Διαγραφή Σαμαρά /// ΟΚΔΕ

 

 Αναδημοσίευση από την Εργατική Πάλη Δεκεμβρίου 2024

Βαθαίνει η κρίση της ΝΔ, μεγαλώνει η πολιτική αστάθεια

Η διαγραφή Σαμαρά από τη ΝΔ έδειξε ακόμα πιο χτυπητά την κρίση στο εσωτερικό της, η οποία ούτως ή άλλως ήταν παρούσα είτε με τις κινήσεις Καραμανλή-Σαμαρά (π.χ. ομιλίες τους και απουσία από το γελοίο street party στη Ρηγίλλης για τα 50χρονα του κόμματος) είτε με την πτώση της εκλογικής επιρροής της (απόγειο 41% στις εκλογές του Ιουνίου 2023, 28% στις ευρωεκλογές του Ιούνιου 2024, σοβαρές απώλειες στις αυτοδιοικητικές εκλογές). Εκτός από τη γνωστή έχθρα μεταξύ Σαμαρά και οικογένειας Μητσοτάκη, αλλά και τις περιπέτειες του «ελληνοτουρκικού διαλόγου», συνδέεται με το νέο διεθνές κλίμα μετά τη νίκη Τραμπ, που ενισχύει διάφορες ανοιχτά εθνικιστικές, ρατσιστικές και ακροδεξιές δυνάμεις.

 

«Αντάρτικα», παραιτήσεις, διαιρέσεις

Δύσκολα μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα πόσο μπορεί να επηρεάσει την παραπέρα πορεία των πραγμάτων ο Σαμαράς (δείχνει δύσκολο). Ανεξάρτητα απ’ αυτό, όμως, υπάρχουν πολλά ακόμα που δείχνουν το βάθος της κρίσης της ΝΔ.

Καταρχάς, οι «αντάρτες» βουλευτές (Βλάχος, Χαρακόπουλος κ.ά.), μετά βέβαια από τον Σαλμά που διαγράφηκε, που έχουν σχέσεις με τους Σαμαρά-Καραμανλή και που στην πορεία ο αριθμός τους έχει διευρυνθεί πλησιάζοντας συνολικά τους είκοσι. Με απανωτές ερωτήσεις για τα «κόκκινα» δάνεια, τους προκλητικούς λογαριασμούς ρεύματος σε βάρος πλημμυροπαθών αγροτών, τις φαρμακευτικές δαπάνες των χαμηλοσυνταξιούχων παρενοχλούν τους υπουργούς του Μητσοτάκη. Πράγμα που άλλωστε δεν είναι δύσκολο λόγω των τεράστιων προβλημάτων και της δυσαρέσκειας ή οργής της κοινωνίας. Συντηρούν έτσι μια ιδέα αντιπολίτευσης στην κυριαρχία του Μητσοτάκη από το εσωτερικό της ΝΔ και αφήνουν να εκκρεμεί ένα ερώτημα για τη σταθερότητα της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Η διαγραφή Σαμαρά σίγουρα είχε και ως στόχο να τούς τραβήξει τα λουριά, με την απειλή ότι αν βρεθούν εκτός ΝΔ, θα τους είναι πολύ δύσκολο να επανεκλεγούν.

Δεύτερο, οι «περίεργες» παραιτήσεις εκλεκτών του Μητσοτάκη στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Η Δ. Λυγούρα, στέλεχος του μητσοτακικού επιτελείου από το 2014, παραιτήθηκε μετά από μόλις τέσσερις μήνες από τη θέση της γενικής γραμματέως υποδοχής, στην οποία κανείς από τους τελευταίους τρεις κατόχους της δεν στέριωσε πάνω από εφτά μήνες. Ένας από τους λόγους που αναφέρονται είναι οι κόντρες της με τον Χρυσοχοΐδη, που λόγω και της γενικής κατάστασης (καταστολή, ρόλος ΗΠΑ κ.λπ.) έχει γίνει ένα από τα «αφεντικά» στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Το πιο πιθανό, όμως, είναι ότι αυτές οι παραιτήσεις συνδέονται και με τις απανωτές τραγωδίες με θύματα πρόσφυγες.

Τρίτο, και ίσως το πιο σημαντικό, είναι ο «εμφύλιος» στη βάση της ΝΔ, όπως ξέσπασε πρόσφατα στα διάφορα επιμελητήρια. Πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό χώρο, όπου η ΝΔ κυριαρχεί αδιατάρακτα από το 1992 και αποτελεί αποφασιστικό κομμάτι του κορμού της κοινωνικής βάσης της. Η σύγκρουση δημιουργείται για δύο λόγους. Από τη μια, ο Μητσοτάκης προσπαθεί να ελέγξει απόλυτα τα ψηφοδέλτια, εν όψει μάλιστα των εκλογών στα τέλη Φεβρουαρίου-αρχές Μαρτίου στην Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος. Από την άλλη, δεν είναι εύκολες οι ομαλές σχέσεις ανάμεσα σε όλους αυτούς τους επιχειρηματίες (ή «αεριτζήδες»), εξαιτίας του πολέμου για τα διάφορα κονδύλια και επιδοτήσεις, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης.

Έτσι, στο Εμπορικό Επιμελητήριο Αθήνας (το μεγαλύτερο της χώρας, με μέλη πάνω από 100.000 επιχειρήσεις), το μητσοτακικό χρίσμα δόθηκε σε μια διχαστική επιλογή, σε μια παράταξη όπου εκτός των άλλων έχει στο εσωτερικό της επιχειρηματίες υμνητές της χούντας και μάλιστα έναν που είχε αρχικά ανακοινωθεί ως υποψήφιος ευρωβουλευτής των Σπαρτιατών, πριν υποχρεωθεί να αποσυρθεί!

Στα Εμπορικά και Βιομηχανικά Επιμελητήρια Πειραιά και Θεσσαλονίκης, οι κόντρες για την αποδοχή ή το κόψιμο ψηφοδελτίων κόντεψαν να φτάσουν σε ξυλοδαρμούς, ενώ χρειάστηκε να παρέμβει η αστυνομία.

Τι ακολουθεί;

Τα προβλήματα της ΝΔ αποκαλύπτουν πολύ περισσότερα από μια συνηθισμένη κάμψη των αστικών κομμάτων που έχουν κυβερνήσει αρκετά χρόνια. Η βασική αιτία είναι η ουσιαστική αποτυχία του Μητσοτάκη απέναντι στην κρίση του ελληνικού καπιταλισμού. Όσο προχωράει το παρασιτικό «οικονομικό μοντέλο» και «παραγωγικό υπόδειγμα» (ακίνητα, τουρισμός, «πράσινη και ψηφιακή μετάβαση», ιδιωτικοποιήσεις, ΣΔΙΤ κ.λπ.), οι «τρύπες» μεγαλώνουν (παραγωγική εξάρθρωση και απουσία επενδύσεων, αύξηση χρεών, ελλείμματα στο ισοζύγιο κ.ά.), η περιθωριοποίηση του ελληνικού καπιταλισμού μεγαλώνει, διαγράφοντας στον ορίζοντα μια νέα χρεοκοπία και συμπαρασύροντας βιοτικό επίπεδο, δικαιώματα, κατακτήσεις (υγεία, παιδεία, υποδομές κ.λπ.). Η μόνη πραγματική επιτυχία του Μητσοτάκη είναι αφενός η αρπαγή του πλούτου από το μεγάλο κεφάλαιο και την ελίτ, αφετέρου τα ακραία ταξικά, νεοφιλελεύθερα, κατασταλτικά και φιλοπόλεμα μέτρα: ο διαρκής πόλεμος ενάντια σε εργαζόμενους, φτωχά λαϊκά στρώματα και νέους, στους λαούς της περιοχής (στήριξη Σιωνιστών και Ζελένσκι), εγκλήματα και καταστροφές (Τέμπη, πλημμύρες, πυρκαγιές, Πύλος…). Ενώ το πρόβλημα της «διευθέτησης» με την Τουρκία παραμένει ακανθώδες, τόσο στην ουσία του (πιθανές υποχωρήσεις του ελληνικού καπιταλισμού) όσο και στην πολιτική διαχείρισή του.

Από την αρχή της αναρρίχησής του στην εξουσία, ο Μητσοτάκης και η ομάδα του, συγκροτημένοι με όρους «κλίκας», απολαμβάνοντας την άνεση της απουσίας άμεσου ισχυρού αντιπάλου (αυτό που ονομάστηκε «κυριαρχία Μητσοτάκη» ή «έλλειψη αντιπολίτευσης»), διαχειρίστηκαν όλα τα θέματα, τα κοινωνικά μέτωπα, τις συμμαχίες ουσιαστικά με βοναπαρτιστικό τρόπο, που διαρκώς έσκιζε τα όρια της πολιτικής λειτουργίας και περνούσε στο βασίλειο της καθαρής αυθαιρεσίας και ανομίας (π.χ. υποκλοπές, πραξικοπηματική παράκαμψη του Άρθρου 16). Σήμερα αυτή η αποτελεσματικότητα του Μητσοτάκη, να λειτουργεί ως στιβαρό κέντρο του αστικού πολιτικού συστήματος, αδυνατίζει σημαντικά, απειλείται – και αυτό μεγαλώνει τον θρυμματισμό και τα αδιέξοδα των αστικών δυνάμεων συνολικά.

Η μητσοτακική αυθαιρεσία αφορά και το ιδεολογικό στίγμα της ΝΔ, άλλη μια παράμετρος της εσωτερικής κρίσης της. Πέρα από τη σταθερή προσήλωση στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό, στο «ισχυρό κράτος» (καταστολή) και στη συστράτευση με ΗΠΑ-ΝΑΤΟ, δεν υπάρχει τίποτε άλλο. Ο Μητσοτάκης από τη μια στηρίζεται στον πολτό του «ακραίου κέντρου», με συνθήματα όπως «ούτε αριστερά, ούτε δεξιά, μπροστά» και «αμφίπλευρη διεύρυνση» (ενσωματώνοντας μαζικά την παλιά, σημιτική «εκσυγχρονιστική» αλητεία) – από την άλλη θέλει πάντα εύκαιρες τις παραδοσιακές δεξαμενές τύπου «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια». Έτσι π.χ. από «προοδευτικός» του αστικού δικαιωματισμού (που μάλιστα ρίσκαρε κομμάτια της επιρροής του στο όνομα της δέσμευσης στο μεγάλο κεφάλαιο και στους κύκλους της ελίτ, όπου ανήκει, ώστε να προωθήσει τον «ομόφυλο γάμο»), ο Μητσοτάκης και οι ακατανόμαστοι υπουργοί του ξαφνικά ανακάλυψαν, υποκριτικά, την «τυραννία των μειοψηφιών» και το πρόβλημα της “woke ατζέντας”. Κάπου όμως έχει ξεπεραστεί πλέον το όριο τέτοιων ακροβασιών, όπως δείχνει η σταθεροποίηση των διάφορων αντιδραστικών/ακροδεξιών «στα δεξιά της ΝΔ» (στην πραγματικότητα είναι συμπληρώματα και πιθανές εφεδρείες της).

Έχει ιδιαίτερη σημασία ότι η ΝΔ (και γενικά το αστικό πολιτικό σκηνικό) μπαίνει σε αυτό το νέο κύκλο χωρίς ακόμα να έχει δοκιμαστεί σε μια ισχυρή σύγκρουση με το εργατικό κίνημα. Γεγονός που μεγαλώνει τις διαστάσεις της πολιτικής κρίσης, ιδιαίτερα καθώς η οικονομία βρίσκεται σε πολύ χειρότερη κατάσταση απ’ ό,τι το 2010, ενώ τα προβλήματα γίνονται αφόρητα, για παράδειγμα η ακρίβεια-τέρας και η διάλυση της υγείας αλλά και η συστηματική εξόντωση (φορολογία κ.ά.) της λεγόμενης «μεσαίας τάξης».

Όλα αυτά σημαίνουν προβλήματα που δεν απορροφούνται αλλά κακοφορμίζουν, μέτωπα που δεν κλείνουν αλλά διαρκώς ξανανοίγουν, όπως οι διαρκείς πρόσθετες αποκαλύψεις για τα Τέμπη, τις υποκλοπές κ.λπ. – και δεν μπορούν να καταλήξουν παρά σε αυξανόμενη πολιτική και κυβερνητική αστάθεια. Ειδικά λόγω της συνδυασμένης κρίσης των αστικών δυνάμεων (διάλυση ΣΥΡΙΖΑ, μικρή δυναμική για το ΠΑΣΟΚ), που βάζει στριφνά ερωτήματα για το μέλλον: Πως θα σχηματιστεί η επόμενη κυβέρνηση; Με ποιες δυνάμεις και ποιες εφεδρείες θα γίνει η διαχείριση μιας επόμενης κρίσης και χρεοκοπίας (που έρχεται με βεβαιότητα); Και μάλιστα όταν οι εργαζόμενες και λαϊκές μάζες βρίσκονται σε διαρκή απομάκρυνση από την επιρροή των αστικών δυνάμεων (τεράστια αποχή), πράγμα που γεννάει τη δυνατότητα «εκπλήξεων» και αγωνιστικών ξεσπασμάτων.

Πρέπει ακόμα να σημειώσουμε ότι η ξεχαρβαλωμένη, αποκρουστική και συχνά γελοία εικόνα του πολιτικού συστήματος (ένας γαλαξίας κομματιδίων και πολιτικάντηδων «σωτήρων») δεν είναι μόνο εγχώριο φαινόμενο. Περίπου ίδια είναι η κατάσταση σε όλες τις χώρες των δυτικών ιμπεριαλιστών, η οποία αναμένεται να χειροτερεύσει μετά από τις ανακατατάξεις που θα επιφέρει η νίκη Τραμπ. Αυτό υπογραμμίζει πόσο βαθύ είναι το πρόβλημα.

Η αποδυνάμωση της ΝΔ και γενικά του αστικού πολιτικού σκηνικού είναι καλοδεχούμενα νέα για τους εργαζόμενους και τη νεολαία. Σημαίνουν μεγαλύτερες δυνατότητες για αντίσταση, για αγώνες, παρά τη σοβαρή κρίση του εργατικού κινήματος (και αντίστοιχα του φοιτητικού κ.ά.). Πράγμα που εν μέρει αποτυπώνεται σε θετικές στιγμές όπως π.χ. οι πορείες στην επέτειο της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου, η πρόσφατη γενική απεργία, οι κινητοποιήσεις σε διάφορους κλάδους.

 Ωστόσο, ο Μητσοτάκης απέχει ακόμα από το να έχει παραλύσει: έχοντας ισχυρούς μηχανισμούς και χωρίς ορατό αντίπαλο, θα παλέψει να γαντζωθεί στην εξουσία, αφού μάλιστα φαίνεται να έχουν «καεί» ορισμένες βλέψεις του (γραμματέας ΝΑΤΟ, θέσεις στην Κομισιόν). Ο καλύτερος τρόπος να ολοκληρώσουμε την κρίση και την πτώση της ΝΔ δεν είναι τα ξαναζεσταμένα «αντιδεξιά» σενάρια, χρεοκοπημένες λύσεις «κεντροαριστερές» ή «νέων λαϊκών μετώπων», αλλά να δουλέψουμε για την οργάνωση των εργαζομένων, για να βγει μπροστά το εργατικό κίνημα με ενωτικούς, μαζικούς, μαχητικούς αγώνες.