Ένα Επαναστατικό Κίνημα Συγκλονίζει Την Κένυα - ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

 Ηλίας Κυρούσης

Μεγάλα γεγονότα συγκλονίζουν την Κένυα. Ένα μαζικό επαναστατικό κίνημα ξέσπασε στη χώρα με αφορμή την προσπάθεια της κυβέρνησης του Γουίλιαμ Ρούτο – ενός πιστού υπηρέτη των ΗΠΑ –  να επιβάλλει ένα αβάσταχτο φορολογικό νομοσχέδιο στους εργαζόμενους και τους φτωχούς της χώρας για να μπορέσει να πληρώσει τα ληστρικά δάνεια στους ιμπεριαλιστές.

Πριν από μερικούς μήνες φαινόταν ότι η χώρα οδεύει προς τη χρεοκοπία. Αλλά χάρη σε μια πώληση ομολόγων 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων τον Φεβρουάριο, η κυβέρνηση κατάφερε, την τελευταία στιγμή, να συγκεντρώσει αρκετά χρήματα για να αποφύγει την αθέτηση πληρωμών στους δανειστές.

 

Αυτό όμως δεν έλυσε το πρόβλημα. Τα παλιά χρέη ξεπληρώνονται με νέα δάνεια, κάτι που οδηγεί σε μεγαλύτερα χρέη και παρατείνει απλά την αναπόφευκτη χρεοκοπία. Είναι χαρακτηριστικό του μεγέθους του προβλήματος το ό,τι στην Κένυα, το 30% του κρατικού προϋπολογισμού δαπανάται πλέον για την εξυπηρέτηση του χρέους.

Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα προσφέρθηκαν να δώσουν δάνεια στην Κένυα για να αποπληρώσει τους διεθνείς τοκογλύφους. Όπως πάντα τα δάνεια του ΔΝΤ υπογράφηκαν με όρο την επίθεση στο βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων και των φτωχών της χώρας.

Ακολουθώντας πιστά τις επιταγές του ΔΝΤ, η κυβέρνηση έφερε προς ψήφιση ένα φορολογικό νομοσχέδιο που επέβαλε φόρους στο ψωμί, το λάδι, τα καύσιμα ακόμα και τις πάνες και τα βρεφικά είδη. Οι φόροι αυτοί ονομάστηκαν κυνικά «οικολογικοί φόροι».

Η ανακοίνωση των μέτρων οδήγησε σε ένα μαζικό κίνημα σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες αυτό το κίνημα έχει ενώσει εκατομμύρια ανθρώπους ανεξαρτήτως φυλής και θρησκείας.

Τα συνθήματα που ακούγονταν στις διαδηλώσεις έδειχναν ότι δεν είχαμε να κάνουμε απλά με ένα κίνημα ενάντια σε κάποιο νομοσχέδιο αλλά με κάτι μεγαλύτερο. Δίπλα στα πλακάτ που απαιτούσαν την απόσυρση του φορολογικού νομοσχεδίου είχαμε συνθήματα που έγραφαν «καλώς ήρθατε στην επανάσταση!» και «η επανάσταση γίνεται τώρα!»

Το κίνημα πετυχαίνει την πρώτη του νίκη

Παρά το μαζικό κίνημα το φορολογικό νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε αρχικά με 204 βουλευτές υπέρ έναντι 115 κατά. Αυτό δεν απογοήτευσε τις μάζες που ήταν στους δρόμους αλλά τις εξόργισε. Μέσα  σε 40 λεπτά από την ανακοίνωση της ψήφισης του νομοσχεδίου οι μάζες εισέβαλαν στο κοινοβούλιο και οι βουλευτές άρχισαν να τρέχουν πανικόβλητοι.

Η αστυνομία και πιθανά ελεύθεροι σκοπευτές άνοιξαν τυφλά πυρ στο πλήθος. Δεν είναι γνωστός ο αριθμός των θυμάτων αλλά μέχρι στιγμής αναφέρονται 10 νεκροί και περίπου 50 τραυματίες.

Αυτά τα γεγονότα θύμιζαν τα επαναστατικά γεγονότα στη Σρι Λάνκα το 2022 όπου οι μάζες εισέβαλαν στο Προεδρικό Μέγαρο και ανάγκασαν τον Πρόεδρο της χώρας να παραιτηθεί. Παρά την άγρια καταστολή, επικρατούσε διάθεση ενθουσιασμού και αποφασιστικότητας στις μάζες. Αντίθετα η άρχουσα τάξη είχε κυριευτεί από πανικό και απελπισία. Πολλοί βουλευτές στο άκουσμα του ό,τι οι μάζες είχαν εισβάλει στο κοινοβούλιο λιποθύμησαν ενώ πολλοί βουλευτές φημολογείται ότι μαζεύουν τα πράγματά τους κρυφά για να φύγουν από τη χώρα. Το ίδιο είδαμε να συμβαίνει παλαιότερα και στη Σρι Λάνκα.

Αυτό δεν ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός στην πρωτεύουσα. Στο Δημαρχείο του Ναϊρόμπι, το γραφείο του κυβερνήτη Τζόνσον πυρπολήθηκε. Σε δεκάδες πόλεις οι μάζες εισέβαλαν και κατέλαβαν κυβερνητικά κτίρια ή τους έβαλαν φωτιά. Επιπρόσθετα πολλές γνωστές επιχειρήσεις βουλευτών έγιναν στόχος του ταξικού μίσους των μαζών.

Ο Ρούτο αρχικά απείλησε ότι θα τιμωρήσει σκληρά τους «εγκληματίες προδότες». Ωστόσο, σε λιγότερο από 24 ώρες αφότου απηύθυνε αυτή την απειλή, ο Ρούτο έβγαλε έναν λόγο στον οποίο δεσμεύτηκε ότι δεν θα υπογράψει το νόμο που πέρασε μόλις μία μέρα πριν και ότι θα «ακούσει» τον λαό της Κένυας που δεν ήθελε αυτό το νομοσχέδιο.

Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη νίκη του κινήματος που ανάγκασε τον «ισχυρό» Πρόεδρο Ρούτο να υποχωρήσει μπροστά στη δύναμη των μαζών και να μιλήσει για συμφιλίωση και διάλογο. Ωστόσο αυτό είναι μία απλή αναγνώριση ότι δεν μπορεί να συντρίψει το κίνημα με τη δύναμη της καταστολής και πρέπει να χρησιμοποιήσει άλλα μέσα.

Οι υποσχέσεις του Ρούτο δεν είναι τίποτα άλλο από μία προσπάθεια να κερδίσει χρόνο. Ελπίζει ότι απορρίπτοντας το νομοσχέδιο θα μπορέσει να πείσει τις μάζες να γυρίσουν σπίτι. Αν το πετύχει αυτό όμως, όπως έχουμε δει σε αναρίθμητες περιπτώσεις επαναστάσεων στο παρελθόν, τότε θα στραφεί στην καταστολή στοχοποιώντας τα πιο πρωτοπόρα στοιχεία του κινήματος. Βέβαια τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα περίμενε.

Έχουμε δει πολλές φορές στην ιστορία, οι παραχωρήσεις από το καθεστώς να οδηγούν σε γιγάντωση ενός επαναστατικού κινήματος που αποκτά πλέον αυτοπεποίθηση για τη δύναμή του.

Η ομιλία του Ρούτο δεν προκάλεσε χαρά αλλά οργή που εκφράστηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μια ανάρτηση στο twitter έγραφε: «Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, ούτε θα συγχωρήσουμε». Μια άλλη δημοσίευση είχε μία εικόνα ενός νεκρού αιμόφυρτου διαδηλωτή και έγραφε «Αγαπητέ Πρόεδρε Γουίλιαμ Ρούτο. Το ζήτημα δεν είναι πλέον το φορολογικό νομοσχέδιο».

Πως μπορεί να νικήσει η επανάσταση

Το κίνημα συνεχίζει και μαζικοποιείται! Διοργανώνονται ήδη μαζικές διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα με εκκλήσεις να αποκλειστούν οι δρόμοι εισόδου στην πρωτεύουσα. Η κυβέρνηση και η άρχουσα τάξη βρίσκονται σε θέση άμυνας.

Το κίνημα στην Κένυα βρίσκεται σε μία κρίσιμη καμπή. Τις επόμενες ώρες ή μέρες θα μπορούσε να πετύχει όχι μόνο την κατάργηση του μισητού νομοσχεδίου αλλά και την ανατροπή του μισητού δολοφόνου προέδρου Ρούτο. Αυτό θα είναι αναμφίβολα μία σημαντική νίκη ωστόσο θα είναι μόνο το πρώτο βήμα στην πορεία της κενυατικής επανάστασης.

Το χρέος της χώρας είναι 80 δισ. δολάρια (75% του ΑΕΠ) και κατέχεται, στο μεγαλύτερο μέρος του, από ξένες τράπεζες και το ΔΝΤ. Οποιαδήποτε κυβέρνηση επιχειρήσει να το αποπληρώσει, θα προχωρήσει αργά ή γρήγορα σε αιματηρές περικοπές.

Αυτό το χρέος δεν μπορεί ποτέ να αποπληρωθεί. Πάνω απ’ όλα δεν δημιουργήθηκε από την εργατική τάξη και τους φτωχούς της Κένυας αλλά από την παρασιτική άρχουσα τάξη της χώρας που είναι υποτελής των δυτικών ιμπεριαλιστών.

Μόνο η εργατική τάξη της Κένυας, παίρνοντας την εξουσία, μπορεί να διαγράψει οριστικά αυτό το ληστρικό χρέος, να εθνικοποιήσει τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις τράπεζες και να οργανώσει ορθολογικά την οικονομία με βάση τις κοινωνικές ανάγκες. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να είναι νικηφόρα η επανάσταση στην Κένυα. Η εναλλακτική είναι η νίκη της αντεπανάστασης με τρομακτικές συνέπειες για την εργατική τάξη και τον φτωχό λαό, όπως αυτές που βιώνουν οι μάζες του Σουδάν.

Τα μαθήματα της Σρι Λάνκα

Υπάρχουν πολλά κοινά στοιχεία ανάμεσα στα επαναστατικά γεγονότα στην Κένυα και αυτά που συνέβησαν στην Σρι Λάνκα το 2022 από τα οποία πρέπει να βγάλουν τα απαραίτητα συμπεράσματα οι κομμουνιστές στην Κένυα και σε ολόκληρο τον κόσμο. 

Το κίνημα στη Σρι Λάνκα ήταν επίσης ένα αυθόρμητο κίνημα που διακατέχονταν από μίσος για την άρχουσα τάξη και το κατεστημένο. Οι μάζες ανέτρεψαν τον μισητό Πρόεδρο της χώρας εισβάλοντας στο προεδρικό μέγαρο. Είχαν τη δύναμη να ανατρέψουν μία κυβέρνηση αλλά δεν ήξεραν πως να την αντικαταστήσουν με μία ηγεσία που θα έλυνε τα πιεστικά τους προβλήματα.

Η φύση απεχθάνεται το κενό. Η ηγεσία – με την έννοια της πολιτικής κατεύθυνσης, του προγράμματος και των κατάλληλων τακτικών – είναι απαραίτητη. Αν δεν υπάρξει μια κατάλληλη ηγεσία, θα βρεθεί αναγκαστικά μία κακή ηγεσία.

Αυτό συνέβη στη Σρι Λάνκα. Εκεί οι μάζες απέρριψαν όλα τα κόμματα. Αλλά δεν μπορούσαν να μείνουν στους δρόμους επ’ αόριστον. Έψαξαν να βρουν μία ηγεσία που θα μπορούσε να τους προσφέρει μία διέξοδο προς τα εμπρός. Οι μάζες αναζήτησαν ένα σημείο αναφοράς που να έχει κάποιο κύρος στα μάτια τους για να προσφέρει μια διέξοδο. Αυτό το σημείο αναφοράς βρέθηκε στους δικηγόρους, οι οποίοι είχαν αποκτήσει κύρος στο κίνημα υπερασπιζόμενοι σθεναρά τους συλληφθέντες από το καθεστώς. Ο Δικηγορικός Σύλλογος της Σρι Λάνκα, που εκπροσωπεί τους δικηγόρους, δημοσίευσε ένα πρόγραμμα για την απομάκρυνση του παλιού προέδρου… και την αντικατάστασή του με μια άλλη μαριονέτα της ίδιας κυρίαρχης κλίκας.

Αυτή η ηγεσία, που αναδείχθηκε συγκυριακά από τα γεγονότα, δεν είχε καμία πρόθεση να αντιμετωπίσει την πραγματική ρίζα της κρίσης στη Σρι Λάνκα: το καπιταλιστικό σύστημα που βρίσκεται σε κρίση. Ως εκ τούτου, έπαιξαν τον πιο θλιβερό ρόλο, βοηθώντας την άρχουσα τάξη της Σρι Λάνκα να εκτονώσει την κατάσταση, περιμένοντας μέχρι αυτή η εγκληματική  μικροαστική ηγεσία να εξαντλήσει και να αποθαρρύνει το κίνημα έτσι ώστε η πρωτοβουλία να περάσει στην αντεπανάσταση. 

Μόνο μια ηγεσία χτισμένη μέσα από το επαναστατικό κίνημα, που θα εκφράζει πραγματικά τα συμφέροντά του και με ένα σαφές πρόγραμμα για την ανατροπή του καπιταλισμού θα μπορούσε να είχε αποτρέψει ένα τέτοιο αποτέλεσμα.

Η επανάσταση της Κένυας βρίσκεται μόνο στα αρχικά της στάδια και έχει ακόμη ανοδική τροχιά. Ωστόσο, ο χρόνος είναι αποφασιστικής σημασίας. Τα σημερινά γεγονότα έδωσαν στις μάζες μια αίσθηση της δύναμής τους. Η πιθανή ανατροπή του Ρούτο θα ενισχύσει την αυτοπεποίθηση τους.

Ωστόσο ποιος θα αντικαταστήσει τη σημερινή κυβέρνηση;  Άλλη μια αστική κυβέρνηση που θα κάνει τη βρώμικη δουλειά για το ΔΝΤ και τους ιμπεριαλιστές; Η αντιπολίτευση δεν αποτελεί εναλλακτική λύση για τις μάζες. Έχει το ίδιο πρόγραμμα διακυβέρνησης.

Η εργατική τάξη, η νεολαία και οι φτωχοί πρέπει να δημιουργήσουν μια δικιά τους  εναλλακτική λύση εξουσίας. Αντιπροσωπεύουν τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας. Η κυρίαρχη κλίκα αντιπροσωπεύει μια μικροσκοπική μειοψηφία. Έχουν όμως το  κράτος και ένα στρατό από επαγγελματίες πολιτικούς και δημοσιογράφους για να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους και αυτά των ιμπεριαλιστών αφεντικών τους.

Το επαναστατικό κίνημα πρέπει να αντιμετωπίσει την οργανωμένη βία του κράτους με τη δική του οργάνωση. Με τη δημιουργία επιτροπών αγώνα σε κάθε γειτονιά, σε κάθε σχολείο και σε κάθε χώρο εργασίας. Οι επιτροπές αυτές θα πρέπει να συνδεθούν εκλέγοντας αντιπροσώπους ανά πόλη και πανεθνικά. Τέτοιες επιτροπές θα μπορούσαν να παρέχουν μια εναλλακτική λύση εξουσίας. Μέσω τέτοιων οργάνων, οι μάζες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν έναν πραγματικό αγώνα για την εξουσία, για να συντρίψουν το παλιό καπιταλιστικό κράτος, να διαγράψουν το χρέος, να απαλλοτριώσουν τις μεγάλες επιχειρήσεις και το ξένο κεφάλαιο και να οργανώσουν ορθολογικά την οικονομία με κριτήριο τις κοινωνικές ανάγκες και όχι τα κέρδη. Μία σοσιαλιστική δημοκρατία στην Κένυα θα αποτελούσε ένα πραγματικό φάρο για τις καταπιεσμένες μάζες της Αφρικής και ολόκληρου του κόσμου!

Πηγή : www.marxist.com