Όταν η αστυνομική βία μένει ατιμώρητη

Της ΑΝΤΩΝΙΑΣ ΞΥΝΟΥ

Η λίστα των «μεμονωμένων περιστατικών», όπως κατ' εξακολούθησιν αποκαλούνται οι περιπτώσεις αστυνομικών που κατηγορούνται για την τέλεση αξιόποινων πράξεων, είναι μακριά και φτάνει δεκαετίες πίσω
ΟΑλέξανδρος Γρηγορόπουλος σήμερα θα ήταν 21 ετών. Ενας νέος άνθρωπος, ίσως φοιτητής ή σπουδαστής, αντιμέτωπος με ό,τι του επεφύλασσε το μέλλον. Αντί γι' αυτό, θα παραμείνει στη σκέψη όλων ως ο 15χρονος μαθητής που ένα βράδυ του Δεκέμβρη του 2008 έπεσε νεκρός στο κέντρο της Αθήνας από το όπλο του ειδικού φρουρού Επαμεινώνδα Κορκονέα.

Ο καταδικασθείς σε ποινή ισόβιας κάθειρξης για ανθρωποκτονία από πρόθεση, με άμεσο δόλο, μαζί με το συνεργό του Βασ. Σαραλιώτη, θα καθίσουν τις επόμενες μέρες ξανά στο εδώλιο, αυτή τη φορά ενώπιον του Μικτού Ορκωτού Εφετείου της Λαμίας.

Η δίκη, που έχει προσδιοριστεί για την Τετάρτη 9 Απριλίου, δεν αποκλείεται όμως να αναβληθεί, εξαιτίας της πανελλαδικής πανεργατικής απεργίας, που έχουν προκηρύξει ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ.

Η περίπτωση του Επαμεινώνδα Κορκονέα αποτελεί ίσως την εξαίρεση στις εκατοντάδες υποθέσεις «αστυνομικής βίας» που έχει εξετάσει η ελληνική Δικαιοσύνη.

Η ετυμηγορία του ΜΟΔ Αμφισσας, με τη μετατροπή της κατηγορίας στη βαρύτερη μορφή που ορίζει ο νόμος, είναι από τις ελάχιστες τις τελευταίες δεκαετίες που έχουν καταλήξει στην παραδειγματική τιμωρία αστυνομικού.

Τα αποδεικτικά μέσα και οι καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων δεν λαμβάνονται πάντα υπόψη στον ίδιο βαθμό, όπως άλλωστε έχουν καταδείξει οι αποφάσεις των μεγαλύτερων ποινικών υποθέσεων των τελευταίων ετών για εγκλήματα κατά της ζωής, με κατηγορούμενους «όργανα της τάξης».

Νίκος Σακελλίων

Χαρακτηριστική η υπόθεση του 24χρονου ομογενή φοιτητή Νικ. Σακελλίωνα, η οποία «έκλεισε» την περασμένη εβδομάδα με την απαλλακτική απόφαση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου για τους τέσσερις αστυνομικούς του Α.Τ. Ακροπόλεως.

Αν και αυτόπτης μάρτυρας κατέθεσε ότι είδε την 11η Μαΐου του 2008 στην οδό Αναξαγόρα το νεαρό «δεμένο πισθάγκωνα με χειροπέδες και τους αστυνομικούς να τον χτυπούν με μπουνιές, σφαλιάρες και αγκωνιές πίσω από το κεφάλι», το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων αθώωσε τους κατηγορουμένους από την πράξη της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας.

Μάλιστα, η εισαγγελέας της έδρας τούς χαρακτήρισε «νέους και άπειρους», καθώς -όπως υποστήριξε- δεν κατάφεραν να αντιληφθούν τον κίνδυνο ζωής που διέτρεχε το θύμα.

Στέκι μεταναστών

Λίγους μήνες νωρίτερα, την ίδια τύχη είχαν και εννέα κατηγορούμενοι της ομάδας Δέλτα για την «εισβολή» στο χώρο του Δικτύου για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα και του Δικτύου Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, στα Εξάρχεια, στις 5 Μαΐου του 2010.

Μπορεί ο χώρος να έγινε «γυαλιά-καρφιά» και αρκετοί παρευρισκόμενοι να τραυματίστηκαν, όπως άλλωστε ανέφεραν στη μήνυσή τους τα μέλη του Δικτύου, ένοχος όμως δεν υπήρξε. Κι εδώ κατέθεσαν μάρτυρες που αναγνώρισαν στο πρόσωπο συγκεκριμένου κατηγορουμένου έναν από τους δράστες.

Η ζαρντινιέρα

Από την άλλη, υπήρχαν περιπτώσεις κατά τις οποίες οι κατηγορούμενοι αστυνομικοί έπεσαν στα «μαλακά», παρά το γεγονός ότι όχι μόνο υπήρχαν αυτόπτες μάρτυρες, αλλά και τηλεοπτικές εικόνες που κατέγραφαν τα περιστατικά.

Ο Κύπριος φοιτητής Αυγουστίνος Δημητρίου ξυλοκοπήθηκε βάναυσα από αστυνομικούς με πολιτικά το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου 2006 στη Θεσσαλονίκη. Παρών στο επεισόδιο ήταν και ο τότε διευθυντής της Κρατικής Ασφάλειας. Οι τηλεοπτικές και ερασιτεχνικές κάμερες αποτέλεσαν το «κλειδί» για τη διάψευση της ανακοίνωσης της ΕΛ.ΑΣ., η οποία υποστήριζε πως ο 24χρονος νεαρός... έπεσε και χτύπησε σε ζαρντινιέρα.

Οκτώ αστυνομικοί καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης από 15 έως 36 μήνες, με τριετή αναστολή. Λίγα χρόνια αργότερα, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο αθώωσε την πλειονότητα των κατηγορουμένων, μεταξύ των οποίων και τον πρώην προϊστάμενο της Κρατικής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, λόγω αμφιβολιών. Μόλις δύο αστυνομικοί κρίθηκαν ένοχοι για το αδίκημα της «επικίνδυνης σωματικής βλάβης», με ποινή φυλάκισης 2,5 χρόνων, με τριετή αναστολή.

«Μεμονωμένα περιστατικά»

Η λίστα των «μεμονωμένων περιστατικών», όπως κατ' εξακολούθησιν αποκαλούνται οι περιπτώσεις αστυνομικών που κατηγορούνται για την τέλεση αξιόποινων πράξεων, είναι μακρά και φτάνει δεκαετίες πίσω:

* Η είδηση στις εφημερίδες της εποχής θυμίζει με ακρίβεια τη δολοφονία του Αλ. Γρηγορόπουλου, μόνο που απέχουν χρονικά 2 δεκαετίες. Στις 18 Νοεμβρίου του 1985 δημοσιεύεται: «Ενα 15χρονο παιδί έπεσε νεκρό χθες τα μεσάνυχτα από σφαίρα αστυνομικού στα Εξάρχεια».

Ο μαθητής Μιχάλης Καλτεζάς σκοτώθηκε από το περίστροφο του αστυνομικού Αθανάσιου Μελίστα στην οδό Σολωμού, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων για την επέτειο του Πολυτεχνείου. Πυροβολήθηκε στο πίσω μέρος του κεφαλιού από απόσταση είκοσι μέτρων, καθώς ο νεαρός έτρεχε μαζί με άλλους διαδηλωτές προς την πλατεία Εξαρχείων, έπειτα από επεισόδια που σημειώθηκαν.

Μπορεί ο θάνατός του να προκάλεσε κύματα οργής, ο Αθανάσιος Μελίστας πάντως καταδικάστηκε πρωτόδικα σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση με αναστολή. Πέντε χρόνια αργότερα, αθωώνεται, με το σκεπτικό ότι «βρισκόταν εν βρασμώ ψυχής».

* Τον Οκτώβριο του 1998, ο 17χρονος Σέρβος Μάρκο Μπλάντοβιτς, ενώ κοιτούσε μαζί με τους συμμαθητές του βιτρίνες καταστημάτων μέρα μεσημέρι στην Εγνατία Οδό της Θεσσαλονίκης, πέφτει νεκρός από το όπλο του ανθυπαστυνόμου Κ. Βαντούλη. Οι αστυνομικοί υποστήριξαν πως θεώρησαν την ομάδα των παιδιών «τσαντάκηδες» και κατά τον έλεγχο ο Βαντούλης τράβηξε το όπλο του, το οποίο... εκπυρσοκρότησε. Η ελληνική Δικαιοσύνη θεώρησε το περιστατικό ατύχημα, με το Εφετείο να καταδικάζει τον κατηγορούμενο σε ποινή φυλάκισης δύο ετών και τριών μηνών, με αναστολή.

* Το 1993, αστυνομικοί στην Πύλο επιχειρούν έλεγχο σε δύο πολίτες, οι οποίοι όμως δεν σταματούν. Ο αστυφύλακας Γ. Καράμπελας -όπως ισχυρίστηκε- ...παραπάτησε κι άθελά του πάτησε τη σκανδάλη, με αποτέλεσμα ο 33χρονος Αναστ. Κωσταράκης να χάσει τη ζωή του. Η ετυμηγορία πρωτόδικα είναι ενοχή, με ποινή φυλάκισης τριών ετών για «θανατηφόρα σωματική βλάβη από αμέλεια», ενώ στο Εφετείο η ποινή μειώνεται κατά τρεις μήνες.