Ενιαίο Μέτωπο Και Αριστερά / του Π. Κοσμά

του Πάνου Κοσμά

Τα τελευταία χρόνια η συζήτηση μέσα στην Αριστερά για τα μέτωπα, τη μετωπική πολιτική και το Ενιαίο Μέτωπο έχει πάρει μεγάλη έκταση.

Το γε­γο­νός αυτό οφεί­λε­ται πρώτα απ’ όλα στη συ­νει­δη­το­ποί­η­ση εκ μέ­ρους της ευ­ρεί­ας πρω­το­πο­ρί­ας των κοι­νω­νι­κών αντι­στά­σε­ων και του κό­σμου της Αρι­στε­ράς της αδή­ρι­της ανά­γκης για ενό­τη­τα των δυ­νά­με­ων της Αρι­στε­ράς στη δράση, για συ­νερ­γα­σία τους και στο πο­λι­τι­κό επί­πε­δο, με στόχο τη συ­γκέ­ντρω­ση δυ­νά­με­ων για να δο­θούν σκλη­ρές μάχες με­γά­λης κλί­μα­κας ενά­ντια στη λι­τό­τη­τα, τα μνη­μό­νια, τον κρα­τι­κό αυ­ταρ­χι­σμό, το ρα­τσι­σμό κλπ.

Από την άλλη, το γε­γο­νός ότι η έν­νοια Ενιαίο Μέ­τω­πο έγινε πε­ρί­που κοι­νής χρή­σης στην Αρι­στε­ρά τα τε­λευ­ταία χρό­νια, δεν ση­μαί­νει κα­θό­λου ότι κα­τα­νο­ή­θη­κε το πε­ριε­χό­με­νό της. Πε­ρισ­σό­τε­ρο έδωσε τροφή σε μια εκτε­τα­μέ­νη και διά­χυ­τη «με­τω­πο­λο­γία» που απο­σά­θρω­σε κάθε κοινή κα­τα­νό­η­ση και κάθε στι­βα­ρή βάση της όλης συ­ζή­τη­σης.

Τι είναι το Ενιαίο Μέ­τω­πο

Η πα­ρά­δο­ση του Ενιαί­ου Με­τώ­που εδραιώ­θη­κε στις απο­φά­σεις του Τρί­του και Τέ­ταρ­του Συ­νε­δρί­ου της Κο­μου­νι­στι­κής Διε­θνούς, ανα­πτύ­χθη­κε στη συ­νέ­χεια από τον Τρό­τσκι στο Με­σο­πό­λε­μο και στη­ρί­ζε­ται σε κά­ποιες θε­με­λιώ­δεις αρχές.

Πρώτο, το Ενιαίο Μέ­τω­πο είναι «ερ­γα­λείο» για να εκ­φρα­στεί-απο­κα­τα­στα­θεί η ενό­τη­τα της ερ­γα­τι­κής τάξης στην τα­ξι­κή σύ­γκρου­ση, η ενό­τη­τα θέ­λη­σης και δρά­σης που έχει δια­σπα­στεί λόγω των δια­φο­ρε­τι­κών πο­λι­τι­κών της εκ­φρά­σε­ων. Στο Ενιαίο Μέ­τω­πο συμ­με­τέ­χουν –δυ­νη­τι­κά– μα­ζι­κές ορ­γα­νώ­σεις της ερ­γα­τι­κής τάξης, κοι­νω­νι­κές (συν­δι­κά­τα κλπ) και πο­λι­τι­κές (πο­λι­τι­κές εκ­φρά­σεις της ερ­γα­τι­κής τάξης, ακόμη και αν πρό­κει­ται για «αστι­κά ερ­γα­τι­κά κόμ­μα­τα», όπως η σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία του Με­σο­πο­λέ­μου).

Δεύ­τε­ρο, το Ενιαίο Μέ­τω­πο χτί­ζε­ται και από τα πάνω και από τα κάτω. Ακρι­βώς γιατί θέλει να άρει τις συ­νέ­πειες της –δε­δο­μέ­νης ακόμη και σε μια συ­γκυ­ρία επα­να­στά­σε­ων και αντε­πα­να­στά­σε­ων και ύπαρ­ξης δύο μα­ζι­κών Διε­θνών– διά­σπα­σης της πο­λι­τι­κής εκ­προ­σώ­πη­σης της ερ­γα­τι­κής τάξης και θέλει να λύσει αυτό το πρό­βλη­μα «εδώ και τώρα», στις μάχες του σή­με­ρα, οι ηγε­σί­ες των «άλλων», τις οποί­ες ακόμη ακο­λου­θεί ένα κομ­μά­τι της ερ­γα­τι­κής τάξης, δεν μπο­ρούν να προ­σπε­ρα­στούν. Η ιδέα του Ενιαί­ου Με­τώ­που μόνο απ’ τα κάτω απλώς δια­τη­ρεί τις συ­νέ­πειες της διά­σπα­σης της ερ­γα­τι­κής τάξης…

Τρίτο, το Ενιαίο Μέ­τω­πο βα­σί­ζε­ται στην αρχή «Χτυ­πά­με μαζί – Βα­δί­ζου­με χώρια». Δεν τί­θε­ται λοι­πόν ως προ­ϋ­πό­θε­ση η συ­νο­λι­κή συμ­φω­νία ή, πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο, η διά­λυ­ση των συ­νι­στω­σών του με­τώ­που. Η δια­δι­κα­σία συ­γκρό­τη­σης και οι κα­νό­νες λει­τουρ­γί­ας ενός με­τώ­που δεν μπο­ρεί να συγ­χέ­ο­νται με τις αντί­στοι­χες ενός κόμ­μα­τος.

Τέ­ταρ­το, «εξ ορι­σμού» λοι­πόν, το «αντι­κεί­με­νο» της τα­κτι­κής του ενιαί­ου με­τώ­που είναι κάθε φορά συ­γκε­κρι­μέ­νο και η βάση του είναι το «τι θα κά­νου­με μαζί». Το «τι θα πούμε μαζί» κα­θο­ρί­ζε­ται από το τι θα κά­νου­με: θα «πούμε» αυτά που είναι εντε­λώς απα­ραί­τη­τα για να εξα­σφα­λί­σουν την ενό­τη­τα και απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα στη δράση πάνω στο συ­γκε­κρι­μέ­νο. Το να θέ­του­με ως προ­ϋ­πό­θε­ση γε­νι­κού χα­ρα­κτή­ρα πο­λι­τι­κές συμ­φω­νί­ες για δρά­σεις και συ­νερ­γα­σί­ες με συ­γκε­κρι­μέ­νο πε­ριε­χό­με­νο δεν είναι παρά κα­τα­σκευή πο­λι­τι­κού άλ­λο­θι για να μη γίνει η συ­γκε­κρι­μέ­νη δράση και συ­νερ­γα­σία.

ΚΚΕ και η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ

Το ΚΚΕ αρ­νεί­ται το Ενιαίο Μέ­τω­πο με τον πλέον πλήρη τρόπο, αρ­νού­με­νο το πρώτο και θε­με­λιώ­δες κρι­τή­ριο, χωρίς το οποίο χά­νουν το νόημά τους και όλα τα υπό­λοι­πα: κα­τα­τάσ­σο­ντας όλες τις δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς στην κα­τη­γο­ρία του «οπορ­του­νι­σμού» (στην κα­λύ­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση) ή του «ανα­χώ­μα­τος του συ­στή­μα­τος» στη χει­ρό­τε­ρη, αρ­νεί­ται κάθε εί­δους συ­νερ­γα­σία. Το απο­τέ­λε­σμα είναι τρα­γι­κό: με το ΚΚΕ οι υπό­λοι­πες δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς δεν μπο­ρούν ούτε να βρε­θούν στον ίδιο τόπο την ίδια ώρα για να δια­δη­λώ­σουν μαζί ακόμη και στις γε­νι­κές απερ­γί­ες!

Πε­ρισ­σό­τε­ρο εν­δια­φέ­ρον –όχι από την άποψη του με­γέ­θους και της επιρ­ρο­ής της στην ερ­γα­τι­κή τάξη, αλλά από την άποψη των αντι­φά­σε­ων που τη δια­κρί­νουν– έχει η προ­σέγ­γι­ση της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ. Η πρό­σφα­τη κοινή ανα­κοί­νω­ση της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ με τη ΛΑΕ έτυχε πολύ θερ­μής υπο­δο­χής από τον κόσμο των δύο σχη­μα­τι­σμών, αλλά και από κόσμο της Αρι­στε­ράς ευ­ρύ­τε­ρα. Όμως, όταν έρ­χε­ται η ώρα των κομ­μα­τι­κών απο­φά­σε­ων και της πρά­ξης, τα δείγ­μα­τα γρα­φής είναι πολύ δια­φο­ρε­τι­κά…

Στην πρό­σφα­τη πο­λι­τι­κή από­φα­ση της Τρί­της Συν­διά­σκε­ψης της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ, μπο­ρεί κα­νείς να ανα­κα­λύ­ψει τη βάση όλων των αντι­φά­σε­ων και προ­βλη­μά­των, που όταν στη συ­νέ­χεια περ­νά­με στην πράξη επι­δει­νώ­νο­νται ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο. Συ­γκε­κρι­μέ­να:

Η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ κα­τα­τάσ­σει τη ΛΑΕ, μαζί με το ΚΚΕ, στο χώρο της ρε­φορ­μι­στι­κής Αρι­στε­ράς. Αυτό από μόνο του δεν θα ήταν πρό­βλη­μα για μια τα­κτι­κή Ενιαί­ου Με­τώ­που, αλλά για την ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ είναι απλώς μέρος της «αι­τιο­λο­γι­κής βάσης» για την άρ­νη­ση κε­ντρι­κών πο­λι­τι­κών συμ­μα­χιών. Ο –κατά τον ορι­σμό της πο­λι­τι­κής από­φα­σης της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ– ρε­φορ­μι­στι­κός χα­ρα­κτή­ρας της ΛΑΕ είναι εμπό­διο, για πα­ρά­δειγ­μα, για μια κοινή δια­κή­ρυ­ξη κοι­νών στό­χων, πο­λι­τι­κών και προ­γραμ­μα­τι­κών, που αναμ­φί­βο­λα θα λει­τουρ­γού­σε θε­τι­κά για τη συ­σπεί­ρω­ση και την ανα­πτέ­ρω­ση των ελ­πί­δων ευ­ρύ­τε­ρου κό­σμου της Αρι­στε­ράς και θα έδινε απο­φα­σι­στι­κή ώθηση στις «καλές πρα­κτι­κές» κοι­νής δρά­σης σε κοι­νω­νι­κούς χώ­ρους, κι­νή­μα­τα αντί­στα­σης, γει­το­νιές, στο κί­νη­μα αλ­λη­λεγ­γύ­ης στους πρό­σφυ­γες κλπ; Ήταν σωστό, για πα­ρά­δειγ­μα, να κα­τέ­βουν χω­ρι­στά στις τε­λευ­ταί­ες εκλο­γές (ή στις επό­με­νες) η ΛΑΕ και η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ;

Οι προ­γραμ­μα­τι­κές θέ­σεις των δύο σχη­μα­τι­σμών είναι κατά 90% κοι­νές, αλλά αυτό φαί­νε­ται ότι δεν είναι αρ­κε­τό για την ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ, που πε­τά­ει το μπα­λά­κι σε άλλο γή­πε­δο, τη στάση απέ­να­ντι στο αστι­κό κρά­τος, πη­γαί­νο­ντας διαρ­κώς σε δυ­σκο­λό­τε­ρες «πί­στες», μέχρι να απο­δει­χτεί το ανέ­φι­κτο της συ­νερ­γα­σί­ας... Όμως, απ’ όσο γνω­ρί­ζου­με, η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ δεν κρα­τά­ει τη ση­μαία της επα­να­στα­τι­κής στρα­τη­γι­κής και της σο­σια­λι­στι­κής επα­νά­στα­σης, αλλά της «αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής ανα­τρο­πής», γι’ αυτό κά­ποιες συ­νι­στώ­σες της θε­ω­ρούν την ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ «ανε­παρ­κή» και επι­μέ­νουν στην προ­σπά­θεια να χτί­σουν το επα­να­στα­τι­κό κόμμα –καλά κά­νουν, αλλά δυ­στυ­χώς το κά­νουν με λάθος τρόπο. Οι «δύ­σκο­λες πί­στες» δεν τε­λειώ­νουν εκεί που φτά­νει η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ. Με λίγη καλή θέ­λη­ση μπο­ρούν να γί­νουν ακόμη δυ­σκο­λό­τε­ρες και να μη χω­ρά­νε ούτε την ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ… Και στο τέλος, γιατί δεν έχει δίκιο το ΚΚΕ που ζη­τά­ει συμ­φω­νία στο δικό του στρα­τη­γι­κό σχέ­διο για να κάνει συμ­μα­χί­ες;

Ξε­κι­νώ­ντας έτσι με λάθος τρόπο στα «με­γά­λα», το Ενιαίο Μέ­τω­πο δεν μπο­ρεί να προ­χω­ρή­σει ούτε στα «μικρά». Αίφ­νης, για συ­νερ­γα­σία και κοινή δράση στο μέ­τω­πο της αλ­λη­λεγ­γύ­ης στους πρό­σφυ­γες δεν αρκεί η ορ­γά­νω­ση της αλ­λη­λεγ­γύ­ης άνευ όρων και η πάλη ενά­ντια στην Ευ­ρώ­πη-φρού­ριο και το ΝΑΤΟ, αλλά «επι­βάλ­λε­ται» η συμ­φω­νία στην έξοδο από την Ευ­ρω­ζώ­νη και την ΕΕ.

Τα ίδια επα­να­λαμ­βά­νο­νται συ­στη­μα­τι­κά –με ελά­χι­στες φω­τει­νές εξαι­ρέ­σεις. Έτσι, δεν είναι κα­θό­λου τυ­χαίο ότι ελά­χι­στες προ­σπά­θειες κοι­νής δρά­σης και κοι­νών σχη­μά­των γι’ αυτήν έχουν καρ­πο­φο­ρή­σει.

Η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ κάνει –σωστά– κρι­τι­κή στη ΛΑΕ για το γε­γο­νός ότι τμήμα των δυ­νά­με­ών της δεν έχει «σπά­σει» από τις αυ­το­διοι­κη­τι­κές και συν­δι­κα­λι­στι­κές πα­ρα­τά­ξεις του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αλλά αρ­νεί­ται να φτιά­ξει κοινά σχή­μα­τα με εκεί­νες τις δυ­νά­μεις της ΛΑΕ που έχουν ήδη σπά­σει, επι­μέ­νο­ντας στη λο­γι­κή «προ­σχω­ρή­στε στα δικά μας σχή­μα­τα».

Θέλει ακόμη πολλή συ­ζή­τη­ση και πολλή δου­λειά για να με­τα­τρα­πούν οι διά­χυ­τες ενω­τι­κές δια­θέ­σεις του κό­σμου της Αρι­στε­ράς και των κι­νη­μά­των σε κα­τα­νό­η­ση της λο­γι­κής του Ενιαί­ου Με­τώ­που. Είναι όμως τόσο απα­ραί­τη­το, ώστε οι ανά­γκες της πάλης θα σπρώ­χνουν διαρ­κώς στο να «ανα­κα­λυ­φθεί»…

Πηγή : rproject