Νεανικά χρόνια
Ο Αλτουσέρ γεννήθηκε στο Μπιρμαντρίς (Birmandreis) της Αλγερίας. Ο πατέρας του ήταν διευθυντής τράπεζας. Η οικογένεια αργότερα μετακόμισε στη Μασσαλία και στη Λυών. Υπήρξε καλός μαθητής στα χρόνια αυτά και κατάφερε τον Ιούλιο του 1939 να εισαχθεί στηνÉcole normale supérieure (ENS) στο Παρίσι. Στα χρόνια αυτά ο Αλτουσέρ ήταν φανατικός καθολικός και μέλος της θρησκευτικής οργάνωσης Action Catholique (Καθολική Δράση). Αμέσως μετά την κήρυξη του πολέμου με τη Γερμανία θα επιστρατευτεί. Θα σταλεί στη γερμανία σε στρατόπεδο εργασίας στο Σλέσβιχ (Stalag Schleswig). Με τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου θα αφεθεί ελεύθερος και θα επανέλθει στη σχολή του και στις σπουδές στη φιλοσοφία.
Εντούτοις, ο πόλεμος και η κράτησή του στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης θα του προκαλέσουν ψυχολογικά προβλήματα που θα τον ταλαιπωρήσουν ως το τέλος της ζωής του. Το 1948 ολοκληρώνει τις σπουδές του. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του, ο Αλτουσέρ λαμβάνει μέρος σε διαγωνισμό για τη θέση καθηγητή φιλοσοφίας στην ENS και πετυχαίνει εργάζεται ως καθηγητής στη σχολή από την οποία είχε αποφοιτήσει. Την περίοδο αυτή απομακρύνεται από τον καθολικισμό και ξεκινά η στράτευσή του στο κομμουνιστικό κίνημα και το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας (ΚΚΓ). Το 1949 γνωρίζει τη μετέπειτα σύζυγό του Ελέν Ριτμάν Λεγκοτιέν, Γαλλολιθουανή εβραϊκής καταγωγής.
Δομισμός
Στις δεκαετίες 1950 και 1960 ο Αλτουσέρ μπαίνει σε μια ιδιαίτερα παραγωγική περίοδο της ζωής του. Στρέφεται στη Φιλοσοφία της ιστορίας, αρθρογραφεί σε μια σειρά περιοδικά και συγγράφει το έργο του για τον Μοντεσκιέ. Η πολιτική και η ιστορία και άλλες μελέτες. Παράλληλα, το 1956 με την Αποσταλινοποίηση έρχεται σε σύγκρουση με τον Ροζέ Γκαροντί και τον Ζαν Πωλ Σαρτρ που υποστηρίζουν την επαναφορά του πρώιμου Μαρξιστικού ουμανισμού. Ταυτόχρονα άσκησε σφοδρή κριτική στον οικονομισμό που ως τάση εμφανιζόταν στο ΚΚΓ. Στις κριτικές του υιοθέτησε στοιχεία της Μαοϊκής κριτικής στο λεγόμενο σοβιετικό ή σοβιετικογενή Μαρξισμό, χωρίς ωστόσο να ενταχθεί στο μαοϊκό ρεύμα. Το 1968 διοργανώνει στην ENS μαζί με τον Ετιέν Μπαλιμπάρ και άλλους Μαρξιστές τα Μαθήματα Φιλοσοφίας για επιστήμονες τα οποία όμως διακόπτονται από την εξέγερση του Γαλλικού Μάη. Αρχικά ο Αλτουσέρ κράτησε επιφυλάξεις για τις εξελίξεις, αλλά γρήγορα εξέφρασε τον ενθουσιασμό του για αυτές καθώς και για την επιρροή τους στη Φιλοσοφία. Μάλιστα χαρακτήρισε το Μάη ως Μαζική Ιδεολογική Εξέγερση. Το 1970 συγγράφει το περίφημο έργο του Ιδεολογία και ιδεολογικοί μηχανισμοί του κράτους, ασκεί κριτική στο βολονταρισμό της Δύσης και διατυπώνει τη θεωρία πως η Πάλη των τάξεων και η ύπαρξή τους αποτελούν το ίδιο πράγμα. Τέλος παρουσιάζει τους Ιδεολογικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιεί το κράτος για να μετατρέπει τους ανθρώπους σε υποκείμενα πρακτικής αναπαραγωγής της κυρίαρχης Ιδεολογίας.
Ψυχολογική κατάρρευση
Η ψυχολογική κατάσταση του Λουί Αλτουσέρ, που έπασχε από Μανιοκαταθλιπτική ψύχωση, το 1980 επιδεινώθηκε ραγδαία. Στις 16 Νοέμβρη θα στραγγαλίσει τη γυναίκα του, χωρίς να έχει συνείδηση της πράξης του. Αμέσως μετά το γεγονός αυτό εισάγεται σε νοσοκομείο. Κρίθηκε δικαστικά ακαταλόγιστος. Έκτοτε πέρασε μεγάλα χρονικά διαστήματα σε ψυχιατρεία, ενώ η ψυχική του κατάρρευση τον εμπόδισε να συνεχίσει το έργο του. Πεθαίνει στις 22 Οκτώβρη του 1990 από καρδιακό επεισόδιο. Το έργο του αναγνωρίστηκε κατά κύριο λόγο μετά θάνατον.
Βιβλία και άρθρα του Λουί Αλτουσέρ μεταφρασμένα στα ελληνικά
- Θέσεις, εκδόσεις Θεμέλιο, 1978
- Το μέλλον διαρκεί πολύ, (Αυτοβιογραφία), εκδόσεις Πολίτης, 1992
- Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο,(Συλλογικό έργο - L.Althusser, E.Balibar, R. Establet, P.Macherey, J.Ranciere), Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, 2003
- Μοντεσκιέ: Πολιτική και Ιστορία, εκδόσεις Πλέθρον, 2005
- Για την Πολιτιστική Επανάσταση, εκδόσεις Εκτός Γραμμής, 2009
- Μάης ‘φοιτητικός’ ή εργατικός;. Μετάφρ. Άγγελος Ελεφάντης, Ο πολίτης 91 (1988), 34-41
- «Γιὰ τὸν Μάρξ » , Ἀντί, 110 (1978), σσ. 38-39
- «Γιὰ τὸν Μάρξ καὶ τὸν Φρόυντ » , Θέσεις, 35 (1991), σσ. 51-67
- «Ἡ ἔννοια τοῦ οἰκονομικοῦ νόμου στὸ “Κεφάλαιο” » , Θέσεις, 15 (1986), σσ. 65-82
- «Μαρξισμός: ἕνας κριτικὸς ἀπολογισμός » , Δεκαπενθήμερος πολίτης, 49 (1985), σσ. 31-33
- «Ὁ Μαρξισμὸς δὲν εἶναι ἱστορικισμός » , Ὁ Πολίτης, 79 (1987), σσ. 30-45
- «Ἔγινα κομμουνιστὴς ἐπειδὴ ἤμουν καθολικός » , Ἐπιστημονικὴ Σκέψη, 49 (1990), σσ. 78-79
- «Ὁ Λένιν καὶ ἡ φιλοσοφία » , Ἠριδανός, 1 (1972), σσ. 9-22
- «Ὁ Μπρέχτ καὶ ἡ ἐπανάσταση στὴ θεατρικὴ πρακτική » , Θέσεις, 62 (1998), σσ. 81-95
- «Γιὰ τὴ μαρξιστικὴ σκέψη » , Ὁ Πολίτης, 127 (1994), σσ. 38-45
- «Μαρξιστικὴ φιλοσοφία ἢ ὑλισμὸς τοῦ ἀστάθμητου » , Ὁ Πολίτης, 2 (1995), σσ. 40-43
- «Ἡ τεράστια θεωρητικὴ ἐπανάσταση τοῦ Μάρξ » , Ὁ Πολίτης, 35 (1980), σσ. 39-47
- Γιὰ τὸν Μάρξ, Ἀθήνα, Γράμματα, 1978,
- «Πάνω στὴν ὑλιστικὴ διαλεκτική » , Signum, 12-13 (1980), σσ. 1-2+27-31
- «Σχέσεις μεταξὺ κλάδων τῶν γραμμάτων » , Θέσεις, 18 (1987), σσ. 75-81
- «Σημείωση σχετικὰ μὲ τοὺς ἰδεολογικοὺς μηχανισμοὺς τοῦ κράτους (ΙΜΚ) » , Θέσεις, 21 (1987), σσ. 37-49
- «Θεωρία καὶ θεωρητικὴ συγκρότηση, ἰδεολογία καὶ ἰδεολογικὸς ἀγώνας » , Ἀγώνας γιὰ τὴν κομμουνιστικὴ ἀνανέωση, 4 (1978), σσ. 52-60
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου