Τι Πήγε Στραβά Για Τη Λαϊκή Ενότητα; / του Λέανδρου Μπόλαρη

του Λέανδρου Μπόλαρη

Όταν στα μέσα Αυγούστου οι τριάντα βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ –οι περισσότεροι ανήκαν στην Αριστερή Πλατφόρμα- ψήφιζαν Όχι στο τρίτο μνημόνιο, έπαιρναν το μπράβο από χιλιάδες εργαζόμενους και νεολαία που ένιωθαν οργισμένοι από την «κωλοτούμπα» του Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ. 

Επτά μόλις μήνες μετά την «πρώτη φορά αριστερά» κυβέρνηση, η δυναμική του κινήματος που την είχε αναδείξει, προκάλεσε μια θεαματική κρίση που οδήγησε στη διαμόρφωση ενός πολιτικού φορέα στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ. Το ζήτημα είναι ότι η ρήξη με τον ΣΥΡΙΖΑ έμεινε, με ευθύνη της ηγεσίας της Λαϊκής Ενότητας, διστακτική και ημιτελής. Αυτό βάρυνε αποφασιστικά στην προεκλογική περίοδο με αντανάκλαση και στο αποτέλεσμα της κάλπης. 

Η ΛΑΕ διακήρυττε σε όλους τους τόνους ότι σήκωσε ψηλά την σημαία του ΟΧΙ που πέταξε στη λάσπη ο Τσίπρας και η ηγετική του ομάδα. Γιατί έγινε αυτό, όμως; Ποια εξήγηση έδωσε η ΛΑΕ για αυτή τη μεταστροφή; Η άποψη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «μεταλλάχτηκε» -περίπου εν μια νυκτί- από το κόμμα που θα έσκιζε τα μνημόνια και θα έσπαγε τη λιτότητα σε μνημονιακό δεν πείθει.

Σημάδια

Τα σημάδια είχαν εκδηλωθεί από πολύ νωρίς –κι η Αριστερή Πλατφόρμα (ο κορμός της ΛΑΕ) έκανε ότι δεν έβλεπε ή μουρμούρισε κάποιες διαφωνίες κατόπιν εορτής. Για παράδειγμα, με την συμφωνία της 20 Φλεβάρη –της τετράμηνης παράτασης του προηγούμενου μνημονίου.

Μερικές φορές τα «μικρά» περιστατικά είναι και τα πιο διαφωτιστικά. Πολλοί σύντροφοι που σήμερα είναι στη ΛΑΕ εξαπολύουν τις πιο σκληρές κριτικές στον Γ. Δραγασάκη ως αρχιτέκτονα των συμβιβασμών (θυμίζοντας για παράδειγμα τη γνωστή συνέντευξή του λίγες μέρες πριν το δημοψήφισμα). Δεν έχουν κι άδικο, ο Δραγασάκης ήταν ο πρώτος που μίλησε δημόσια για την ανάγκη «βίαιης ωρίμανσης» του ΣΥΡΙΖΑ μετά τις εκλογές του 2012. Όμως συνέχιζε να χαίρει μιας «περίεργης ασυλίας» όπως δηλώνει σε μια δημόσια αυτοκριτική του στο φέησμπουκ (4 Σεπτέμβρη) ο πανεπιστημιακός Στάθης Κουβελάκης, πρώην μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ και της Αριστερής Πλατφόρμας που τώρα είναι στην ΛΑΕ: «τον Αύγουστο του 2013, έγραψα ένα αναλυτικό κείμενο με το οποίο ‘αποδομούσα’ την συνέντευξη που είχε δώσει στο Κυριακάτικο Βήμα και στην οποία επί της ουσίας έβαζε ως στόχο μια "καλή" διαχείριση του μνημονιακού πλαισίου. Για να δημοσιευτεί όμως στην Ισκρα δέχτηκα να το υπογράψω με ψευδώνυμο. Αυτό βέβαια κάτι λέει για την ασυλία που έλεγα πριν».

Η Αριστερή Πλατφόρμα έλεγε ότι είναι ο φρουρός της ριζοσπαστικής πορείας του ΣΥΡΙΖΑ. Όταν τα στελέχη της κατέλαβαν υπουργικές θέσεις, έλεγε ότι θα εξασφαλίσει την ανένδοτη στάση της κυβέρνησης απέναντι στη «τρόικα». Αποδείχτηκε ότι ούτε τους άλλους «συντρόφους υπουργούς» δεν μπόρεσε να ελέγξει, κι όχι μόνο αυτό, αλλά υπέγραφε με ψευδώνυμα τις όποιες κριτικές σε αυτούς.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν «μεταλλάχτηκε», είχε κάνει στρατηγικές επιλογές που οδήγησαν στο συμβιβασμό όσο και αν αυτές διατυπώνονταν με περίτεχνες εκφράσεις που ο καθένας μπορούσε να τις ερμηνεύσει όπως προτιμούσε. Η πρώτη ήταν η περίφημη «συνέχεια του κράτους» που θα σεβόταν η «αριστερή κυβέρνηση». Η άλλη η μη ρήξη με το ευρώ και την ΕΕ.

Τι είχε να πει σε αυτά τα ζητήματα η Λαϊκή Ενότητα; Ουσιαστικά, επαναλάμβανε το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ από το 2012 μέχρι τον Γενάρη του 2015, με την υπόσχεση ότι αυτή τη φορά δεν θα κάνει πίσω. Στο ζήτημα του χρέους για παράδειγμα η προγραμματική της διακήρυξη ζητάει: «συνολική διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του» -μια διατύπωση αντάξια των χρησμών της Πυθίας.

Είναι αλήθεια, ότι σε ένα ζήτημα, της εξόδου από το ευρώ έκανε ένα βήμα μπροστά σε σχέση με τις επαμφοτερίζουσες θέσεις «καμιά θυσία για το ευρώ» που υιοθετούσε ο ΣΥΡΙΖΑ στη «ριζοσπαστική» του φάση. Για την ακρίβεια, η έξοδος από το ευρώ έγινε ο δεύτερος πυλώνας της προεκλογικής εκστρατείας της ΛΑΕ.

Σχέδιο

Όπως αναφέρει η προγραμματική της διακήρυξη: «Η κατάργηση των Μνημονιακών, φορολογικών και άλλων, βαρών στα λαϊκά νοικοκυριά θα ενισχύσει τη ζήτηση, δίνοντας ώθηση στην ανάπτυξη. Συνολικά, θα παρουσιάσουμε ειδικό σχέδιο για την Ελλάδα, που θα εφαρμόζει ένα ριζοσπαστικό, προοδευτικό πρόγραμμα με εθνικό νόμισμα».

Όμως και εδώ τα πράγματα έμειναν στη μέση του δρόμου. Ο Π. Λαφαζάνης και άλλα στελέχη της ΛΑΕ δήλωναν επανειλημμένα ότι η επιστροφή στο «εθνικό νόμισμα» δεν είναι καταστροφή γιατί πολλές χώρες της Ευρώπης έχουν το δικό τους χωρίς να πάψουν να είναι καπιταλιστικές. Μέχρι και το παράδειγμα της Βρετανίας και της Νορβηγίας επιστράτευσαν.

Οι καπιταλιστές επιστράτευσαν την οικονομική τους δύναμη, τα κανάλια και τις εφημερίδες τους για να εκβιάσουν το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα. Πίσω τους είχαν όλους τους «θεσμούς» με πρώτη και καλύτερη την Ε.Ε., όχι απλά τη Μέρκελ και τον Σόιμπλε. Έχει κανείς αμφιβολία ότι θα κάτσουν με σταυρωμένα χέρια αν μια «πραγματικά αριστερή» κυβέρνηση με κορμό τη ΛΑΕ, βγει από το ευρώ σκοπεύοντας να εφαρμόσει το «προοδευτικό πρόγραμμα» της; Το πρώτο που θα κάνουν είναι να βγάλουν τα λεφτά τους έξω, σε ακόμα πιο μαζική κλίμακα από ότι έκαναν στους πρώτους εφτά μήνες της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Η ΛΑΕ επιμένει να μη δίνει απάντηση στο ερώτημα, που έχει τεθεί έμπρακτα όχι ιδεοληπτικά, ποια τάξη θα ελέγχει το νόμισμα, τις τράπεζες, τις επιχειρήσεις ώστε το κόστος αυτής της εξόδου να μη το φορτωθούν οι εργάτες αλλά οι καπιταλιστές. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ επέμενε και επιμένει ότι η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι η πάλη για τον εργατικό έλεγχο. Η ΛΑΕ με τις διακηρύξεις της ότι είναι «πατριωτικό, δημοκρατικό, αντιμνημονιακό μέτωπο» στην ουσία πήγαινε πίσω κι από τις απαντήσεις που έδινε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2012.

Κι αυτό είχε επιπτώσεις και στην προεκλογική περίοδο. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ προσπαθούσε να καλύψει τις πομπές της λέγοντας ότι ναι μεν μπορεί να υπέγραψε ένα μνημόνιο («καλύτερο», «δικαιότερο» κλπ) αλλά η ΛΑΕ θέλει «μνημόνιο με δραχμή» που είναι χειρότερο. Προφανώς και οι χιλιάδες αγωνιστές/τριες που είναι στη ΛΑΕ ή την στήριξαν δεν θέλουν κανένα μνημόνιο. Αλλά το ζήτημα είναι ότι η στρατηγική και η επιχειρηματολογία της ηγεσίας της ΛΑΕ άφηνε ορθάνοιχτη την πόρτα για τέτοιες επιθέσεις.

Αυτό συνέβη όταν ο Κ. Λαπαβίτσας δήλωνε ότι «αναμφίβολα το νέο νόμισμα θα υποτιμηθεί στις διεθνείς αγορές, ίσως κατά 15-20% όταν θα φτάσει στη νέα θέση ισορροπίας. Η υποτίμηση θα δώσει ώθηση στην εγχώρια παραγωγή, στη βιομηχανία και στον αγροτικό τομέα. Οι εργαζόμενοι θα έχουν όφελος γιατί θα τονωθεί η απασχόληση. Από την άλλη θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στο εισόδημα των εργαζομένων και στο κόστος παραγωγής των μικρομεσαίων απαιτώντας κρατική παρέμβαση για τη στήριξή τους» (26 Αυγούστου, Ναύπλιο).

Αυτή η κριτική δεν έχει ως κίνητρο έναν χαιρέκακο σεχταρισμό. Το ποσοστό της ΛΑΕ μπορεί να είναι αισθητά μικρότερο από αυτό που ίσως περίμεναν αρχικά οι ηγετικοί κύκλοι της και πίστευαν ότι άξιζε οι αγωνιστές της. Όμως οι 150.000 ψήφοι εκπροσωπούν μια δύναμη που μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στις μάχες του κινήματος που έρχονται. Εκφράζουν κόσμο που θέλει να πάει πιο αριστερά την σύγκρουση με τα μνημόνια, τις κυβερνήσεις και την άρχουσα τάξη. Θα παλέψουμε μαζί, αλλά επιμένουμε: η θέση όλων είναι στην αριστερά του αντικαπιταλισμού και της επανάστασης.

Πηγή : ergatiki