Το Εditorial Της "Εργατικής Αριστεράς" Που Κυκλοφορεί (φύλλο Νο 480)

Αρκετές εβδομάδες μετά την εισβολή του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία, η μαύρη σκιά του πολέμου κάνει τον κόσμο πιο σκοτεινό.

Ασφα­λώς το με­γα­λύ­τε­ρο δράμα βιώ­νει ο ου­κρα­νι­κός λαός. Εκα­τομ­μύ­ρια εγκα­τα­λεί­πουν τη χώρα ή τα σπί­τια τους (εσω­τε­ρι­κά εκτο­πι­σμέ­νοι), ενώ οι κά­τοι­κοι των πο­λιορ­κη­μέ­νων πό­λε­ων βιώ­νουν συν­θή­κες αν­θρω­πι­στι­κής κρί­σης. Μαζί με την ει­σβο­λή, οι απλοί άν­θρω­ποι στην Ου­κρα­νία υπο­φέ­ρουν πρώ­τοι και από όλα τα «πα­ρελ­κό­με­να» του πο­λέ­μου: Τις δυ­σκο­λί­ες κα­θη­με­ρι­νής επι­βί­ω­σης, που δεν αγ­γί­ζουν πχ τους ολι­γάρ­χες, την πε­ρι­στο­λή των δη­μο­κρα­τι­κών δι­καιω­μά­των που φέρ­νει ο στρα­τιω­τι­κός νόμος, την απει­λή ενί­σχυ­σης (ιδε­ο­λο­γι­κής και ορ­γα­νω­τι­κής) των πιο έξαλ­λων-ακρο­δε­ξιών εκ­δο­χών του ου­κρα­νι­κού εθνι­κι­σμού.

Το άλλο θύμα του πο­λέ­μου που εξα­πέ­λυ­σε ο Πού­τιν είναι ο ρω­σι­κός λαός. Αυτό δεν αφορά μόνο τους νέους που σκο­τώ­νο­νται σε έναν κα­τα­κτη­τι­κό πό­λε­μο από τoν οποίο δεν έχουν τί­πο­τα να κερ­δί­σουν, αλλά και τα «με­τό­πι­σθεν». Όπου η ερ­γα­ζό­με­νη πλειο­ψη­φία θα υπο­μεί­νει τις δυ­σκο­λί­ες που δη­μιουρ­γούν οι οι­κο­νο­μι­κές κυ­ρώ­σεις (ενώ οι αντί­στοι­χοι ολι­γάρ­χες θα βρουν πα­ρη­γο­ριά στις αγκα­λιές του Ισ­ρα­ήλ και του Ντου­μπάι για τις δυ­σκο­λί­ες που δη­μιουρ­γού­νται στην επι­χει­ρη­μα­τι­κή τους δράση), αντι­με­τω­πί­ζει μια σα­ρω­τι­κή επί­θε­ση στις δη­μο­κρα­τι­κές ελευ­θε­ρί­ες, στο όνομα της μη-υπο­νό­μευ­σης της «πο­λε­μι­κής προ­σπά­θειας», και την απει­λή ενί­σχυ­σης του με­γα­λο­ρω­σι­κού εθνι­κι­σμού.

Ομως καθώς η πτυχή της ρω­σι­κής ιμπε­ρια­λι­στι­κής επί­θε­σης στην Ου­κρα­νία συ­νυ­πάρ­χει με τη δυ­να­μι­κή της ευ­ρύ­τε­ρης εν­δοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κής αντι­πα­ρά­θε­σης, οι συ­νέ­πειες αγ­γί­ζουν τους λαούς διε­θνώς. Μπο­ρεί να μη βιώ­νου­με τις φρι­κτές συν­θή­κες του άμε­σου πο­λέ­μου, αλλά ήδη έχου­με μια ισχυ­ρή «πρό­γευ­ση» των σκο­τει­νών συν­θη­κών που δη­μιουρ­γεί η πο­λε­μο­κά­πη­λη ατμό­σφαι­ρα.

Η σα­ρω­τι­κή ομο­φω­νία στις δυ­τι­κές πρω­τεύ­ου­σες υπέρ της ενί­σχυ­σης του μι­λι­τα­ρι­σμού και υλικά (με ό,τι ση­μαί­νει αυτό για την σπα­τά­λη πο­λύ­τι­μων πόρων που θα μπο­ρού­σαν να κα­λύ­ψουν πραγ­μα­τι­κές κοι­νω­νι­κές ανά­γκες), αλλά και ιδε­ο­λο­γι­κά είναι μια με­γά­λη πρό­κλη­ση.

Η πίεση στα δη­μο­κρα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα -τάση που είχε ήδη ενι­σχυ­θεί τα τε­λευ­ταία χρό­νια στην Ευ­ρώ­πη- επί­σης αυ­ξά­νε­ται: Το κλεί­σι­μο των ρω­σι­κών ΜΜΕ και πα­ραρ­τη­μά­των τους, αλλά και το γε­νι­κό­τε­ρο κλίμα «μα­καρ­θι­σμού» που βα­φτί­ζει «που­τι­νό­φι­λους» (!) όσους κι όσες δεν υπο­κύ­πτουν στην επι­χεί­ρη­ση συλ­λο­γι­κής αμνη­σί­ας για τον χα­ρα­κτή­ρα και τα πε­πραγ­μέ­να της «συλ­λο­γι­κής Δύσης» είναι μια έν­δει­ξη.

Η ίδια η ρω­σι­κή ει­σβο­λή, οι σα­ρω­τι­κές δυ­τι­κές οι­κο­νο­μι­κές κυ­ρώ­σεις και τα ρω­σι­κά αντί­με­τρα, αφε­νός δη­μιουρ­γούν πραγ­μα­τι­κές οι­κο­νο­μι­κές πιέ­σεις, οι οποί­ες και πάλι πέ­φτουν στους ώμους της ερ­γα­ζό­με­νης πλειο­ψη­φί­ας, ενώ πα­ράλ­λη­λα λει­τουρ­γούν ως πρό­σχη­μα για να πα­ρου­σια­στούν ως ανε­ξέ­λεγ­κτο «φυ­σι­κό φαι­νό­με­νο» η ακρί­βεια και η κερ­δο­σκο­πία που απει­λού­σε τα ερ­γα­τι­κά ει­σο­δή­μα­τα και πριν την ρω­σι­κή ει­σβο­λή. Ο πλη­θω­ρι­σμός -και ιδιαί­τε­ρα οι συ­νέ­πειες σε ενέρ­γεια και τρό­φι­μα- απει­λεί με δρα­μα­τι­κή υπο­βάθ­μι­ση των συν­θη­κών ζωής.

Πα­ράλ­λη­λα αντι­με­τω­πί­ζου­με και εδώ την ενί­σχυ­ση του εθνι­κι­σμού -με την ευ­ρύ­τε­ρη έν­νοια της ιδε­ο­λο­γί­ας της «εθνι­κής ενό­τη­τας» και της πί­ε­σης για συ­σπεί­ρω­ση γύρω από τη «ση­μαία» («δυ­τι­κή», «εθνι­κή» ή και τα δύο ταυ­τό­χρο­να). Αυτό είναι το βα­θύ­τε­ρο νόημα της ιδε­ο­λο­γι­κής-προ­πα­γαν­δι­στι­κής επι­θε­τι­κό­τη­τας που ξε­δι­πλώ­νουν οι κυ­βερ­νή­σεις του «δυ­τι­κού κό­σμου» γύρω από τη ρω­σι­κή ει­σβο­λή. Οι κυ­ρί­αρ­χοι και τα επι­τε­λεία τους γνω­ρί­ζουν καλά ότι επι­φυ­λάσ­σουν δύ­σκο­λες μέρες για τις υπο­τε­λείς τά­ξεις -και επι­στρα­τεύ­ουν την πο­λε­μο­κά­πη­λη «ενό­τη­τα απέ­να­ντι στον εχθρό».

Με αυτή την έν­νοια, ο Πού­τιν προ­σέ­φε­ρε καλές υπη­ρε­σί­ες στις δυ­τι­κές κυ­βερ­νή­σεις, που απο­δεί­χθη­καν έτοι­μες από καιρό να αξιο­ποι­ή­σουν έναν τρο­μα­κτι­κό «μπα­μπού­λα», απέ­να­ντι στον οποίο θα επι­χει­ρή­σουν να συ­σπει­ρώ­σουν την κοινή γνώμη: όχι για να κα­τα­δι­κά­σει την ρω­σι­κή ει­σβο­λή ή να στα­θεί στο πλευ­ρό της Ου­κρα­νί­ας, αλλά για να απο­δε­χτεί τις πο­λε­μι­κές δα­πά­νες ως «ανα­γκαί­ες», να υπο­μεί­νει στω­ι­κά το κό­στος που απαι­τεί η στα­δια­κή «από-πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση» και η γε­νι­κό­τε­ρη οι­κο­νο­μι­κή κρίση ως «τί­μη­μα που αξί­ζει να πλη­ρώ­σει», πα­ρα­μέ­νο­ντας ικα­νο­ποι­η­μέ­νη στη σκέψη ότι -του­λά­χι­στον- ζει στον «ελεύ­θε­ρο κόσμο»…

Σε αυτό το υπό­βα­θρο, οι αντι­δρα­στι­κές ιδέες γί­νο­νται ακόμα πιο επι­κίν­δυ­νες. Αφε­νός, ο ρα­τσι­σμός, που εμ­φα­νί­ζε­ται με δύο όψεις: Με τον γε­νι­κευ­μέ­νο αντι­ρω­σι­σμό, που στρέ­φε­ται κατά πά­ντων, αλλά και με την προ­κλη­τι­κή προ­πα­γαν­δι­στι­κή έμ­φα­ση στην «καλή ποιό­τη­τα» των Ου­κρα­νών προ­σφύ­γων ή τη «συγ­γέ­νεια μαζί τους», μην τυχόν και πα­ρε­ξη­γη­θεί η πο­λι­τι­κή κα­λω­σο­ρί­σμα­τος ως γε­νι­κευ­μέ­νη για κάθε κυ­νη­γη­μέ­νο, αλλά και για να ενι­σχυ­θεί ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο ιδε­ο­λο­γι­κά η άποψη μιας «ευ­ρω­παϊ­κής ταυ­τό­τη­τας» που απει­λεί­ται από τους σκου­ρό­χρω­μους και τους μου­σουλ­μά­νους.

Αφε­τέ­ρου, οι γε­νι­κό­τε­ρες κοι­νω­νι­κά αντι­δρα­στι­κές από­ψεις: Οι διε­θνείς φίλοι και θαυ­μα­στές του Πού­τιν στην αμε­ρι­κα­νι­κή και ευ­ρω­παϊ­κή ακρο­δε­ξιά, ξε­περ­νά­νε την αμη­χα­νία που τους δη­μιουρ­γεί το κλίμα κα­τα­δί­κης της ει­σβο­λής κα­τα­φεύ­γο­ντας σε ένα μή­νυ­μα στις «δυ­τι­κές» κοι­νω­νί­ες: Ενώ η Ρωσία δεί­χνει «πώς χτί­ζο­νται τα ισχυ­ρά έθνη», εμείς εδώ γί­να­με «αδύ­να­μοι», συ­ζη­τώ­ντας για το κοι­νω­νι­κό φύλο, τα αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα και άλλα απε­χθή συμ­πτώ­μα­τα «εκ­φυ­λι­σμού».

Ολα αυτά αφο­ρούν και τη χώρα μας, όπου δια­θέ­του­με μια κυ­βέρ­νη­ση που έχει στα­θεί στο δεξί άκρο όλων των σχε­τι­κών διερ­γα­σιών στις αστι­κές τά­ξεις διε­θνώς. Επι­τα­χύ­νο­ντας τον τούρ­μπο-νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο καλ­πα­σμό τη στιγ­μή που διά­φο­ρες ηγε­σί­ες συ­ζη­τού­σαν «τρο­πο­ποι­ή­σεις» ή κα­τέ­φευ­γαν και σε κά­ποιες «ετε­ρό­δο­ξες» πο­λι­τι­κές ως ανα­γκαίο συ­μπλή­ρω­μα στο μίγμα που πα­ρα­μέ­νει νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο. Από την όλη σχε­τι­κή συ­ζή­τη­ση πι­θα­νών επι­μέ­ρους «πα­ρα­βιά­σε­ων» των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων ιερών και οσίων της ΕΕ, η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη έχει πρω­το­στα­τή­σει (και χρο­νι­κά και πο­λι­τι­κά) κυ­ρί­ως στο ζή­τη­μα εξαί­ρε­σης των… πο­λε­μι­κών δα­πα­νών από τον δη­μο­σιο­νο­μι­κό κορσέ. Ενώ η παν­δη­μία συ­νε­χί­ζει να… υπάρ­χει, έχει «εξα­φα­νι­στεί» από τη δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση, για τις ανά­γκες της του­ρι­στι­κής βιο­μη­χα­νί­ας αλλά και της προ­ώ­θη­σης της ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης του ΕΣΥ. Το ότι και αυτή η κυ­βέρ­νη­ση υπο­χρε­ώ­νε­ται ενί­ο­τε να κάνει ή να συ­ζη­τά (πχ στο ζή­τη­μα του ρεύ­μα­τος) πράγ­μα­τα που πα­ρα­μέ­νουν απο­λύ­τως ανε­παρ­κή, αλλά και απο­λύ­τως κό­ντρα στα «πι­στεύω» της, δεί­χνει επί­γνω­ση για το μέ­γε­θος της κρί­σης (και του πο­λι­τι­κού κιν­δύ­νου που δη­μιουρ­γεί).

Πα­ράλ­λη­λα, δρού­με σε μια χώρα όπου το πρό­βλη­μα του εθνι­κι­σμού και των αντα­γω­νι­σμών προ­ϋ­πήρ­χε του ση­με­ρι­νού διε­θνούς πα­ρο­ξυ­σμού, στα πλαί­σια του ελ­λη­νο­τουρ­κι­κού αντα­γω­νι­σμού. Ακόμα και η προ­ο­πτι­κή «συ­νεν­νό­η­σης», έχει ακόμα πολ­λές εκ­κρε­μό­τη­τες που είναι άγνω­στο πώς θα επι­λυ­θούν και τι εντά­σεις μπο­ρεί να προ­κα­λέ­σουν, ενώ δη­μιουρ­γεί και το ερω­τη­μα­τι­κό των πο­λι­τι­κών συ­νε­πειών που θα έχει αυτή η δια­δι­κα­σία σε ένα τμήμα του πλη­θυ­σμού που «εκ­παι­δεύ­τη­κε» δια­χρο­νι­κά στο μα­ξι­μα­λι­σμό των «εθνι­κών δι­καί­ων».

Δρού­με επί­σης σε μια χώρα που ακόμα και η δειλή ή υπο­κρι­τι­κή «πρά­σι­νη» γλώσ­σα άλλων αστι­κών δυ­νά­με­ων ήταν στα γεν­νο­φά­σκια της, επι­σκια­σμέ­νη από τη «μαύρη» γλώσ­σα του εξο­ρυ­κτι­σμού, ο οποί­ος σή­με­ρα φαί­νε­ται να παίρ­νει νέα πνοή μέσω της συ­ζή­τη­σης για «ενερ­γεια­κή επάρ­κεια» αλλά και των ακόμα πιο φι­λό­δο­ξων σχε­δί­ων για «Ελ­λά­δα-ενερ­γεια­κό κόμβο». Ίσως όχι με EastMed, αλλά με ένα πλή­θος πι­θα­νών «εναλ­λα­κτι­κών», εξί­σου επι­βλα­βών για το πε­ρι­βάλ­λον.

Πα­ράλ­λη­λα, η ΕΛΑΣ ανα­λαμ­βά­νει να υπο­γραμ­μί­σει τα -λευ­κά, ευ­ρω­παϊ­κά- όρια της κυ­βερ­νη­τι­κής «αλ­λη­λεγ­γύ­ης στους πρό­σφυ­γες», εξα­πο­λύ­ο­ντας στο κέ­ντρο της Αθή­νας επι­χει­ρή­σεις που στρέ­φο­νται απο­κλει­στι­κά κατά… σκου­ρό­χρω­μων κα­τοί­κων του κέ­ντρου.

Στη σκιά του πο­λέ­μου στην Ου­κρα­νία, ορ­γα­νώ­νουν «πό­λε­μο στο εσω­τε­ρι­κό», ενα­ντί­ον του βιο­τι­κού μας επι­πέ­δου, των δη­μο­κρα­τι­κών μας δι­καιω­μά­των, του πε­ρι­βάλ­λο­ντος. Οι δια­δη­λώ­σεις για τα δι­καιώ­μα­τα των γυ­ναι­κών στις 8 Μάρτη, αυτές για τα δι­καιώ­μα­τα προ­σφύ­γων και με­τα­να­στών στις 19 Μάρτη, οι αντι­πο­λε­μι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις, η γε­νι­κή απερ­γία για τα ερ­γα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα, ενά­ντια στη λι­τό­τη­τα, ενά­ντια στον πό­λε­μο στις 6 Απρί­λη, δεί­χνουν το δρόμο. Στον καιρό που ζούμε, οφεί­λου­με να θυ­μό­μα­στε ότι -όπως τό­νι­ζε ο Γερ­μα­νός επα­να­στά­της Καρλ Λί­μπ­κνε­χτ- «ο πιο επι­κίν­δυ­νος εχθρός κάθε λαού βρί­σκε­ται μέσα στην ίδια του τη χώρα». Αυτό το «πνεύ­μα» οφεί­λει να χα­ρα­κτη­ρί­σει τη δράση μας -και ιδιαί­τε­ρα την φε­τι­νή Πρω­το­μα­γιά.