Για άλλη μια φορά, στην επέτειο των 50 χρόνων από το πραξικόπημα Ιωαννίδη-Σαμψών και τον ελληνοτουρκικό πόλεμο που μοίρασε την Κύπρο σε τουρκικό βορρά και ελληνικό νότο με ανταλλαγή πληθυσμών, περίσσεψαν τα υποκριτικά δάκρυα σε Αθήνα, Λευκωσία και Άγκυρα.
Όπως εξοργιζόμαστε όταν ο Ερντογάν βαφτίζει την τουρκική επίθεση στην Κύπρο ως «ειρηνευτική επιχείρηση», άλλο τόσο μας εξοργίζει η προσπάθεια της άρχουσας τάξης και στην Ελλάδα και στην Κύπρο να περιορίσουν τις ευθύνες στο «προδοτικό πραξικόπημα» της Χούντας.
Ο Σαμψών, τον οποίο ο Ιωαννίδης προόριζε για πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας αν επικρατούσε το πραξικόπημα, είχε πίσω του πολλά χρόνια επιθέσεων στους τουρκοκύπριους. Ήταν εκτελεστικό όργανο της επίσημης πολιτικής επιθέσεων και αποκλεισμού των τουρκοκυπρίων ήδη από το 1963-64. Ο ίδιος ο Μακάριος είχε δηλώσει το 1967: «Τι νέα γενιά τουρκική θα δημιουργηθεί εις την Κύπρον, όταν όλα ευρίσκονται εις τα χέρια των Ελλήνων; Πόσον καιρόν θα ανθέξουν;»
Παρά τις όποιες διαφωνίες μεταξύ τους, οι άρχουσες τάξεις σε Ελλάδα και Κύπρο είχαν ως κοινή πολιτική να πετάξουν τους τουρκοκύπριους έξω από το νησί. Μόνο μετά τον πόλεμο του 1974 άρχισαν να παριστάνουν ότι θέλουν μια λύση που θα ενώσει ξανά την Κύπρο με συνομιλίες στα πλαίσια του ΟΗΕ.
Αλλά και οι διακηρύξεις περί «διαλόγου» είναι υποκριτικές. Οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στον ελληνικό και τον τούρκικο καπιταλισμό έχουν πίσω τους μεγάλη ιστορία που δείχνει ότι οι φάσεις «προσέγγισης» εναλλάσσονται με κρίσεις που απειλούν να φτάσουν (και έφτασαν το 1974) σε ελληνοτουρκικό πόλεμο.
Το 1952 Ελλάδα και Τουρκία έγιναν μέλη του ΝΑΤΟ και τότε ανθούσαν οι διακηρύξεις περί φιλίας των δυο χωρών. Κι όμως, το 1955 έγινε το πογκρόμ στην Κωνσταντινούπολη.
Το 1960 έγιναν οι συμφωνίες της Ζυρίχης που έκαναν την Κύπρο ανεξάρτητο κράτος με ελληνοκύπριο Πρόεδρο και τουρκοκύπριο αντιπρόεδρο. Αλλά το 1963-64 έγιναν τα πογκρόμ σε βάρος των τουρκοκυπρίων.
Φαύλος κύκλος
Το 1967 η Χούντα και η κυβέρνηση της Τουρκίας εγκαινίασαν νέα φάση φιλίας με τον Παπαδόπουλο να συναντάει τον τούρκο πρωθυπουργό στον Έβρο. Αλλά το 1974 η Χούντα έκανε το πραξικόπημα στην Κύπρο που οδήγησε σε ελληνοτουρκικό πόλεμο στο νησί.
Το 1980 η Χούντα της Τουρκίας έδωσε το πράσινο φως, τερματίζοντας το τουρκικό βέτο, για την επιστροφή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ. Αυτό δεν σταμάτησε την ανακήρυξη της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου το 1985.
Το ΠΑΣΟΚ, που έγινε κυβέρνηση με κραυγές «Βυθίσατε το Χόρα» (τουρκικό ερευνητικό σκάφος), προχώρησε σε συναντήσεις κορυφής με την Τουρκία στο Νταβός. Αλλά ούτε εκείνη η «προσέγγιση» δεν απέτρεψε την κρίση στα Ίμια λίγα χρόνια αργότερα.
Πάντα οι φάσεις «διαλόγου» συνδυάζονταν με νέους γύρους εξοπλισμών και στις δυο πλευρές του Αιγαίου. Το Νταβός του Ανδρέα Παπανδρέου συμβάδιζε με την «Αγορά του αιώνα» για μαχητικά αεροπλάνα. Σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει σπάσει τα ρεκόρ συναντήσεων με τον Ερντογάν, αλλά ταυτόχρονα σπάει τα ρεκόρ εξοπλισμών όλων των εποχών με τα F35 και τις φρεγάτες. Και από δίπλα ο Γεωργιάδης απαντάει στις τουρκικές απειλές ότι «μπορεί να έρθουμε μια νύχτα» δηλώνοντας ότι «κι εμείς μπορεί να έρθουμε μια νύχτα χάρη στα F35»!
Κι όμως, η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση καταγγέλλει την κυβέρνηση για «υποτονική» στάση απέναντι στην Τουρκία. Είναι σαφές ότι δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτε το θετικό από τον συνδυασμό διπλωματίας και πολεμοκαπηλείας όλων αυτών.
Η πραγματική δύναμη που μπορεί να σπάσει αυτόν το φαύλο κύκλο είναι οι αγώνες της εργατικής τάξης και στις δυο πλευρές της διαιρεμένης Κύπρου, αλλά και στην Ελλάδα και στην Τουρκία.
Στην Κύπρο υπάρχει μια παράδοση κοινών αγώνων τότε που τουρκοκύπριοι και ελληνοκύπριοι εργάτες απεργούσαν μαζί και οργανώνονταν στα ίδια σωματεία. Ακόμα και μετά τη διαίρεση του 1974, έχουν υπάρξει στιγμές κοινής δράσης, ιδιαίτερα των εκπαιδευτικών, πάνω από τη διαχωριστική γραμμή. Στην Ελλάδα και στην Τουρκία, οι σεισμοί έχουν δώσει αφορμές ξανά και ξανά για να εκφραστεί η αλληλεγγύη από τα κάτω, σπάζοντας το κυρίαρχο κατασκεύασμα περί «προαιώνιων εχθρών».
Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια δυνατή διεθνιστική επαναστατική Αριστερά που να ενώσει αυτά τα κινήματα κάτω από τη σημαία του συνθήματος «Άγκυρα-Αθήνα-Λευκωσία, εχθρός μας το κεφάλαιο και η στρατοκρατία». Ο κόσμος που βγαίνει στους δρόμους και στις δυο πλευρές φωνάζοντας «Λευτεριά στην Παλαιστίνη» δίνει μια καλή αφετηρία. Οι απεργοί που απαιτούν «Λεφτά για την Υγεία, όχι για εξοπλισμούς» δείχνουν το δρόμο.
Γιορτάζοντας τα 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση βλέπουμε την εργατική τάξη στο προσκήνιο και τότε και τώρα. Αυτή είναι η ελπίδα για ειρηνική λύση. Εμπρός να την οργανώσουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου