Η Εργατική Ψήφος Στον Μεταλλαγμένο ΣΥΡΙΖΑ / του Ηλία Ιωακείμογλου

του Ηλία Ιωακείμογλου

Η  μεγάλη μάζα των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ της 20ής Σεπτεμβρίου άνετα μπορεί να χαρακτηριστεί εργατική (με την έννοια ότι αναφέρεται στις εργαζόμενες τάξεις). Όπως σωστά παρατηρεί ο Χριστόφορος Βερναρδάκης: «η ταξικότητα της ψήφου που καταγράφηκε τόσο δυναμικά στα εκλογικά αποτελέσματα του Ιανουαρίου –και επιβεβαιώθηκε με τη γεωγραφία του Δημοψηφίσματος– σταθεροποιήθηκε και έδειξε και σημάδια εμβάθυνσης. Ορισμένες πρώτες αναφορές σχετικά: Το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ στις κατεξοχήν εργατικές-λαϊκές περιοχές του Λεκανοπεδίου ήταν 42,8% τον Ιανουάριο και 42,7% τον Σεπτέμβριο. Αντίστροφα, το ποσοστό της ΝΔ στις ίδιες περιοχές πήγε από 18,8% τον Ιανουάριο στο 18,2% το Σεπτέμβριο».

Αυτή η σωστή πα­ρα­τή­ρη­ση, ωστό­σο, χρή­ζει ερ­μη­νεί­ας. Άλλη ερ­μη­νεία θα δώσει ο με­ταλ­λαγ­μέ­νος ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και άλλη θα δώ­σουν οι ητ­τη­μέ­νες δυ­νά­μεις της αντι­μνη­μο­νια­κής Αρι­στε­ράς.

Γιατί οι ερ­γα­ζό­με­νες τά­ξεις ψή­φι­σαν ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ;

Από την πλευ­ρά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είναι προ­βλέ­ψι­μο ότι θα γίνει μια απλή ιδε­ο­λο­γι­κή προ­έ­κτα­ση της σω­στής δια­πί­στω­σης ότι οι ερ­γα­ζό­με­νες τά­ξεις ψή­φι­σαν στις 20 Σε­πτεμ­βρί­ου τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ: οι σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ροι Συ­ρι­ζαί­οι ιδε­ο­λό­γοι (μια νέα κοι­νω­νι­κή ομάδα που συ­γκρο­τεί­ται τα­χύ­τα­τα υπό την πίεση των ανα­γκών της ιστο­ρι­κής στιγ­μής) θα ισχυ­ρι­σθούν ότι ο με­ταλ­λαγ­μέ­νος ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πα­ρα­μέ­νει εκ­φρα­στής των συμ­φε­ρό­ντων των ερ­γα­ζό­με­νων τά­ξε­ων –διότι, εάν δεν ισχύ­ει αυτό, πώς αλ­λιώς θα μπο­ρού­σα­με να εξη­γή­σου­με τη μα­ζι­κή τους υπο­στή­ρι­ξη στον Αλέξη Τσί­πρα;
Αλλά και από τη δική μας πλευ­ρά, της ητ­τη­μέ­νης Αρι­στε­ράς, αρ­χί­ζουν ήδη και ανα­δύ­ο­νται στα κοι­νω­νι­κά δί­κτυα, μία μόλις ημέρα μετά τις εκλο­γές, ορι­σμέ­νες ερ­μη­νεί­ες του φαι­νο­μέ­νου.

Μία ερ­μη­νεία είναι ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ κα­τά­φε­ρε να εκτρέ­ψει ένα με­γά­λο ρεύμα άρ­νη­σης και δια­μαρ­τυ­ρί­ας σε ένα με­γά­λο ρεύμα κοι­νω­νι­κής συ­ναί­νε­σης και υπο­τα­γής. Μια τέ­τοια ερ­μη­νεία, ωστό­σο, έχει το μειο­νέ­κτη­μα ότι θε­ω­ρεί τις δια­δι­κα­σί­ες στους κόλ­πους της κοι­νω­νί­ας ως τα­χύ­τα­τες, όταν ως γνω­στόν είναι αρ­γό­συρ­τες, ότι θε­ω­ρεί τις κοι­νω­νι­κές ισορ­ρο­πί­ες αστα­θείς, ενώ είναι δυ­σκα­τά­παυ­στες, χώρια που απο­δί­δει στις ερ­γα­ζό­με­νες τά­ξεις την επι­πο­λαιό­τη­τα μι­κρού παι­διού που μπο­ρεί να πε­ρά­σει από την αυ­το­νο­μία στην υπο­τα­γή εντός 24ώ­ρου.

Μια άλλη πα­ραλ­λα­γή της ίδιας ερ­μη­νεί­ας, με με­γα­λύ­τε­ρες θε­ω­ρη­τι­κές αξιώ­σεις, είναι ότι υπάρ­χει πλέον εξοι­κεί­ω­ση ση­μα­ντι­κών τμη­μά­των της κοι­νω­νί­ας με την κα­νο­νι­κό­τη­τα των μνη­μο­νί­ων. Εδώ όμως τί­θε­ται και πάλι το ερώ­τη­μα πώς προ­έ­κυ­ψε αυτή η υπο­τι­θέ­με­νη εξοι­κεί­ω­ση μέσα σε ένα τόσο σύ­ντο­μο χρο­νι­κό διά­στη­μα από τον Ιού­λιο μέχρι τον Σε­πτέμ­βριο; Η εξοι­κεί­ω­ση με την κα­νο­νι­κό­τη­τα ενός νέου, ανα­δυό­με­νου κα­θε­στώ­τος συσ­σώ­ρευ­σης κε­φα­λαί­ου, δη­λα­δή ενός νέου κα­θε­στώ­τος εκ­με­τάλ­λευ­σης της ερ­γα­σί­ας από το κε­φά­λαιο, ανή­κει στην αρ­γό­συρ­τη διάρ­κεια της ιστο­ρί­ας, δεν συμ­βαί­νει ως αιφ­νί­διο γε­γο­νός σαν και αυτά που ανή­κουν στον ταχύ χρόνο της πο­λι­τι­κής. Εκτός αυτού, μόνον όταν θα έχου­με σαφή και απτά δείγ­μα­τα μιας τέ­τοιας εξοι­κεί­ω­σης (όπως π.χ. όταν θα δούμε τους μι­σθούς να μην αυ­ξά­νο­νται, ενώ θα μειώ­νε­ται το πο­σο­στό ανερ­γί­ας) θα μπο­ρού­με να απο­δε­χθού­με την ύπαρ­ξή της.

Από το 62% ΟΧΙ στο 35,5% ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ

Τέ­τοιες ερ­μη­νεί­ες, που βρί­σκο­νται σε με­γά­λο αριθ­μό διά­σπαρ­τες και με διά­φο­ρες πα­ραλ­λα­γές στα κοι­νω­νι­κά δί­κτυα, συ­νο­ψί­ζο­νται στην ευ­ρέ­ως δια­δε­δο­μέ­νη άποψη ότι υπάρ­χει αντί­θε­ση με­τα­ξύ του 62% του Ιου­λί­ου και του χθε­σι­νού 37% του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Υπάρ­χει, όμως πράγ­μα­τι μια τέ­τοια αντί­θε­ση;
Σε αμ­φό­τε­ρες τις πε­ρι­πτώ­σεις οι υπο­τε­λείς κοι­νω­νι­κές τά­ξεις εξέ­φρα­σαν με τον κα­λύ­τε­ρο δυ­να­τό τρόπο την απο­στρο­φή τους προς τη μνη­μο­νια­κή πο­λι­τι­κή, τη βαθιά επι­θυ­μία τους να μην υπο­στούν τις συ­νέ­πειες ενός τρί­του μνη­μο­νί­ου.

Στην πε­ρί­πτω­ση του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, ψη­φί­ζο­ντας ΟΧΙ δή­λω­σαν ότι απο­στρέ­φο­νται τη μνη­μο­νια­κή πο­λι­τι­κή και μά­λι­στα τόσο πολύ, ώστε είναι έτοι­μοι να ανα­λά­βουν και κά­ποια ρίσκα γι’ αυτό (με δε­δο­μέ­νες τις κλει­στές τρά­πε­ζες, την επι­θε­τι­κό­τη­τα του τα­ξι­κού μπλοκ εξου­σί­ας και των λοι­πών συν­θη­κών των ημε­ρών εκεί­νων). Στη δε πε­ρί­πτω­ση των χθε­σι­νών εκλο­γών, ψη­φί­ζο­ντας ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, δή­λω­σαν ότι επι­θυ­μούν να απο­φύ­γουν πάση θυσία τις συ­νέ­πειες του Μνη­μο­νί­ου 3, «δί­νο­ντας εντο­λή» στον Αλέξη Τσί­πρα να είναι επιει­κής στην εφαρ­μο­γή του μνη­μο­νί­ου, με τον πολύ συ­γκε­κρι­μέ­νο τρόπο που εκεί­νος υπό­σχε­ται, δη­λα­δή ανα­πτύσ­σο­ντας το πε­ρί­φη­μο «πα­ράλ­λη­λο πρό­γραμ­μά» του για την αντι­με­τώ­πι­ση των συ­νε­πειών του Μνη­μο­νί­ου 3.

Οι υπο­τε­λείς κοι­νω­νι­κές τά­ξεις δεν έδω­σαν «κα­θα­ρή λαϊκή εντο­λή» στον με­ταλ­λαγ­μέ­νο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ να εφαρ­μό­σει το αντι­κοι­νω­νι­κό πε­ριε­χό­με­νο του μνη­μο­νί­ου Τσί­πρα, αλλά να εφαρ­μό­σει «πα­ράλ­λη­λο πρό­γραμ­μα» αντι­σταθ­μι­στι­κό προς το μνη­μό­νιο. Το κί­νη­τρο γι’ αυτή τη στάση των ερ­γα­ζό­με­νων τά­ξε­ων είναι η απο­στρο­φή προς τη μνη­μο­νια­κή πο­λι­τι­κή και τα δεινά που ρη­μά­ζουν την κα­θη­με­ρι­νή τους ζωή. Είναι η ίδια απο­στρο­φή που εκ­φρά­στη­κε με δύο δια­φο­ρε­τι­κούς τρό­πους απέ­να­ντι σε δύο δια­φο­ρε­τι­κά δι­λήμ­μα­τα: Άλλη απά­ντη­ση έδω­σαν οι ερ­γα­ζό­με­νες τά­ξεις στο δη­μο­ψή­φι­σμα, όταν θέ­λη­σαν να απο­φύ­γουν να μπει ξανά το μα­χαί­ρι στο λαιμό, και άλλη έδω­σαν χθες, όταν το μα­χαί­ρι είχε ήδη αρ­χί­σει να πλη­γώ­νει, πλην όμως και στις δύο πε­ρι­πτώ­σεις το κί­νη­τρο ήταν το ίδιο. Η απαλ­λα­γή από το μνη­μό­νιο ή έστω η απά­λυν­ση των δει­νών που επι­φέ­ρει.

Αυτά βε­βαί­ως δεν αφο­ρούν το σκλη­ρό πυ­ρή­να ανε­γκέ­φα­λων οπα­δών του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αυτό το νέο είδος με­τα-πα­σο­κι­κού αν­θρώ­που που ανα­δύ­θη­κε από τη στιγ­μή που άρ­χι­σε η μνη­μο­νια­κή με­τάλ­λα­ξη του Αλέξη Τσί­πρα, ούτε τη γρα­φειο­κρα­τία του κόμ­μα­τος, τους κα­ρε­κλο­κέ­νταυ­ρους, ούτε τους σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρους ιδε­ο­λό­γους του κόμ­μα­τος και τα δο­ρυ­φο­ρι­κά τους πα­πα­γα­λά­κια, αφο­ρούν όμως τη με­γά­λη μάζα των ερ­γα­ζό­με­νων τά­ξε­ων που ψή­φι­σαν τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

Υπο­τα­γή του «αντι­μνη­μο­νια­κού λαού»;

Δεν υπάρ­χει, λοι­πόν, συ­ναί­νε­ση και υπο­τα­γή του αντι­μνη­μο­νια­κού λαού που εκ­φρά­στη­κε τον Ιού­λιο με το δη­μο­ψή­φι­σμα, ούτε υπάρ­χει εξοι­κεί­ω­σή του, εν μια νυκτί, με τη μνη­μο­νια­κή κα­νο­νι­κό­τη­τα –και γι’ αυτό το λόγο η ήττα της 20ής Σε­πτεμ­βρί­ου ήταν μόνο πο­λι­τι­κή, δεν ήταν κοι­νω­νι­κή. Μπο­ρεί η ήττα να βύ­θι­σε τους πο­λι­τι­κούς αντι­μνη­μο­νια­κούς σχη­μα­τι­σμούς στα όρια της ανυ­παρ­ξί­ας, αλλά δεν απο­διάρ­θρω­σε την κοι­νω­νι­κή βάση τους που είναι το συ­γκρό­τη­μα κοι­νω­νι­κών τά­ξε­ων, με­ρί­δων τά­ξε­ων και κοι­νω­νι­κών ομά­δων που ανα­δύ­θη­κε στην επι­φά­νεια του πο­λι­τι­κού με το δη­μο­ψή­φι­σμα του Ιου­λί­ου απέ­να­ντι και ενά­ντια στο κυ­ρί­αρ­χο αστι­κό κοι­νω­νι­κό μπλοκ.

Σε αυτό το ση­μείο ανα­κύ­πτει το κρί­σι­μο ερώ­τη­μα, γιατί οι υπο­τε­λείς κοι­νω­νι­κές τά­ξεις θε­ώ­ρη­σαν ότι η λι­γό­τε­ρο κακή επι­λο­γή τους ήταν να ψη­φί­σουν τον επιει­κέ­στε­ρο (ίσως) των υπο­ψή­φιων βα­σα­νι­στών τους, τη στιγ­μή που υπήρ­χε και η επι­λο­γή της αντι­μνη­μο­νια­κής Λαϊ­κής Ενό­τη­τας; Η σκλη­ρή αλή­θεια είναι ότι οι υπο­τε­λείς κοι­νω­νι­κές τά­ξεις θε­ώ­ρη­σαν ως ανύ­παρ­κτη εναλ­λα­κτι­κή λύση τη Λαϊκή Ενό­τη­τα –αλ­λιώς δεν εξη­γεί­ται το εκλο­γι­κό πο­σο­στό της. Είναι προ­φα­νές, λοι­πόν, τώρα ότι πρέ­πει να ανοί­ξει αμέ­σως μια με­γά­λη συ­ζή­τη­ση για τη νέα πο­λι­τι­κή ορ­γά­νω­ση που πρέ­πει να χτί­σου­με από μη­δε­νι­κή βάση, με όλα τα ζη­τή­μα­τα ανοι­χτά, από το πο­λι­τι­κό μας σχέ­διο και τις λε­πτο­μέ­ρειες του προ­γράμ­μα­τος έως τη μορφή της ορ­γά­νω­σης και την εσω­κομ­μα­τι­κή δη­μο­κρα­τία, το ιδε­ο­λο­γι­κό μας πρό­ση­μο και όλα τα άλλα, εκτι­μώ­ντας ορθά τα επί­δι­κα αντι­κεί­με­να της ιστο­ρι­κής στιγ­μής και αξιο­ποιώ­ντας τα δι­δάγ­μα­τα από την συ­ντρι­πτι­κή ήττα της Λαϊ­κής Ενό­τη­τας.

Πηγή : rproject