Το Εditorial Της "Εργατικής Αριστεράς" Που Κυκλοφορεί (φύλλο Νο 478)

Failed State. Ως «αποτυχημένα» κράτη χαρακτηρίζει συνήθως η αγγλόφωνη δημοσιογραφική αργκό τις διοικήσεις φτωχών χωρών του Νότου που παύουν να επιτελούν το ρόλο τους στην εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας.

Καθώς ο όρος επι­φυ­λάσ­σε­ται συ­νή­θως για «εχθρούς», δεν θα το δει κα­νείς να χρη­σι­μο­ποιεί­ται για τη σύγ­χρο­νη Ελ­λά­δα. Αλλά πραγ­μα­τι­κά πώς αλ­λιώς μπο­ρεί κα­νείς να απο­τι­μή­σει τη συσ­σω­ρευ­μέ­νη εμπει­ρία της κρα­τι­κής αντα­πό­κρι­σης στις πυρ­κα­γιές του κα­λο­και­ριού, στον πρό­σφα­το χιο­νιά και στη 2ετή παν­δη­μία;

Ενα κοι­νω­νι­κό κρά­τος που δεν είχε καν ως ση­μείο αφε­τη­ρί­ας τις «μέρες δόξας» άλλων ευ­ρω­παϊ­κών χωρών, δια­βρώ­θη­κε επί δε­κα­ε­τί­ες από τον νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό και υπέ­στη μια βίαιη υπο­βάθ­μι­ση στα χρό­νια των μνη­μο­νί­ων. Και τις συ­νέ­πειες βιώ­νου­με συ­στη­μα­τι­κά τα τε­λευ­ταία χρό­νια.

Η Πο­λι­τι­κή Προ­στα­σία εξα­ντλεί­ται στο να στέλ­νει SMS (για να εκ­κε­νώ­σου­με τα σπί­τια μας ή να μεί­νου­με σε αυτά, ανά­λο­γα την απει­λή) και από εκεί και πέρα, «δική μας ευ­θύ­νη» ό,τι μας συμ­βεί και το κρά­τος «είπε και ελά­λη­σε και αμαρ­τί­αν ουκ έχει».

Οσα ζούμε τα τε­λευ­ταία χρό­νια απο­τε­λούν ένα δριμύ «κα­τη­γο­ρώ» κατά του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού και του χι­λιο­τρα­γου­δη­μέ­νου ιδιω­τι­κού τομέα. Η με­τω­πι­κή επί­θε­ση στο «σπά­τα­λο δη­μό­σιο» ξε­γύ­μνω­σε πο­λύ­τι­μες υπη­ρε­σί­ες που θα απο­τε­λού­σαν την πρώτη γραμ­μή άμυ­νας απέ­να­ντι στις πυρ­κα­γιές, στο χιο­νιά, στην παν­δη­μία. Πα­ρέ­δω­σε κρί­σι­μες λει­τουρ­γί­ες στην «επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τα», είτε γιατί πα­ρου­σιά­στη­καν ως ένα ακόμα «εμπό­ρευ­μα», είτε γιατί η κοινή γνώμη βομ­βαρ­δί­στη­κε με από­ψεις για την ανω­τε­ρό­τη­τα του ιδιω­τι­κού τομέα να προ­σφέ­ρει επαρ­κείς υπη­ρε­σί­ες που θα άξι­ζαν τάχα τον κόπο του αντί­τι­μου.

Τα απο­τε­λέ­σμα­τα τα βιώ­σα­με στους απο­κλει­σμούς στην Ατ­τι­κή Οδό, που έχει βγά­λει υπερ­κέρ­δη γιατί μας κάνει την τιμή να την χρη­σι­μο­ποιού­με και ζητά και υπέ­ρο­γκες απο­ζη­μιώ­σεις όταν δεν την χρη­σι­μο­ποι­ή­σα­με λόγω παν­δη­μί­ας (Περ­νάς; Πλη­ρώ­νεις. Δεν περ­νάς; Πάλι πλη­ρώ­νεις). Τα βιώ­νου­με με τον ΔΕΔ­ΔΗΕ, όπου με τα λόγια γνω­στού κω­μι­κού, «τρέ­μου­με μην φύγει το ρεύμα και τρέ­μου­με κι όταν έρθει το ρεύμα». Τα βιώ­νου­με στα υπερ­φορ­τω­μέ­να δη­μό­σια νο­σο­κο­μεία την ώρα που στις ιδιω­τι­κές κλι­νι­κές (στις οποί­ες ωθού­νται όλα τα μη-covid πε­ρι­στα­τι­κά) ή στην τιμή των τεστ και των μα­σκών ο «επι­χει­ρη­μα­τι­κός κό­σμος» επι­δί­δε­ται στη νό­μι­μη εκ­δο­χή της πα­λιάς καλής τέ­χνης που κά­πο­τε απο­κα­λού­σα­με μαυ­ρα­γο­ρι­τι­σμό.

Αυτή η από­συρ­ση του κρά­τους και η πα­ρά­δο­ση κρί­σι­μων λει­τουρ­γιών στους ιδιώ­τες δεν αφορά κά­ποια αντι­κει­με­νι­κή «δη­μο­σιο­νο­μι­κή» ανά­γκη. Τα τε­λευ­ταία χρό­νια έχουν δα­πα­νη­θεί θη­ριώ­δη ποσά για πα­νά­κρι­βα πο­λε­μι­κά ερ­γα­λεία. Τα πο­λυ­δια­φη­μι­σμέ­να Ραφάλ έχουν γίνει ανέκ­δο­το. Σβή­νουν φω­τιές; Ρί­χνουν αλάτι; Ανα­χαι­τί­ζουν τον ιό; Όλα αυτά τα χρό­νια, πόσες απώ­λειες με­τρά­με από όλα όσα δεν κά­νουν τα πο­λε­μι­κά αε­ρο­πλά­να και πόσες από «τον Τούρ­κο»;

Η αντί­φα­ση γί­νε­ται κραυ­γα­λέα από το γε­γο­νός ότι αυτή η πλή­ρης χρε­ο­κο­πία του νε­ο­φι­λευ­θε­ρι­σμού εξε­λίσ­σε­ται ενώ βρί­σκε­ται στην κυ­βέρ­νη­ση η πιο νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρα «τα­λι­μπα­νι­κή» πτέ­ρυ­γα της πιο αυ­θε­ντι­κής αστι­κής πα­ρά­τα­ξης, που έχει κάνει πε­ρή­φα­να λά­βα­ρο το «όλα στους ιδιώ­τες!».

Αυτός είναι ο λόγος που μια αρι­στε­ρή αντι­πο­λί­τευ­ση θα σή­κω­νε το αί­τη­μα της ανα­τρο­πής της κυ­βέρ­νη­σης της ΝΔ. Αντ’ αυτού, έχου­με μια «αρι­στε­ρή» αντι­πο­λί­τευ­ση που επι­λέ­γει να υπο­βι­βά­σει όλη την πο­λι­τι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση στο επί­πε­δο των «αχρή­στων» και της «επι­τε­λι­κής» ανι­κα­νό­τη­τας του Μα­ξί­μου. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ διεκ­δι­κεί δάφ­νες «κυ­βερ­νη­σι­μό­τη­τας» και αφή­νει -σκό­πι­μα- στο απυ­ρό­βλη­το τα πραγ­μα­τι­κά ζη­τή­μα­τα πο­λι­τι­κής στρα­τη­γι­κής, όπως η συ­νερ­γα­σία με τον «ιδιω­τι­κό τομέα», η οποία άλ­λω­στε χα­ρα­κτή­ρι­σε την «πρώτη φορά Αρι­στε­ρά» και έχει πλέον εξε­λι­χθεί σε «ταυ­το­τι­κό» χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό του τρό­που με τον οποίο επι­διώ­κουν να (ξανα)κυ­βερ­νή­σουν στην Κου­μουν­δού­ρου.

Από τους εθε­λο­ντές στις πυρ­κα­γιές του κα­λο­και­ριού και την αλ­λη­λεγ­γύη στους πλη­γέ­ντες, ως την αλ­λη­λεγ­γύη που εκ­δη­λώ­θη­κε κατά τους απο­κλει­σμούς στα χιό­νια, κι από τους αγώ­νες των υγειο­νο­μι­κών ως την οι­κειο­θε­λή προ­σπά­θεια των αν­θρώ­πων να προ­στα­τευ­τούν και να προ­στα­τεύ­ουν εν μέσω κυ­βερ­νη­τι­κής «ανε­με­λιάς» μπρο­στά την «Όμι­κρον» (η πο­λυ­δια­φη­μι­σμέ­νη «ηπιό­τη­τα» της οποί­ας συ­νο­δεύ­ε­ται από νέα ρεκόρ κα­θη­με­ρι­νών θα­νά­των μέσα στο Γε­νά­ρη) έχει γίνει κα­θα­ρό ότι «μόνο ο λαός σώζει το λαό».

Αυτό το σύν­θη­μα πρέ­πει να απο­κτή­σει και την πο­λι­τι­κή και κοι­νω­νι­κή-διεκ­δι­κη­τι­κή του διά­στα­ση. Δέκα χρό­νια πριν, το πο­λύ­μορ­φο κί­νη­μα ενά­ντια στα μνη­μό­νια έδινε την κο­ρυ­φαία του με­γά­λη μάχη, όταν οι δρό­μοι της Αθή­νας ζού­σαν το πλη­σιέ­στε­ρο που έχου­με δει σε εξέ­γερ­ση, ενά­ντια στην κυ­βέρ­νη­ση Πα­πα­δή­μου. Δεν φτά­σα­με σε μια τέ­τοια κο­ρύ­φω­ση «από το που­θε­νά», είχαν προη­γη­θεί μι­κρές και με­γά­λες μάχες. Δεν ήταν το τοπίο των πο­λι­τι­κών συ­σχε­τι­σμών ευ­νοϊ­κό, αυτοί ανα­τρά­πη­καν στους δρό­μους, απέ­να­ντι στο Ενιαίο Μέ­τω­πο της τότε εθνι­κής συ­ναί­νε­σης. Σε έναν αντί­στοι­χο δρόμο έχου­με να βα­δί­σου­με σή­με­ρα. Ξε­κι­νώ­ντας από μι­κρούς και με­γά­λους αγώ­νες, ενά­ντια στη ση­με­ρι­νή κα­τα­θλι­πτι­κή συ­ναί­νε­ση εντός Βου­λής, γνω­ρί­ζο­ντας ότι τέ­τοιου με­γέ­θους κοι­νω­νι­κές-πο­λι­τι­κές ανα­με­τρή­σεις πα­ρα­μέ­νουν εφι­κτές.

Με την επί­γνω­ση ότι μόνο μέσα από την σο­βα­ρή κι ει­λι­κρι­νή επέν­δυ­ση σε αυ­τούς τους κοι­νω­νι­κούς αγώ­νες μπο­ρεί να ανα­συ­γκρο­τη­θεί και η ανα­γκαία πο­λι­τι­κή απά­ντη­ση.

Στη Γαλ­λία, εξε­λίσ­σε­ται μια ζο­φε­ρή δεξιά με­τα­τό­πι­ση του πο­λι­τι­κού σκη­νι­κού παρά τη σχε­τι­κή «ζω­ντά­νια» των κοι­νω­νι­κών κι­νη­μά­των και της κρι­τι­κής σκέ­ψης, ακρι­βώς επει­δή η Αρι­στε­ρά δεν έχει κα­τορ­θώ­σει να χτί­σει ένα πο­λι­τι­κό σχέ­διο -σε ορ­γα­νι­κή σχέση με τους κοι­νω­νι­κούς αγώ­νες- κι όχι απλώς να πα­ρου­σιά­σει μια εκλο­γι­κή πρό­τα­ση «στην τε­λι­κή ευ­θεία». Πα­ρό­μοιους κίν­δυ­νους αντι­με­τω­πί­ζου­με και εδώ.

Πα­ράλ­λη­λα χρειά­ζε­ται αυτή η προ­σπά­θεια πο­λι­τι­κής ανα­συ­γκρό­τη­σης να πάει πιο μα­κριά από την «πρώτη φορά». Η συ­ζή­τη­ση στη Χιλή, για τη σχέση της ρι­ζο­σπα­στι­κής-αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς με τα κι­νή­μα­τα που οδή­γη­σαν στις με­γά­λες πο­λι­τι­κές ανα­τρο­πές εκεί, και την ανά­γκη να μην υπο­κλι­θούν στις φωνές που ζη­τούν αυ­το­πε­ριο­ρι­σμό «σε αυτό που είναι εφι­κτό» για να μη «δι­χά­σου­με το στρα­τό­πε­δό μας», απο­τε­λεί μια άλλη πο­λύ­τι­μη βο­ή­θεια στην προ­σπά­θεια ανα­προ­σα­να­το­λι­σμού των αν­θρώ­πων της εδώ μα­χό­με­νης Αρι­στε­ράς.

Οι διαρ­κείς απο­τυ­χί­ες του συ­στή­μα­τος να αντι­με­τω­πί­σει στοι­χειω­δώς τις αν­θρώ­πι­νες ανά­γκες και τα αντα­να­κλα­στι­κά αλ­λη­λεγ­γύ­ης των απλών αν­θρώ­πων κά­νουν όλο και πιο σαφές ότι -όπως έλε­γαν κά­πο­τε κι οι ερ­γά­τες της ΒΙΟΜΕ παίρ­νο­ντας την πα­ρα­γω­γή από τα χέρια των «ανα­ξιο­πα­θού­ντων» αφε­ντι­κών- «Αν δεν μπο­ρεί­τε εσείς, μπο­ρού­με εμείς». Η συ­γκρό­τη­ση αυτού του «εμείς» στη με­γά­λη κλί­μα­κα, είναι το σκλη­ρό και πα­ρα­τε­τα­μέ­νο επί­δι­κο της επο­χής που ζούμε.