που υποστελεχώνονται εδώ και χρόνια.

Με την ίδια ακριβώς λογική έχει τεθεί και το δεύτερο κριτήριο, αυτό της διαθεσιμότητας των υποδομών. Μια σειρά από τμήματα «φιλοξενούνται» σε κτίρια άλλων τμημάτων. Τα μαθήματα αυτών των τμημάτων λαμβάνουν χώρα σε κτίρια άλλων τμημάτων, ενώ ο υλικοτεχνικός τους εξοπλισμός βρίσκεται σε αίθουσες άλλων τμημάτων. Την ευθύνη για αυτή την κατάσταση την έχουν φυσικά όλες οι αστικές κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών, πολλές εκ των οποίων αποτελούνταν από στελέχη της ΝΔ, οι οποίες οδήγησαν πανεπιστήμια στο να εγκαταλείψουν ολόκληρα κτίρια που στέγαζαν τμήματά τους εξαιτίας της υποχρηματοδότησης.

Το τρίτο κριτήριο για τις συγχωνεύσεις είναι η γεωγραφική εγγύτητα τμημάτων συναφών αντικειμένων. Στο κείμενο αναφέρονται διάφορες περιπτώσεις στις οποίες υπάρχουν τμήματα της ίδιας σχολής, με συναφή επιστημονικά αντικείμενα, σε γειτονικές πόλεις, τα οποία υπολειτουργούν οπότε θα πρέπει να συγχωνευθούν. Κατ’ αρχάς θα πρέπει να πούμε ότι πράγματι υπάρχουν κάποια τμήματα που υπολειτουργούν και βρίσκονται σε μικρές πόλεις χωρίς κτιριακές υποδομές (ανυπαρξία φοιτητικών εστιών, εστιατορίων, βιβλιοθηκών, κ.λπ.). Αυτά τα τμήματα θα μπορούσαν να λειτουργούν αρτιότερα σε μεγαλύτερες πόλεις, κοντά στις έδρες των σχολών τους. Όμως η κυβέρνηση δεν προχωράει σε αυτές τις συγχωνεύσεις από «ακαδημαϊκή και εκπαιδευτική ευαισθησία», αλλά γιατί θέλει να μειώσει τη χρηματοδότηση στην Εκπαίδευση. Άλλωστε οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ των δεκαετιών του 1990 και του πρώτου μισού της δεκαετίας του 2000 δημιούργησαν αυτά τα τμήματα, κατά κύριο λόγο για να δημιουργήσουν «πελατειακές» σχέσεις με τοπικούς παράγοντες. Συνεπώς αυτό το κριτήριο βρίθει από κυβερνητική υποκρισία.

Η τέταρτη δέσμη κριτηρίων είναι τα λεγόμενα «ποιοτικά» κριτήρια, με τη λεγόμενη «ζήτηση» των τμημάτων από τους εξεταζόμενους στις πανελλήνιες, τον ρυθμό αποφοίτησης των φοιτητών από τα τμήματα και την απορρόφηση των αποφοίτων τους από την αγορά εργασίας να είναι ορισμένα από αυτά. Το πρώτο από αυτά σχετίζεται άμεσα με τον περσινό νόμο, για τον οποίο αναφέραμε ότι η καθιέρωση της ΕΒΕ (ελάχιστη βάση εισαγωγής) «υπηρετεί τον βασικό στόχο της κυβέρνησης, ο οποίος δεν είναι άλλος από τις συγχωνεύσεις και τα κλεισίματα τμημάτων και σχολών. Για παράδειγμα τα 16 τμήματα που δεν είχαν ούτε έναν εισακτέο φέτος και κάποια δεκάδες ακόμα με κάτω από δέκα εισακτέους θα έχουν δραστικά μειωμένη χρηματοδότηση, τα προγράμματα σπουδών τους θα υποβαθμιστούν και σταδιακά θα οδηγηθούν σε συγχώνευση ή κατάργηση». Επιπρόσθετα, το δεύτερο «ποιοτικό» κριτήριο σχετίζεται και αυτό με τον ίδιο νόμο, με τον οποίο νομοθετήθηκαν οι διαγραφές φοιτητών στα 6 χρόνια φοίτησης για τα τμήματα με τετραετή προγράμματα σπουδών και στα 8 χρόνια για τα πενταετή προγράμματα. Η εντατικοποίηση των σπουδών λόγω αυτού του μέτρου έχει αυξήσει τον ρυθμό αποφοίτησης από τα πανεπιστήμια. Και τέλος, η απορρόφηση των αποφοίτων από την αγορά εργασίας μπορεί να εκληφθεί μόνο ως ένα «κακόγουστο αστείο» από τους φοιτητές λόγω της μεγάλης ανεργίας στους νέους.

Το πέμπτο κριτήριο έχει να κάνει με τη διασύνδεση των αντικειμένων των πανεπιστημιακών τμημάτων με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Σε μια περίοδο βαθιάς οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης αυτό μεταφράζεται ως λουκέτο στην πλειοψηφία τμημάτων και ολόκληρων σχολών των πανεπιστημίων, καθώς η «αγορά εργασίας» έχει ανάγκη περισσότερο από υπερειδικευμένο εργατικό και διοικητικό προσωπικό με αποσπασματικές γνώσεις και λιγότερο από επιστήμονες με ολοκληρωμένες γνώσεις (ιδιαίτερα κατόχους πτυχίων ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών). Συνεπώς μια σειρά από τμήματα και σχολές θα βρεθούν στο «στόχαστρο» της κυβέρνησης.

Το έκτο και τελευταίο κριτήριο είναι ο «στρατηγικός σχεδιασμός των ίδιων των πανεπιστημίων». Αυτό το κριτήριο θα κατευθύνει σχολές και πανεπιστήμια να κλείσουν και να συγχωνεύσουν τμήματα που δεν σχετίζονται άμεσα με τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις και των οποίων οι απόφοιτοί τους δεν έχουν απορρόφηση από αυτές. Μέσα από την «αξιολόγηση» μαθημάτων και τμημάτων, πολλά από αυτά θα βρεθούν εκτός στρατηγικού σχεδιασμού των πανεπιστημίων και λόγω υποχρηματοδότησης από την κυβέρνηση, τα πανεπιστήμια θα αναγκαστούν να συγχωνεύσουν και να κλείσουν τα αξιολογημένα ως «κακά» τμήματα.

Η επαναφορά της «πανεπιστημιακής αστυνομίας» και η αντίδραση των φοιτητών

Για να μπορέσει να ψηφιστεί αυτό το σαρωτικό νομοσχέδιο και να εφαρμοστεί στην πράξη, η κυβέρνηση ενισχύει τους κατασταλτικούς μηχανισμούς στο εσωτερικό των πανεπιστημίων. Η κυβέρνηση θα προχωρήσει άμεσα στην εγκατάσταση τουρνικέ, αρχικά, σε τέσσερα πανεπιστήμια μετά από δωρεά ιδιωτικής εταιρείας, συνολικού ύψους 752.432,76 ευρώ. Τα πανεπιστήμια είναι τα εξής: Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ), Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και Πανεπιστήμιο Πατρών. Η ίδια η δωρεά αποδεικνύει και τη σύνδεση των δημόσιων πανεπιστημίων με καπιταλιστικές επιχειρήσεις, οι οποίες μέσω δωρεών και χορηγιών θα αξιοποιούν προς όφελός τους την έρευνα και τους απόφοιτους των πανεπιστημίων.

Επίσης, στις 17 Ιανουαρίου ξεκινάει και η τετράμηνη εκπαίδευση των Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων (ΟΠΠΙ), του ειδικού αστυνομικού σώματος που θα εδράζεται στο εσωτερικό των πανεπιστημίων. Οι 400 αστυνομικοί των ΟΠΠΙ θα εγκατασταθούν και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) – πέρα από τα τέσσερα προαναφερθέντα πανεπιστήμια. Τον Σεπτέμβριο μαζί με τα τουρνικέ και τους αστυνομικούς θα εγκατασταθούν και κάμερες. Η πρόσβαση στους πανεπιστημιακούς χώρους που θα διαθέτουν τουρνικέ θα γίνεται μόνο από φοιτητές, καθηγητές, αστυνομικούς και λοιπούς εργαζόμενους στο πανεπιστήμιο, καθώς θα επιδεικνύεται ειδική ψηφιακή ακαδημαϊκή ταυτότητα. Έτσι, θα αποκλείονται όσοι δεν είναι φοιτητές από τις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες και τους υπόλοιπους χώρους των πανεπιστημίων. Η επέμβαση της αστυνομίας θα είναι άμεση και οι ΟΠΠΙ θα μπορούν να διαλύουν οποιαδήποτε εκδήλωση του φοιτητικού κινήματος στο εσωτερικό των πανεπιστημίων με την παραμικρή αφορμή. Θα φέρουν γκλομπ και χειροπέδες και θα μπορούν να συλλαμβάνουν.

Οι φοιτητές ήδη έχουν δείξει την αντίθεσή τους για αυτά τα μέτρα, όπως επίσης και για την ανυπαρξία κυβερνητικών μέτρων προστασίας από την πανδημία στα πανεπιστήμια, με φοιτητική διαδήλωση και κατάληψη του ΟΠΑ στις 14 Ιανουαρίου, η οποία πραγματοποιήθηκε εξαιτίας της αστυνομικής εισβολής στο πανεπιστήμιο την προηγούμενη ημέρα και την αποκάλυψη των ευθυνών των πρυτανικών αρχών του ΟΠΑ επειδή δεν απομάκρυναν τον καθηγητή, που κατηγορείται για παιδεραστία και υπεξαίρεση χρήματος, από τη θέση του. Τη Δευτέρα, ο φοιτητικός σύλλογος «Σωτήρης Πέτρουλας» του ΟΠΑ θα πραγματοποιήσει παράσταση διαμαρτυρίας στην πρυτανεία, ενώ στις 20 Ιανουαρίου θα γίνει συλλαλητήριο από περισσότερους φοιτητικούς συλλόγους στο κέντρο της Αθήνας.

Το φοιτητικό κίνημα θα πρέπει από την ερχόμενη εβδομάδα να προχωρήσει σε γενικές συνελεύσεις των φοιτητικών συλλόγων όλης της χώρας που θα πάρουν αγωνιστικές αποφάσεις με καταλήψεις σχολών και φοιτητικά συλλαλητήρια σε κάθε πόλη. Θα πρέπει να εκλεγούν συντονιστικά φοιτητικών καταλήψεων σε κάθε πόλη, τα οποία θα πρέπει να έρθουν σε επαφή με τις μαθητικές καταλήψεις, οι οποίες έχουν φτάσει τις 200 σε ολόκληρη την Ελλάδα και έχουν παρόμοια αιτήματα με το φοιτητικό κίνημα (δωρεάν διενέργεια rapid test για τους μαθητές, αραίωση των σχολικών αιθουσών, κατάργηση της ΕΒΕ, κ.λπ.), αλλά και με τους καθηγητές και λοιπούς εργαζόμενους στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

• Έξω η αστυνομία από τα πανεπιστήμια!
• Όχι στη δημιουργία «πανεπιστημιακής αστυνομίας» και την εγκατάσταση τουρνικέ και καμερών στα πανεπιστήμια που έχουν ως σκοπό την τρομοκράτηση και την καταστολή του φοιτητικού κινήματος!
• Επαναφορά του πανεπιστημιακού ασύλου και υπεράσπιση του δικαιώματος της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών εντός πανεπιστημίων!
• Να καλεστούν άμεσα φοιτητικές γενικές συνελεύσεις, να πραγματοποιηθούν κινητοποιήσεις και καταλήψεις ενάντια στην αστυνομοκρατία και τα αντι-εκπαιδευτικά μέτρα της κυβέρνησης!
• Συντονισμός του φοιτητικού κινήματος με εκλογή αντιπροσώπων σε συντονιστικά καταλήψεων σε κάθε πόλη και πανελλαδικά!
• Ενιαίο μέτωπο αριστερών φοιτητικών παρατάξεων – Όχι στη διάσπαση του φοιτητικού κινήματος!
• Αγώνας φοιτητών-μαθητών-καθηγητών-εργαζομένων για την ανατροπή της κυβέρνησης του αστυνομικού αυταρχισμού και της καταστολής!

Πηγή : marxismos