ΔΕΑ Αποχαιρετισμός Στον Δημήτρη Λιβιεράτο

 Διεθνιστική Εργατική Αριστερά

 

 

Για τον θάνατο του Δημήτρη Λιβιεράτου (17/6) γράφτηκαν ήδη πολλά.

 

Κατά τη γνώμη μας, τον πιο εύ­στο­χο οδηγό για μια απο­τί­μη­ση της δρά­σης και της ζωής του Δ. Λι­βιε­ρά­του μας άφησε ο ίδιος, γρά­φο­ντας για την εμπει­ρία του στο πλευ­ρό της Αλ­γε­ρι­νής Επα­νά­στα­σης: «Είναι άλλο πράγ­μα να συ­ζη­τάς για την επα­νά­στα­ση από τα βι­βλία, τα χαρ­τιά, τα κεί­με­να, να την φα­ντά­ζε­σαι όπως εσύ θέ­λεις, και άλλο να τη ζεις με την κα­θη­με­ρι­νή της ρου­τί­να, με τα αν­θρώ­πι­να ελατ­τώ­μα­τά της».

Ο Δημ. Λι­βιε­ρά­τος δεν διά­βα­σε απλώς πολλά «βι­βλία, χαρ­τιά και κεί­με­να», έγρα­ψε ο ίδιος κά­ποια ιδιαί­τε­ρα ση­μα­ντι­κά για τη δια­μόρ­φω­ση των νε­ό­τε­ρων αγω­νι­στών-στριών. Η δου­λειά του σχε­τι­κά με το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα της επο­χής του Με­σο­πο­λέ­μου ήταν μια πο­λύ­τι­μη πα­ρα­κα­τα­θή­κη για την πο­λι­τι­κο­ποί­η­ση της Με­τα­πο­λί­τευ­σης και με­τέ­πει­τα.

Όμως ο Δ. Λι­βιε­ρά­τος δεν κλεί­στη­κε ποτέ στο γυά­λι­νο πύργο μιας αφ’ υψη­λού δια­νό­η­σης. Έμει­νε στα­θε­ρά ο Μίμης, όπως με οι­κειό­τη­τα τον απο­κα­λού­σαν οι πολ­λοί που αγω­νί­στη­καν ή συ­ζή­τη­σαν μαζί του. Για τον Μίμη ήταν βα­σι­κό το «να ζεις την επα­νά­στα­ση», να βρί­σκεις το νήμα που ξε­περ­νά «την κα­θη­με­ρι­νή της ρου­τί­να και τα αν­θρώ­πι­να ελατ­τώ­μα­τά της». Και αυτή του τη δυ­να­τό­τη­τα την κα­τέ­κτη­σε μέσα σε μια γε­μά­τη ζωή, όπου συν­δυά­ζε­ται η δράση μαζί με τη σκέψη για τη δράση σε ανώ­τε­ρο επί­πε­δο.

Ο Δ. Λι­βιε­ρά­τος μπήκε στο κί­νη­μα στα χρό­νια της φω­τιάς. Από νωρίς συν­δέ­θη­κε με τον τρο­τσκι­σμό και η ανα­φο­ρά του στον Πα­ντε­λή Που­λιό­που­λο θα τον συ­νο­δέ­ψει σε όλη του τη ζωή. Όμως, σε αντί­θε­ση με άλ­λους τρο­τσκι­στές της επο­χής, ο Μίμης απά­ντη­σε σωστά στις προ­κλή­σεις του με­γά­λου κι­νή­μα­τος της Αντί­στα­σης: Εντά­χθη­κε στον ΕΛΑΣ και πο­λέ­μη­σε μαζί του. Στις φυ­λα­κές και στις εξο­ρί­ες πλή­ρω­σε, μαζί με τους πολ­λούς της γε­νιάς του, το τί­μη­μα. Επι­μέ­νο­ντας στην αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή-διε­θνι­στι­κή πο­λι­τι­κή, αλλά μέσα στο υπαρ­κτό μα­ζι­κό κί­νη­μα της επο­χής, συ­νέ­βα­λε στο να χτι­στεί μια πα­ρά­δο­ση: είναι άλλο το να πα­λεύ­εις «ενά­ντια στο ρεύμα» και άλλο το να βγαί­νεις έξω από τα τα­ραγ­μέ­να νερά του πο­τα­μιού.

Ο Δημ. Λι­βιε­ρά­τος πήρε μέρος στο ιδρυ­τι­κό/ενο­ποι­η­τι­κό συ­νέ­δριο του τρο­τσκι­στι­κού ΚΔΚΕ το 1946. Οι δυ­σκο­λί­ες που αντι­με­τώ­πι­σε αυτός ο κύ­κλος επα­να­στα­τών μαρ­ξι­στών ήταν πρω­το­φα­νείς. Οι πολ­λές δε­κά­δες εκτε­λέ­σεις τρο­τσκι­στών από την ΟΠΛΑ το 1946-47 είναι μια από τις πιο μαύ­ρες σε­λί­δες της Αρι­στε­ράς στην Ελ­λά­δα. Η επι­μο­νή τους ότι αυτή η δο­λο­φο­νι­κή τα­κτι­κή πρέ­πει να αντι­με­τω­πι­στεί ως μια «εσω­τε­ρι­κή υπό­θε­ση» του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος (απο­κλεί­ο­ντας κάθε κα­τα­φυ­γή για βο­ή­θεια στα όρ­γα­να του αστι­κού κρά­τους) ήταν μια σπά­νια από­δει­ξη προ­σή­λω­σης στα μο­να­δι­κά μέσα που επι­τρέ­πουν οι σκο­ποί των επα­να­στα­τών.

Σε αυτά τα χρό­νια ο Δημ. Λι­βιε­ρά­τος συν­δέ­θη­κε με τον Μι­χά­λη Ράπτη, τον Πά­μπλο της τότε ηγε­σί­ας της 4ης Διε­θνούς. Ο Μίμης έδρα­σε συ­στη­μα­τι­κά στο ερ­γα­τι­κό/συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα της επο­χής και μαζί με τους συ­ντρό­φους του στο ΚΔΚΕ επι­χεί­ρη­σαν να προ­σα­να­το­λί­σουν στον επα­να­στα­τι­κό μαρ­ξι­σμό τμή­μα­τα της νέας πο­λι­τι­κο­ποί­η­σης που δια­μορ­φω­νό­ταν μέσα στις γραμ­μές της ΕΔΑ. Κά­ποια απο­τε­λέ­σμα­τα αυτής της δου­λειάς φά­νη­καν στις δυ­να­τό­τη­τες που οι σύ­ντρο­φοί αυτοί είχαν απο­κτή­σει όταν ήρθε η δο­κι­μα­σία των Ιου­λια­νών του 1965.

Στο με­τα­ξύ ο Δ. Λι­βιε­ρά­τος πέ­ρα­σε μέσα από το τεστ της Αλ­γε­ρί­ας. Το ξέ­σπα­σμα της Αλ­γε­ρι­νής εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κής επα­νά­στα­σης προ­κά­λε­σε ένα σει­σμό στην πο­λι­τι­κή της Αρι­στε­ράς, όπως είχε δια­μορ­φω­θεί από τη γραμ­μή του 19454 για την «ει­ρη­νι­κή συ­νύ­παρ­ξη» μέσα στις συν­θή­κες του Ψυ­χρού Πο­λέ­μου. Το ΚΚ Γαλ­λί­ας ευ­θυ­γραμ­μί­στη­κε με τον Ντε Γκολ στη γραμ­μή για μια «γαλ­λι­κή» ει­ρή­νη απέ­να­ντι στο FLN. Η ΕΣΣΔ αντι­με­τώ­πι­σε την Αλ­γε­ρι­νή Επα­νά­στα­ση, όπως και τα άλλα με­γά­λα αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κά κι­νή­μα­τα της επο­χής, με μια γραμ­μή πα­θη­τι­κής κα­χυ­πο­ψί­ας, σε πλήρη αντί­θε­ση με όσα σή­με­ρα λέ­γο­νται και γρά­φο­νται από τους νο­σταλ­γούς της στα­λι­νι­κής πε­ριό­δου. Μια χού­φτα αγω­νι­στών-στριών της επο­χής, με κέ­ντρο τον Πά­μπλο, επι­χεί­ρη­σε να ανα­λά­βει τα ανα­γκαία κα­θή­κο­ντα έμπρα­κτης αλ­λη­λεγ­γύ­ης.

Ο Μίμης μαζί με τον Θε­ο­δό­ση Θω­μα­δά­κη ήταν μέλη της απο­στο­λής της 4ης Διε­θνούς στην Αλ­γε­ρία, όπου έδρα­σαν στο πλευ­ρό του FLN για την ήττα του γαλ­λι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού. Οι τρο­τσκι­στές του ’60 με τη δράση τους στην Αφρι­κή και στη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή απο­τί­να­ξαν ορι­στι­κά από το ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κό ρεύμα τους την στα­λι­νι­κή συ­κο­φα­ντία ότι ο τρο­τσκι­σμός «αδια­φο­ρεί» για τα αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κά κα­θή­κο­ντα.

Μετά το πρα­ξι­κό­πη­μα του 1967 ο Μίμης Λι­βιε­ρά­τος μαζί με τους Γ. Δα­λα­βά­γκα και Γ. Βε­ρού­χη συ­γκρό­τη­σαν το κέ­ντρο πρω­το­βου­λί­ας για τη δράση των Δη­μο­κρα­τι­κών Επι­τρο­πών Αντί­στα­σης (ΔΕΑ). Ήταν μια προ­σπά­θεια για άμεση αντί­στα­ση, στις πιο δύ­σκο­λες συν­θή­κες, όταν πολ­λοί ακόμα είχαν την επι­λο­γή να «λου­φά­ζουν». Στα χτυ­πή­μα­τα του κρά­τους τα στε­λέ­χη των ΔΕΑ που συ­νε­λή­φθη­σαν κρά­τη­σαν υπο­δειγ­μα­τι­κή στάση. Ο Δημ. Λι­βιε­ρά­τος υπο­χρε­ώ­θη­κε να κα­τα­φύ­γει στη Γερ­μα­νία.

Συν­δε­δε­μέ­νος με τον Μ. Ράπτη, ο Μίμης αντι­με­τώ­πι­σε τη Με­τα­πο­λί­τευ­ση με τις από­ψεις του Πά­μπλο που πε­ρι­λάμ­βα­ναν τον προ­σα­να­το­λι­σμό προς τις γραμ­μές του ΠΑΣΟΚ. Σε αυτήν την αυ­τα­πά­τη, ο Δ. Λι­βιε­ρά­τος στά­θη­κε στο άνω άκρο της: Ασχο­λή­θη­κε με την «αυ­τό-ορ­γά­νω­ση» της βάσης και με τα κα­θή­κο­ντα της «δια­φώ­τι­σης» των νέων και άπει­ρων αγω­νι­στών-στριών που προ­σέρ­χο­νταν πι­στεύ­ο­ντας ότι συ­ντάσ­σο­νται σε ένα ρεύμα που ο Κα­ρα­μαν­λής κα­τη­γο­ρού­σε ως «Αρι­στε­ρά της Αρι­στε­ράς». Για αυτήν του τη δράση ανα­δεί­χθη­κε στην ΚΕ και στο ΠΓ του ΠΑΣΟΚ, απορ­ρί­πτο­ντας όμως όλες τις σει­ρή­νες να παί­ξει άλ­λους πιο μό­νι­μους ρό­λους. Κα­τα­νό­η­σε σύ­ντο­μα το αδιέ­ξο­δο και απο­χώ­ρη­σε από το ΠΑΣΟΚ το 1976.

Στη συ­νέ­χεια ασχο­λή­θη­κε κυ­ρί­ως με τη συγ­γρα­φή των βι­βλί­ων του για την ιστο­ρία της ερ­γα­τι­κής τάξης και του κι­νή­μα­τος στην Ελ­λά­δα, όμως χωρίς ποτέ να υπο­τι­μή­σει τα κα­θή­κο­ντα της συ­γκε­κρι­μέ­νης πο­λι­τι­κής πάλης.

Στη δε­κα­ε­τία του ’90 στά­θη­κε δίπλα στην ΟΣΕ στην ώρα της δί­ω­ξής της για το Μα­κε­δο­νι­κό και έκτο­τε έχτι­σε μια σχέση συ­νερ­γα­σί­ας με το ΣΕΚ που κρά­τη­σε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Ο Μίμης πέ­θα­νε ως αγω­νι­στής ενταγ­μέ­νος στις γραμ­μές της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ.

Με το θά­να­τό του χά­νου­με ένα στέ­λε­χος του επα­να­στα­τι­κού μαρ­ξι­σμού, που δια­μορ­φώ­θη­κε στα χρό­νια της «επι­και­ρό­τη­τας της επα­νά­στα­σης» και γνώ­ρι­σε σε βάθος τους τρό­πους και τις με­θό­δους της πάλης για να προ­σεγ­γί­σου­με αυτόν τον ιστο­ρι­κό στόχο.

Μας άφησε τα βι­βλία του, αλλά και την «πα­ρά­δο­ση» μιας ζωής γε­μά­της από αγώ­νες στις πιο δια­φο­ρε­τι­κές –πιο δύ­σκο­λες ή πιο «εύ­κο­λες»– συν­θή­κες.

Θα τον θυ­μό­μα­στε πάντα.