Πέθανε Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ

 ΤΟ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 

Πηγή : ΟΚΔΕ

Πέθανε σε ηλικία 91 ετών ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο τελευταίος πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης. Το όνομά του συνδέθηκε με τον πρωταγωνιστικό ρόλο που έπαιξε στην τελευταία πράξη της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης, λόγω της αντεπαναστατικής σταλινικής πολιτικής η οποία οδήγησε στην κατάρρευση  του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού» και στην παλινόρθωση του καπιταλισμού. Ο Μ. Γκορμπατσόφ μπορεί να ηγήθηκε της πολιτικής της περεστρόικα, που ήταν ουσιαστικά μια αστική πολιτική, η οποία όμως έγινε με ενθουσιασμό δεχτή από όλα τα ΚΚ, ιδιαίτερα από τα λεγόμενα ευρωκομμουνιστικά αλλά και από το ΚΚΕ! «Οι ιδέες της περεστρόικα απαντούν στις απαιτήσεις της αναδιοργάνωσης του σοσιαλισμού, συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη της σύγχρονης θεωρίας του σοσιαλισμού, έκαναν τον σοσιαλισμό πιο ελκυστικό». Δήλωση της τότε ΓΓ του ΚΚΕ, Αλέκας Παπαρήγας στην Πράβδα 25/6/1991, (Παρόμοιες ήταν και οι δηλώσεις όλων των ηγετικών στελεχών του ΚΚΕ). Μετά την επιστροφή της από τη Μόσχα στην Αθήνα, στις 23 Ιουνίου 1991, και με τις πλάτες του Γκορμπατσόφ,  συγκαλεί την ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία καθαιρεί τον Παναγιώτη Λαφαζάνη και τον Γιάννη Δραγασάκη από το Πολιτικό Γραφείο και άλλα έξι μέλη της ΚΕ, αποφασίζοντας ταυτόχρονα τη σύγκληση έκτακτου Συνεδρίου του κόμματος για να εξοντώσει οργανωτικά-όπως θα γίνει τελικά-τη δεξιά πτέρυγα.  Από την ίδια συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής αποχώρησαν 44 μέλη της.

Βέβαια ο Μ. Γκορμπατσόφ δεν ήταν και δεν τα έκανε όλα αυτά μόνος τους. Όλα τα ηγετικά κλιμάκια ήταν σάπια και διεφθαρμένα, και υποστηρικτές, άλλοι λίγο άλλοι πολύ, της παλινόρθωσης του καπιταλισμού. Γύρω από αυτό το τελευταίο δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία, μια και οι απτές αποδείξεις είναι τεράστιες και καταθλιπτικές. Σχεδόν όλα τα μέλη του Πολιτικού Γραφείου κ.λπ., άρπαξαν/σφετερίστηκαν την τεράστια περιουσία του σοβιετικού λαού και την έκαναν δική τους και των οικογενειών τους. Η τελική επικράτηση του Γέλστιν και της ομάδας του, ίσως του πιο ακραίου φιλοκαπιταλιστικού και φιλοιμπεριαλιστικού στοιχείου δεν αλλάζει σε τίποτα την συνολική εικόνα, της οποίας ήταν μέρος, δηλαδή του γενικού εκφυλισμού του ΚΚΣΕ και του σταλινισμού. Ο Τρότσκι είχε περιγράψει θαυμάσια την κατάσταση στη Σοβιετική Ένωση πολλά χρόνια πριν, «Ένας όγκος μπορεί να μεγαλώσει και να πνίξει το ζωντανό οργανισμό…».[1]  Όπως και η πρόβλεψη που κάνει λίγα χρόνια αργότερα στο Μεταβατικό Πρόγραμμα, «Κάθε παραπάνω μέρα της κυριαρχίας της ενισχύει τον κλονισμό των θεμελίων των κοινωνικών στοιχείων της οικονομίας και μεγαλώνει τις πιθανότητες για μια καπιταλιστική παλινόρθωση. Ακριβώς σ’ αυτή την κατεύθυνση κινείται η Κομμουνιστική Διεθνής, ως πράκτορας και συνένοχος της σταλινικής κλί­κας στραγγαλίζοντας την ισπανική επανάσταση και αποσυνθέτοντας ιδεολογικά το παγκόσμιο προλεταριάτο»[2].
Ο Ριζοσπάστης (31/8/22) σε ένα πολύ μικρό άρθρο που αναφέρεται στο θάνατο του Γκορμπατσόφ γράφει, θέλοντας να τον χτυπήσει: «Τις πολύτιμες υπηρεσίες του τις εξαρσύρωσε κερδίζοντας επαίνους από τους καπιταλιστές εντός και εκτός Ρωσίας, ενώ ο ίδιος ο Γκορμπατσόφ πολλές φορές είχε ομολογήσει ότι σκοπός του ήταν να συμβάλει τα μέγιστα στην ανατροπή του σοσιαλισμού». Μήπως όμως και ο Ριζοσπάστης όπως και το ΚΚΕ, δεν υπολείπονταν κάποτε σε επαίνους και κολακείες προς τον Γκορμπατσόφ, την πολιτική και το έργο του, ένα μικρό δείγμα των οποίων φαίνεται και στο απόσπασμα της Α. Παπαρήγα που παραθέσαμε παραπάνω; Μήπως, το ίδιο δεν έκαναν και για όλες τις προηγούμενες ηγεσίες του ΚΚΣΕ; Ο Γκορμπατσόφ, ο Γέλτσιν, αλλά και οι λεγόμενοι πούροι σταλινικοί που επεχείρησαν το πραξικόπημα του Αυγούστου του 1991 δεν προέρχονταν από την ίδια σταλινική σχολή; Ή μήπως επειδή «ξύπνησε» ο Ριζοσπάστης και το ΚΚΕ μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, σημαίνει ότι μέχρι τότε όλα πήγαιναν καλά και ανοικοδομούνταν ο Σοσιαλισμός;   

Αναμφίβολα οι παγκόσμιες δυνάμεις της αστικής τάξης και του ιμπεριαλισμού από τη μεριά τους γράφουν και λένε ύμνους για τον Γκορμπατσόφ. Τους πρόσφερε τεράστια υπηρεσία και τους έδωσε μια τεράστια ιστορική ευκαιρία να βγάλουν το σύστημα τους από την κρίση, από το μακρύ κύμα ύφεσης που μετρούσε  κοντά στα 20 χρόνια. Όπως γνωρίζουμε όλοι, αυτό όχι μόνο δεν έγινε κατορθωτό αλλά-λίγο αργότερα- μεγάλωσε ακόμη περισσότερο την κρίση του καπιταλιστικού συστήματος, εξάρθρωσε την αυστηρά ιεραρχημένη δομή του ιμπεριαλιστικού συστήματος, ανέδειξε νέες δυνάμεις που σταδιακά υποσκελίζουν τις παλιές καπιταλιστικές και ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που κυριαρχούσαν στα προηγούμενα 150-200 χρόνια. Και βέβαια, όπως ήταν φυσικό, οι καπιταλιστές και ιμπεριαλιστές εκμεταλλεύτηκαν τη διάλυση της ΕΣΣΔ και την παλινόρθωση του καπιταλισμού, και προσπάθησαν να τα συνδέσουν με την «κατάρρευση ή την ανατροπή του Σοσιαλισμού» και το «θρίαμβο της οικονομίας της αγοράς», «του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής  και του καπιταλισμού». Γενικεύοντας και κωδικοποιώντας, η Wall Street Journal το 1990 μετά την κατάρρευση του Σταλινισμού, τη γενική αντίληψη της παγκόσμια αστικής τάξης και των ιμπεριαλιστών βγήκε με πρωτοσέλιδο: «Εμείς (δηλ. ο καπιταλισμός) νικήσαμε».

Ωστόσο, όπως αποδείχτηκε και αποδεικνύεται κάθε μέρα όλο και περισσότερο, καμιά καταστροφή, ούτε η λαίλαπα της σοσιαλδημοκρατίας και του σταλινισμού, ούτε η κατάρρευση και παλινόρθωση του καπιταλισμού στην ΕΣΣΔ, στις άλλες ανατολικές χώρες και την Κίνα, δεν κατόρθωσαν να ανακόψουν την κρίση του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος και την κυρίαρχη τάση της καθολικότητας και της επανάστασης. Αλλά, όχι μόνο αυτό, ανίκανος ο καπιταλισμός να αρπάξει την ιστορική ευκαιρία που του δόθηκε απλόχερα από τους πράκτορες του μέσα στο εργατικό κίνημα (σοσιαλδημοκρατία και σταλινισμός) βυθίζεται όλο και περισσότερο σε μια πρωτοφανή διαλυτική κρίση. Και αποδεικνύει περίτρανα την αξεπέραστη παρακμή του και διατρανώνει την βαθύτερη απαίτηση των παγκόσμιων παραγωγικών δυνάμεων προς την καθολικότητα κατά τον Μαρξ (Grundrisse) που γεννιέται, αναπτύσσεται και συγκρούεται με τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής και που, κατά τον Τρότσκι κορυφώνεται στην εποχή μας με τον παγκόσμιο χαρακτήρα που αποκτούν οι κοινωνικές παραγωγικές δυνάμεις, η οικονομία, η πολιτική, ο πολιτισμός… σοσιαλιστική κοινωνία.

[1] Λ. Τρότσκι, Η ταξική φύση της Σοβιετικής ένωσης  1 Οκτώβριου 1933), σελ 35, εκδ. Αλλαγή

[2] Λ. Τρότσκι, Η θανάσιμη αγωνία του καπιταλισμού και τα καθήκοντα της 4ης Διεθνούς (Μεταβατικό Πρόγραμμα),  σελ 49, εκδ. Εργατική Πάλη (2003).