ΠΑΝΘΗΡΑΣ * 29

* Ιστοσελίδα Ενημέρωσης Της Μαχόμενης Αριστεράς Για Τον ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ * Για επικοινωνία : thanasis.ane@gmail.com * Οι δημοσιεύσεις δεν εκφράζουν και τις απόψεις της ιστοσελίδας * Αριστερά και Ενιαίο Μέτωπο Ενάντια στην Βαρβαρότητα*

Τετάρτη 21 Ιουνίου 2023

Δημήτρης Λιβιεράτος (1927-2023) - Η προσφορά του θα συνεχιστεί

 Λέανδρος Μπόλαρης - Πηγή : ergatiki

Ο Δημήτρης Λιβιεράτος που έφυγε από κοντά μας στις 16 Ιούνη ήταν ένας μεγάλος ιστορικός του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα. Έπιασε το νήμα από τον Γιάννη Κορδάτο, που το μακρινό 1932 δημοσίευε την πολύτιμη και σήμερα Ιστορία του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος, και συνέχισε επάξια να ξεθάβει, να διασώζει τη συλλογική μνήμη των αγώνων της εργατικής τάξης. 

Όταν το 1976 κυκλοφορούσε για πρώτη φορά ο πρώτος τόμος των «Κοινωνικών Αγώνων στην Ελλάδα», ακόμα και το πρωτοποριακό έργο του Γ. Κορδάτου  ήταν πλέον σχετικά άγνωστο και «θαμμένο». Η κυριαρχία του σταλινισμού στην Αριστερά από τα μέσα της δεκαετίας του ’30 σήμαινε ότι οι προηγούμενες σελίδες της ιστορίας είχαν «σκιστεί». Ο Δ. Λιβιεράτος τις έβαλε στη θέση που τους αρμόζει. 

 

Και έτσι συνέχισε με τους επόμενους τρεις τόμους στους «Κοινωνικούς Αγώνες στην Ελλάδα» μέχρι το 1936, τη βιογραφία του Παντελή Πουλιόπουλου, τα βιβλία του για τις Μεγάλες Ώρες της Εργατικής Τάξης, για την Εργατική Πρωτομαγιά, για την Κίνηση των 115 Σωματείων, τα Συνέδρια της ΓΣΕΕ, τα Ιουλιανά 1965. Όλα αυτά τα βιβλία -και όχι μόνο- εξακολουθούν να είναι απαραίτητα για όσους/ες θέλουν να μελετήσουν την ιστορία της ταξικής πάλης από τον Μεσοπόλεμο και μετά. Ο Μίμης, όπως τον ξέραμε όλοι/ες, ήταν πάντα εκεί, πρόθυμος να δώσει συμβουλές και υλικό. 

Το ότι ο Δ. Λιβιεράτος επέλεξε αυτό το πεδίο της έρευνας, έχει την πολιτική του σημασία. Η άποψη ότι ο ελληνικός καπιταλισμός ήταν «στρεβλός» και ότι δεν διέθετε μια άξια λόγου εργατική τάξη, αντίθετα ήταν μια θάλασσα νοικοκυραίων, φτωχών με κάποια μεγάλα τζάκια («ολιγάρχες») βάραινε και βαραίνει ακόμα σε πολλά ρεύματα της Αριστεράς. Για τις ηγεσίες της ήταν η θεωρητική επένδυση της στρατηγικής των σταδίων που παρέπεμπε την εργατική επανάσταση στο μέλλον ενώ στο παρόν επέβαλε τους συμβιβασμούς με την άρχουσα τάξη.

Ο Δ. Λιβιεράτος «πάτησε» στο έργο του μεγάλου επαναστάτη μαρξιστή Παντελή Πουλιόπουλου -το βιβλίο Δημοκρατική ή Σοσιαλιστική Επανάσταση στην Ελλάδα (1934)- και μας έδωσε το πανόραμα των αγώνων μιας τάξης που έχει παίξει καθοριστικό ρόλο σε όλες τις κρίσιμες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας. Η αισιοδοξία για τη δύναμη και τη δυναμική αυτής της τάξης ήταν το σήμα κατατεθέν του Δ. Λιβιεράτου μέχρι το τέλος. 

Ένταξη στην Αντίσταση

Ο Μίμης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1927. Στα μαθητικά του χρόνια εντάχτηκε στην Αντίσταση, στο Α’ Γυμνάσιο όπως περιέγραφε αργότερα, στη μάχη για την οργάνωση των συσσιτίων. Από εκείνη την περίοδο εντάχτηκε παράλληλα στο τροτσκιστικό κίνημα, σε μια ομάδα αγωνιστών που δρούσε μέσα στις γραμμές του ΕΑΜ. Έτσι βρέθηκε να είναι ο νεότερος ανθυπολοχαγός που αποφοίτησε από την Σχολή Αξιωματικών του ΕΛΑΣ στην Ρεντίνα και στη συνέχεια επιτελής του 1ου Τάγματος (4ο Σύνταγμα, ΙΙ Ταξιαρχία) του ΕΛΑΣ της Αθήνας στον Κόκκινο Δεκέμβρη. 

Έλεγε σε μια συνέντευξή του στην Εργατική Αλληλεγγύη και στον Νεκτάριο Δαργάκη τον Δεκέμβρη του 2014 στο αφιέρωμα για τον Κόκκινο Δεκέμβρη του ‘44: «Είχε αρχίσει η σύγκρουση από τις 2 του μήνα στο Θησείο. Και φαινόταν ότι ξεκαθαριζόντουσαν τα πράγματα. Θα έλεγα ότι υπήρχε ένας λαϊκός ενθουσιασμός εκείνες τις ημέρες. Άντε να τελειώνουμε μ’ αυτούς! Θα σου πω χαρακτηριστικά ότι πίσω από κάθε έναν που κράταγε ένα τουφέκι, ήταν κι άλλοι τέσσερις. ‘Δώσε μου και μένα, ρε συναγωνιστή να ρίξω μια’. ‘Ρε πηγαίνετε σπίτι σας, μην σας βρει καμιά αδέσποτη’. Ο κόσμος εκεί, επέμενε. Ήταν μια ιστορική περίοδος που δεν ξανάρχεται εύκολα. Αυτή την ανάταση του κόσμου, δύσκολα την ξαναβρίσκεις. Μόνο σε επαναστατικές καταστάσεις». 


Στη συνέχεια εντάχτηκε στην ενιαία τροτσκιστική οργάνωση, το ΚΔΚΕ, που ιδρύθηκε το 1946, γνώρισε τις «περιποιήσεις» του κράτους της Δεξιάς στη Μακρόνησο, έδρασε στα συνδικάτα στη δεκαετία του ’50 και στη συνέχεια με απόφαση της 4ης Διεθνούς συνέδραμε ενεργά στην Επανάσταση στην Αλγερία ενάντια στη γαλλική αποικιοκρατία. Ήταν ο βασικός οργανωτής της «Δυτικής Επιμελητείας» στο Μαρόκο, του δικτύου που κατασκεύασε τα θρυλικά οπλοπολυβόλα ΡΜ του Μετώπου Εθνικής Απελευθέρωσης (FLN). Μια ιστορία που την αφηγείται μαγευτικά στο βιβλίο Το Αόρατο Εργοστάσιο της Επανάστασης. Μαζί με τα βιβλία Η Μαύρη Ήπειρος και την Αλγερινή Επανάσταση, ο Μίμης μας έχει και μια μαρτυρία για το μεγάλο κύμα των αντιαποικιακών επαναστάσεων των δεκαετιών του ’50 και του ’60. 

Ο Μίμης συμμετείχε στους αγώνες της δεκαετίας του ’60, στη «Χαμένη Άνοιξη» των Ιουλιανών και στη συνέχεια στην αντιδικτατορική πάλη. Όταν διέφυγε στη Δυτική Γερμανία συνδέθηκε με το ΠΑΚ και στη συνέχεια έγινε μέλος του ΕΓ του ΠΑΣΟΚ απ’ όπου αποχώρησε, με διάφορους συντρόφους του το 1977. 

Διεθνιστικές ιδέες

Με τον Μίμη βρεθήκαμε μαζί σε όλες τις μάχες των τελευταίων δεκαετιών. Είχε πολύτιμη συμβολή στην Επιτροπή Υπεράσπισης των 5 της ΟΣΕ το 1992 για το βιβλίο Η Κρίση στα Βαλκάνια το Μακεδονικό και η Εργατική Τάξη. Η κυβέρνηση του πατρός Μητσοτάκη είχε σύρει τους συντρόφους/σσες στα δικαστήρια όταν οργάνωνε τα πρώτα εθνικιστικά συλλαλητήρια για το «όνομα της Μακεδονίας». Ο Μίμης ήταν εκεί, ζωντανός κρίκος με την κληρονομιά του Π. Πουλιόπουλου που δεκαετίες πριν είχε υπερασπίσει τις ιδέες του διεθνισμού στο στρατοδικείο. 

Ως μάρτυρας υπεράσπισης στη δίκη που ξεκίνησε τον Μάη του ’93 δήλωνε ότι: «Οι κατηγορούμενοι βρίσκονται στο εδώλιο γιατί επιχείρησαν να συγκρουστούν με τον εθνικισμό. Προέρχονται από μια πολιτική παράδοση που παλεύει για τη συναδέλφωση των λαών. Γι’ αυτό είναι ντροπή να τραβιούνται σε δίκη για ‘πρόκληση σε διχόνοια’ με τους νόμους του δικτάτορα Μεταξά». 

Το κίνημα συμπαράστασης που απλώθηκε σε όλη την Αριστερά και τα συνδικάτα επέβαλε την αθώωση των «5 της ΟΣΕ». Και ο Μίμης είχε τη δικιά του, σημαντική συμβολή σε αυτή τη νίκη που άνοιξε δρόμους. 

Ο Μίμης πάντα πρόσφερε απλόχερα και χωρίς ίχνος έπαρσης και «ακαδημαϊσμού» την εμπειρία και τη γνώση του στους συντρόφους και τις συντρόφισσες του ΣΕΚ. Σε συνεντεύξεις στην Εργατική Αλληλεγγύη και στο περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω, στις παρεμβάσεις του σε εκδηλώσεις όπως αυτή που είχε οργανώσει το περιοδικό μας τον Οκτώβρη του 2014 στο Γκάζι για τα 70 χρόνια από την Απελευθέρωση της Αθήνας από τους ναζί. Και βέβαια στις εισηγήσεις του στο φεστιβάλ επαναστατικών ιδεών ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ που οργανώνει κάθε χρόνο το ΣΕΚ. 

Πέρσι τον Ιούνη ο Δ. Λιβιεράτος έδωσε μια συνέντευξη στην Εργατική Αλληλεγγύη για τα 100 χρόνια από το τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Στην ερώτηση τι έχει να προσφέρει το φεστιβάλ του Μαρξισμού απαντούσε ως εξής:

«Ο καπιταλισμός βρίσκεται σε διάλυση, σε παρακμή, αλλά δυστυχώς και το κίνημα το δικό μας δεν είναι ακόμα σε κατάσταση να πάρει τα πράγματα στα χέρια του. Χιλιάδες κόσμος έχει περάσει από το Μαρξισμό. Μπορεί να μην οργανώθηκε, αλλά ξέρει, έχει ακούσει. Το ΣΕΚ κρατάει τον ρόλο του. Η εφημερίδα κάθε βδομάδα, οι πυρήνες, οι συζητήσεις, η δράση. Το ΣΕΚ πρέπει να προετοιμαστεί, να είναι έτοιμο για μεγαλύτερη ανάπτυξη που θα είναι ξαφνική, μαζί με την ανάπτυξη του κινήματος. Και έχει γίνει στο παρελθόν. Το ’40 το ΚΚ ήταν διαλυμένο. Και μέσα σ’ ένα χρόνο έμπαινε στην διεκδίκηση της εξουσίας. Αυτόν τον ρόλο παίζει και ο Μαρξισμός. Εκπαιδεύει τα μέλη τον κόσμο για να ‘υποδεχτεί’ το μεγάλο κύμα».

Ο Μίμης έδινε πάντα δίπλα μας, σε όλες τις μικρές και μεγάλες μάχες, τη ζεστασιά και την συντροφικότητά του. Ακόμα και όταν η υγεία του δεν του επέτρεπε τις μεγάλες μετακινήσεις έδινε το παρόν όπως στα τραπεζάκια του ΣΕΚ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στα αγαπημένα του Πετράλωνα στις εκλογές της 21 Μάη. 

Το 2011 σε μια εκδήλωση που είχε οργανωθεί στην αίθουσα της ΟΤΟΕ για το έργο του, είχε πει με το λεπτό χιούμορ που τον διέκρινε ότι «ένας παλιός σύντροφος έλεγε ότι θέλει να είναι στην κηδεία του για να δει ποιοι ήρθαν και τι λένε. Ετσι αισθάνομαι σήμερα». Σήμερα σε αποχαιρετάμε χιλιάδες αγαπημένε σύντροφέ μας. Και το κενό που αφήνεις το γεμίζουν χιλιάδες νέοι σύντροφοι και συντρόφισσες στον αγώνα για την Επανάσταση και τον Σοσιαλισμό.

 

Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε την Τρίτη 20 Ιούνη στο 3ο Νεκροταφείο Αθήνας στη Νίκαια για να αποχαιρετήσει τον μεγάλο ιστορικό του εργατικού κινήματος και επαναστάτη Δημήτρη Λιβιεράτο που έφυγε από την ζωή την Παρασκευή 16/6/23 σε ηλικία 96 ετών. Τον συνόδευσαν τα στεφάνια της οικογένειάς του, συγγενών και φίλων, της ΓΣΕΕ, οργανώσεων της Αριστεράς ενώ το παρών έδωσαν αγωνιστές-τριες από όλο το φάσμα της και απ’ όλες τις γενιές, ιστορικοί και συνεργάτες του. Το τελευταίο αντίο δόθηκε με ένα θερμό χειροκρότημα και τη Διεθνή να τραγουδιέται πάνω από την τελευταία του κατοικία.  Τα θερμά συλλυπητήρια στην οικογένειά του. Αθάνατος!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου