Μάης ΄36, Η Εξέγερση Της Θεσσαλονίκης

ΠΡΟ­ΛΟ­ΓΟΣ

Φέ­τος, συ­μπλη­ρώ­νο­νται 70 χρό­νια α­πό το Μά­η του ΄36, την ε­ξέ­γερ­ση της ερ­γα­τιάς της Θεσ­σα­λο­νί­κης και ό­χι μό­νο. Ο Μά­ης του ΄36 υ­πήρ­ξε για το ελ­λη­νι­κό ερ­γα­τικό κί­νη­μα έ­νας α­πό τους τρεις ση­μα­ντι­κούς σταθ­μούς στην μέ­χρι τώ­ρα ι­στο­ρί­α του. Οι άλ­λοι δύ­ο, φυ­σι­κά, εί­ναι Η Ελ­λη­νι­κή Ε­πα­νά­στα­ση 1943-49 και η ε­ξέγερ­ση του “Πο­λυ­τε­χνεί­ου” του΄73. Και στους τρεις αυ­τούς σταθ­μούς, έ­χου­με αμφι­σβή­τη­ση της α­στι­κής ε­ξου­σί­ας. Α­σφα­λώς, την πε­ρί­ο­δο 1943-49 ή­ταν πο­λύ με­γα­λύτε­ρη, μα­ζι­κό­τε­ρη και μά­λι­στα έ­νο­πλη. Υ­πάρ­χει ε­πί­σης έ­να α­κό­μη κοι­νό στοιχεί­ο, η προ­δο­τι­κή πο­λι­τι­κή-με τα ί­δια γε­νι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά πα­ρά τις διαφο­ρε­τι­κές συν­θή­κες που ε­πι­κρα­τού­σαν-του στα­λι­νι­κού ΚΚΕ: η πο­λι­τι­κή της συνερ­γα­σί­ας των τά­ξε­ων. Υ­πάρ­χει, ό­μως, και μια ση­μα­ντι­κή δια­φο­ρά α­νά­μεσα στο Μά­η του ΄36, ό­πως και στο “Πο­λυ­τε­χνεί­ο” του ΄73, και την πε­ρί­ο­δο 1943-49, που κά­νει αυ­τούς τους δύ­ο σταθ­μούς να ξε­χω­ρί­ζουν.Στο Μά­η του ΄36 η συμ­βο­λή των ε­πα­να­στα­τών-τρο­τσκι­στών υ­πήρ­ξε ση­μα­ντι­κή, και ως έ­να βαθ­μό αμ­φι­σβήτη­σαν έ­μπρα­κτα-ό­χι μό­νο θε­ω­ρη­τι­κά-την κυ­ριαρ­χί­α του στα­λι­νι­κού ΚΚΕ μέ­σα στον α­γώ­να.

 Έ­να μέ­ρος αυ­τής της α­λή­θειας δεί­χνουν και οι α­ριθ­μοί: 2 τρο­τσκιστές ή­ταν μέ­λη της 40με­λούς Κε­ντρι­κής Α­περ­για­κής Ε­πι­τρο­πής (έ­νας α­πό κά­θε μια α­πό της δυο ορ­γα­νώ­σεις ΟΚ­ΔΕ και ΚΔΕ­Ε), 10 ή­ταν μέ­λη των κλα­δι­κών α­περ­γιακών ε­πι­τρο­πών (6 α­πό την ΟΚ­ΔΕ και 4 α­πό την ΚΔΕ­Ε). Στο “Πο­λυ­τε­χνεί­ο” του ΄73 η συμβο­λή της ε­πα­να­στα­τι­κής και ά­κρας α­ρι­στε­ράς εί­ναι α­κό­μη με­γα­λύ­τε­ρη ό­πως και η έ­μπρα­κτη αμ­φι­σβή­τη­ση των δυο ρε­φορ­μι­στι­κών ΚΚ (ΚΚΕ και ΚΚΕ­εσ).

Με την ευ­και­ρί­α της συ­μπλή­ρω­σης 70 χρό­νων α­πό το Μά­η του ΄36, οι Εκ­δό­σεις Εργα­τι­κή Πά­λη κυ­κλο­φο­ρούν δύ­ο ντο­κου­μέ­ντα ε­κεί­νης της ε­πο­χής. Πρό­κει­ται για την Ερ­γα­τι­κή Πρω­το­πο­ρί­α ε­φη­με­ρί­δα της Ορ­γά­νω­σης Κομ­μου­νι­στών Διε­θνι­στών Ελ­λά­δας (με η­γέ­τη τον Π. Που­λιό­που­λο) και το Ερ­γα­τι­κό Μέ­τω­πο ε­φη­με­ρί­δα της Κομ­μου­νι­στι­κής Διε­θνι­στι­κής Έ­νω­σης Ελ­λά­δας (με η­γέ­τες τους Α. Στί­να και Γ. Βι­τσώ­ρη) που κυ­κλο­φό­ρη­σαν α­μέ­σως με­τά τα γε­γο­νό­τα της Θεσ­σα­λο­νί­κης. Ο α­να­γνώ­στης θα έ­χει-α­πό πρώ­το χέ­ρι-πο­λύ­τι­μα στοι­χεί­α για την συ­μπε­ρι­φο­ρά και τις δια­θέ­σεις της ερ­γα­τι­κής τά­ξης, για την πο­λι­τι­κή και πρα­κτι­κή των ορ­γα­νώ­σε­ων του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος, ό­πως και των α­στι­κών δυ­νά­με­ων και των δυ­νά­με­ων κα­τα­στο­λής ( Χω­ρο­φυ­λα­κής, Στρα­τού κλπ). Α­κό­μη, θα μπο­ρέ­σει να βρει, ι­διαί­τε­ρα ο α­γω­νι­στής του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος, έ­να μέρος των λό­γων που ε­πι­κρά­τη­σε λί­γο αρ­γό­τε­ρα (4 Αυ­γού­στου 1936) η δι­κτα­το­ρί­α Μετα­ξά, η κτη­νω­δέ­στε­ρη α­πό τις πά­μπολ­λες που ε­πι­βλή­θη­καν στη χώ­ρα μας.

Τα δύ­ο ντο­κου­μέ­ντα δεν εί­ναι βέ­βαια ι­στο­ρί­α, α­πο­τε­λούν μό­νο πο­λύ­τι­μες πηγές. Εί­ναι α­λή­θεια, ό­τι τα τε­λευ­ταί­α χρό­νια αυ­ξά­νε­ται ο α­ριθ­μός των με­λετη­τών και ι­στο­ρι­κών που α­σχο­λεί­ται με αυ­τή την πλευ­ρά, δη­λα­δή με τη συμ­βολή της Α­ρι­στε­ρής Α­ντι­πο­λί­τευ­σης στη συ­γκρό­τη­ση και δια­μόρ­φω­ση του ερ­γατι­κού κι­νή­μα­τος στη χώ­ρα μας, δί­νο­ντας έ­τσι μια συ­νο­λι­κή ει­κό­να του, που εντε­λώς αυ­θαί­ρε­τα και κα­τα­χρη­στι­κά εί­χε μο­νο­πω­λή­σει το στα­λι­νι­κό ΚΚΕ. Ε­ντε­λώς εν­δει­κτι­κά α­να­φέ­ρου­με:

Στα δύ­ο ντο­κου­μέ­ντα υ­πάρ­χουν ε­λά­χι­στα κε­νά που ση­μειώ­νο­νται με τε­λεί­ες και πρό­κει­ται για λέ­ξεις που εί­χαν σβη­στεί. Λέ­ξεις που υ­πάρ­χουν μέ­σα σε πα­ρέν­θε­ση εί­ναι των εκ­δό­σε­ων. Στο υ­πό­λοι­πο κεί­με­νο δια­τη­ρή­θη­κε η ορ­θο­γραφί­α και το συ­ντα­κτι­κό των πρω­τό­τυ­πων κει­μέ­νων.

Τέ­λος, οι Εκ­δό­σεις Ερ­γα­τι­κή Πά­λη ευ­χα­ρι­στούν το σ. Φί­λιπ­πο Κα­λο­γε­ρί­δη που έ­δω­σαν το πο­λύ­τι­μο αρ­χεια­κό υ­λι­κό.

Εργατική Πάλη