Ανακοίνωση του Τμήματος Οικολογίας και Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ : H Kλιματική Kρίση ως άλλοθι : Απροστάτευτα Δάση, Ανοχύρωτες Πόλεις, Ανίκανη Κυβέρνηση

 Φέτος, ο Ιούνιος ήταν ο θερμότερος μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ σε παγκόσμιο επίπεδο. Για τον ίδιο μήνα η θερμοκρασία των ωκεανών ήταν εξίσου η υψηλότερη που έχει ποτέ καταγραφεί. Όλα τα επιστημονικά δεδομένα αναδεικνύουν τη Μεσόγειο ως hot-spot της κλιματικής αλλαγής, Αλλά φαίνεται πως η επιστήμη και οι προκλήσεις της κλιματικής κρίσης δεν έχουν καταφέρει να επηρεάσουν ούτε τις πολιτικές, αλλά ούτε και τις πρακτικές για το περιβάλλον, το κλίμα και την πολιτική προστασία στην Ελλάδα.

Τον Ιούλιο, μέσα σε δέκα μέρες, ταυτόχρονες πυρκαγιές σε Αττική, Λουτράκι, Ρόδο και αλλού, εν μέσω συνεχόμενων κυμάτων καύσωνα  ήταν αρκετές για να καταρρεύσει το αφήγημα της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας περί πλήρους ετοιμότητας για το φετινό καλοκαίρι και την αντιπυρική περίοδο και για να αποκαλυφθεί για άλλη μια φορά η κυβερνητική ανυπαρξία.

Αυτό που διαπιστώνουμε είναι η προσπάθεια μετάθεσης ευθυνών προς κάθε άλλη κατεύθυνση και η εμμονή στο κλείσιμο των πάρκων για τους πολίτες της πρωτεύουσας, δηλαδή ο αποκλεισμός τους από τη μόνη διέξοδο φυσικού δροσισμού που έχουν στην πόλη. Η κλιματική αλλαγή χρησιμοποιείται και πάλι ως άλλοθι για την αποποίηση ευθυνών.

Με νωπές ακόμη τις μνήμες από τις πυρκαγιές του 2021 στην Εύβοια, όπου έγιναν παρανάλωμα του πυρός 1,3 εκατ. δασικής και μη έκτασης, περιουσίες και ζώα, αλλά και τις καταστροφικές πυρκαγιές σε πολύτιμες περιοχές Natura 2000 (όπως η Δαδιά) πέρυσι, οι πολίτες για άλλη μια φορά ξαναζούν το ίδιο έργο. Εγκαταλελειμμένοι στην μοίρα τους, προσπαθούν να περισώσουν ό,τι μπορούν, με μόνη μέθοδο αντιμετώπισης της καταστροφής την χωρίς ουσιαστικό σχέδιο εκκένωση οικισμών και περιοχών.

Οι δασικές πυρκαγιές, ειδικά σε ζώνες μίξης οικιστικού ιστού και δασικού περιβάλλοντος, αποτελούν ζήτημα, το οποίο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Όμως, η οδυνηρή εμπειρία των τελευταίων καταστροφικών πυρκαγιών (Μάτι, Εύβοια) δεν ήταν αρκετή για να ανοίξει μια δομημένη, διακομματική και συμπεριληπτική διαδικασία για τη διαμόρφωση ενός σχεδίου δράσης αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών σε αυτές τις μικτές ζώνες.  

Τα επιστημονικά δεδομένα, αλλά και τα εργαλεία πολιτικής υπάρχουν (Εθνική Στρατηγική για τα Δάση, πόρισμα Goldammer, χρηματοδοτήσεις). Η πολιτική βούληση για την αναδιαμόρφωση των πολιτικών είναι  όμως κραυγαλέα απούσα.

Αντί όμως να αξιοποιηθούν όλα αυτά για τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων και την πρόληψη των καταστροφών, συνεχίζονται η υποβάθμιση των υπηρεσιών περιβάλλοντος, ο διαχωρισμός πρόληψης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών, η υποβάθμιση της σημασίας της διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, η πολυδιάσπαση των υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων, η μη επίλυση προβλημάτων καταπάτησης και δόμησης εντός του δασικού εν γένει περιβάλλοντος, η δασική νομοθεσία συνεχώς τροποποιείται με διατάξεις αμφιβόλου νομιμότητας και σκοπιμότητας, η υποστελέχωση, η μη επαρκής χρηματοδότηση των εμπλεκόμενων με τις δασικές πυρκαγιές υπηρεσιών και τέλος η πολύ πρόσφατη νομοθέτηση για την απασχόληση των υπαλλήλων του Πυροσβεστικού Σώματος στο ΕΚΑΒ.

Όλα τα παραπάνω  επιβεβαιώνουν το αδιέξοδο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών επιλογών, που τελικά οδηγούν στην απαξίωση και την καταστροφή όχι μόνο του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και του μέλλοντός μας.

Αν κρίνουμε από την απώλεια σε δασικό κεφάλαιο μέχρι στιγμής, η τύχη της ελληνικής φύσης διαφαίνεται ζοφερή. Και αντίστοιχα ζοφερό διαφαίνεται και το μέλλον της κοινωνίας, η οποία καλείται για ακόμη μια φορά να ζήσει σε καμένες περιοχές και να αναλάβει το κόστος αποκατάστασης των καμένων σπιτιών της, της περιουσίας της και των αναγκαίων για τη διαβίωσή της υποδομών.

Και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον ακρίβειας, υψηλού πληθωρισμού και μείωσης εισοδήματος, όπου η κυβέρνηση δεν αντιλαμβάνεται τα καθήκοντα που θέτει η κλιματική κρίση και δεν υπερασπίζεται την άρρηκτη σχέση της επιβίωσής μας με το φυσικό περιβάλλον.

Η επιβίωση των δασόβιων και παραδασόβιων πληθυσμών είναι αλληλένδετη με την συνέχεια της ύπαρξης του δάσους. Αντίστοιχα, η επιβίωση καθώς και η διασφάλιση της ποιότητας ζωής του αστικού πληθυσμού είναι συνυφασμένη με την ύπαρξη του φυσικού περιβάλλοντος.

Οι επιστήμονες για τα δάση επισημαίνουν ότι η  προστασία των δασικών εν γένει εκτάσεων επιτελείται μέσω της ουσιαστικής διαχείρισής τους  λαμβάνοντας τα κατάλληλα δασοκομικά μέτρα και εκτελώντας έργα και εργασίες  πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου.

Οι διεθνείς οργανισμοί τονίζουν συνεχώς ότι δίχως υγιές φυσικό περιβάλλον δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση, και για αυτό προτείνουν όχι μόνο μέτρα μετριασμού. αλλά και προσαρμογής και αποκατάστασης των οικοσυστημάτων. Το φυσικό περιβάλλον είναι ο πλέον ανεκτίμητος πόρος που διαθέτουμε και δεν παρέχουμε το δικαίωμα σε κανέναν και καμία να μην το προστατεύει και να το θεωρεί «παράπλευρη απώλεια».

Απαιτείται άμεσα η υλοποίηση μιας στρατηγικής αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών με πρώτιστο τον ρόλο της επιστήμης και της τεχνολογίας, συνεπικουρούμενης από όλους τους εμπλεκόμενους αρμόδιους φορείς, υπηρεσίες και επιστήμονες.  Ειδικότερα προτείνουμε,

·         Δημιουργία ανεξάρτητης αρχής για τις δασικές πυρκαγιές, σύμφωνα με το Πόρισμα Goldammer.

·         Στελέχωση των υπηρεσιών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στο φυσικό περιβάλλον.

·         Διαμόρφωση σχεδίου και εφαρμογή μέτρων για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών σε ζώνες μίξης δασών και οικισμών.

·         Πόροι και μέσα για την ενίσχυση της διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων κατά το πρότυπο της μεσογειακής δασοπονίας.

·         Ενίσχυση του αστικού πρασίνου και των οικοσυστημικών υπηρεσιών ως υποδομή για τον μετριασμό και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στις πόλεις.